De grens is bereikt

“De grens is bereikt.” “Ik red het niet meer.” Dat zijn verzuchtingen die je de laatste tijd veel hoort. Gas, boodschappen, brandstof: het is allemaal zo duur geworden dat sommige gezinnen beknibbelen op eten, zwemles of kleding. Ook ondernemers hebben zorgen over de energierekening en over de lastenverzwaringen die dreigen. Voordat we het over deze actualiteit gaan hebben, moeten we echter eerst een stapje terug doen.

Grenzen Aan Groei

We zijn de afgelopen tijd met de neus op de feiten gedrukt: er zitten grenzen aan groei. Decennialang groeide de welvaart en steeg ons inkomen. We leken immuun voor tegenslag en teruggang. De afgelopen tijd stapelden de problemen zich echter op. In die keten van crises wordt steeds vaker naar de overheid gekeken. De samenleving, het maatschappelijk middenveld, wordt snel overgeslagen. Sterker nog, vrijwilligersorganisaties krijgen regel op regel voorgeschoteld en worden steeds meer begrensd. Hoog tijd dat we het ‘omzien naar elkaar’ concreet handen en voeten geven! Dat de overheid naast betaald werk ook onbetaald werk meer gaat waarderen en stimuleren.

Onzekere Toekomst

Een stap over de grens betekent ook vaak een sprong in het onbekende. De toekomst is onzeker. Zoals de miljoenennota terecht zegt: “de maakbaarheid van de economie kent zijn grenzen. Een minuscuul virus of een kolossaal schip in het Suezkanaal hebben ontwrichtende gevolgen”. En boven op die acute uitdagingen, komt de stapeling aan kabinetsplannen, met alle gevolgen van dien voor de uitvoering. Problemen in de belasting op vermogen? Alle aandacht richt zich direct op de oplossing, waardoor andere zaken blijven liggen. Een hogere asielinstroom? Op stel en sprong worden gemeenten gedwongen extra mensen op te vangen. De problemen van de dag bepalen de grenzen van de oplossingen. Structurele problemen, zoals de arbeids-marktkrapte, blijven daardoor in de la liggen, inclusief de rapporten met bijbehorende oplossingen. De Raad van State (een belangrijk adviesorgaan van de regering) merkte terecht op: “de regering moet snel met een sociaaleconomische structuuranalyse komen. Het is hoog tijd dat het kabinet uit de crisisstand stapt”.

De Compensatiesamenleving

Recent stond er een treffende analyse in een krant: “we komen om in de vangnetten, maar hebben straks geen palen meer om ze aan vast te knopen”. Inderdaad, de laatste tijd is ‘compensatie’ het toverwoord geworden voor alle problemen. De SGP vindt dat we eerlijk moeten zijn: niet elk verlies kan door de overheid geïncasseerd worden. De SGP heeft daarom dit voorjaar bijvoorbeeld ook tegen het miljardenpakket gestemd, dat de btw op energie en de accijnzen op brandstof verlaagde. Een schoolvoorbeeld van een te dure, en van een te ongerichte maatregel. De overheid als schild voor de zwakken: dát moet het adagium zijn. Gerichte steun aan lage en middeninkomens, waarbij die laatste groep nogal eens vergeten wordt. Gerichte steun aan energie-intensieve ondernemingen. Dat blijft onze inzet.

Eerlijke Belastingheffing Voor Gezinnen

Eén euro meer verdienen en zevenentachtig cent afdragen aan de fiscus: werken lonend maken, komt nog niet erg van de grond in de kabinetsplannen. Een dag extra werken is vaak lonender voor de overheid dan voor de leraar of de zorgmedewerker. De SGP pleit voor een grondige herziening van het belastingstelsel. Maar vooral ook voor een einde aan de fiscale onrechtvaardigheid die eenverdieners al jaren achtervolgt. De keuzes van het kabinet zorgen ervoor dat een gezin met één betaald werkende volgend jaar tot twaalf keer zo veel betaald als een identiek gezin met twee verdieners. Zal de grens voor dit kabinet nu eindelijk zijn bereikt?

Bij een kleine inkomensstijging zien middeninkomens hun voordelen snel uit handen glippen. Ook daar is veel meer aandacht voor nodig. Gelukkig krijgen middeninkomens meer kindgebonden budget, maar dat is slechts tijdelijk. We gaan ons inzetten voor een structurele verhoging! Bij het energieplafond dreigt hetzelfde te gebeuren, ook daar dreigen middeninkomens tussen wal en schip te vallen. De SGP heeft aandacht gevraagd voor grote(re) gezinnen, voor middeninkomen en voor lage inkomens in slecht geïsoleerde woningen die veel energie gebruiken. Ook hier geldt echter wel dat de steun gerichter moet zijn, maar ook dat de rekening eerlijk betaald moet worden, en niet wordt doorgeschoven naar volgende generaties.

Ondernemers

Vissers, tuinders, bakkers, winkeliers en andere ondernemers wachten overigens ook nog steeds op steun, die moet zo snel mogelijk komen! Na corona zijn de reserves op en de marges laag. Tegelijk verhoogd het kabinet de lasten en wordt van ondernemers verwacht dat ze de lonen verhogen. Terwijl het midden- en kleinbedrijf (mkb) één van de palen is waar de economie op gebouwd is. De visie van het kabinet op het mkb lijkt te ontbreken. De SGP pleit voor een verhoging van de werkkostenregeling in 2022, zodat werknemers snel een eenmalige tegemoetkoming kunnen krijgen. Ook zetten we vraagtekens bij de afschaffing van de bpm-vrijstelling (belasting van personenauto’s en motorrijwielen) voor ondernemers. Op papier lijken het kleine maatregelen, maar voor ondernemers is het van grote betekenis.

Financiële Degelijkheid

Hoewel de spendeerdrift van het kabinet anders doet vermoeden: in Nederland groeien nog steeds geen grenzeloze geldbomen. De kosten van gezinnen stijgen, de lasten voor ondernemers nemen toe. De overheid zou ook in de eigen uitgaven moeten snoeien. Neem de kostenstijgingen voor zorg en sociale zaken, die kunnen we nauwelijks nog bijbenen.

Dankzij de inflatie loopt de ontwikkeling van de staatsschuld nog niet uit de hand. Maar de stapeling van eenmalige ad- hocuitgaven vertroebelt het zicht op de begroting. Ook het Centraal Planbureau verzucht: “de naleving van begrotingsregels is op dit moment gebrekkig”. Tegelijk loopt de rente op en komen er nog meer risico’s op ons af. Natuurlijk moet de overheid de portemonnee trekken voor koopkrachtsteun. Maar we moeten daarbij het zicht op de financiële kaders niet uit het oog verliezen. Als begrotingsgrenzen namelijk vervagen, wordt de parlementaire controle verstoord.

Voor financieel degelijk beleid moeten we ook over de grens kijken. De Europese begrotingsregels staan al lang buitenspel, in afwachting van nieuwe regels. Die regels moeten snel weer ingevoerd worden. Gelukkig mengt het kabinet zich actief in die discussie. Wat Hollandse zuinigheid in de Europese Unie kan geen kwaad. Net als strenge regels en degelijke handhaving.

God Regeert!

De grens is voor veel mensen bereikt, de zorgen zijn groot. Maar we hoeven niet in mineur te eindigen. Als de grenzen van geld of van ons bereikt zijn, mogen we troost putten uit bijvoorbeeld één van de psalmen die David zo’n drieduizend jaar geleden dichtte. Neem het 14e vers van psalm 147, waar hij ons op God wijst: “Die uw landpalen (uw grenzen) in vrede stelt; Hij verzadigt u met het vette der tarwe”. Dat is een hoopvolle gedachte te midden van alle onrust: God regeert, Hij kan vrede en welvaart geven! In vers 11 wijst de dichter naar boven: “De HEERE heeft een welgevallen aan hen, die Hem vrezen, die op Zijn goedertierenheid hopen”. Die Godsvreze wenst de SGP iedereen van harte toe. 

De overheid zou daarnaast €39,- uitgeven aan buitenlandse zaken en internationale samenwerking, €22,- aan binnenlandse zaken en koninkrijkrelaties, €16,- aan financiën, €7,- aan landbouw, natuur en voedselkwaliteit, €6,- aan economische zaken en klimaat en €22,- wordt uitgegeven aan 'overige' kostenposten. Bron: app.nos.nl/op3/prinsjesdag#/2022-2023

Zorgen voor de veiligheid van haar burgers is de eerste taak van de overheid. Gelukkig is er voor defensie meer geld beschikbaar tot 2025, maar voor de jaren daarna is er meer nodig. De SGP wil namelijk dat er structureel meer geld naar defensie gaat en dat er op gebied van veiligheid bijvoorbeeld meer geld komt voor wijkagenten.

De SGP wil een structureel hoger kindgebonden budget voor middeninkomens, eerlijke belastingheffing voor eenverdieners en gerichte compensatie voor de gestegen energierekening – ook voor grotere gezinnen.

De SGP wil de bereikbaarheid van de regio verbeteren. Een eerste stap is inmiddels gezet: de Westerscheldetunnel wordt tolvrij!

De SGP wil meer ondersteuning voor het mkb: lagere lasten, op korte termijn steun voor energieintensieve bedrijven en meer mogelijkheden voor werkgevers om een onbelaste vergoeding te geven aan werknemers.

De SGP staat voor financieel degelijk beleid. De overheidsschuld stijgt de komende jaren, terwijl ook de rente stijgt. Door de uitgaven beter te beteugelen, dalen de rentelasten en verbeteren de overheidsfinanciën.

De SGP erkent het belang van voldoende geld voor de zorg en ons sociale stelsel. Wel pleit de SGP ervoor om de sterke groei van de overheidsuitgaven aan zorg en sociale zekerheid beter in de hand te houden.

''Hoewel de spendeerdrift van het kabinet anders doet vermoeden, groeien in Nederland nog steeds geen grenzeloze geldbomen.''

Chris Stoffer, Algemene Financiële Beschouwingen

* Om de grote bedragen van de Rijksbegroting wat overzichtelijker te maken, is ervoor gekozen om €1000 als omvang van de Rijksbegroting te nemen. In werkelijkheid geeft de overheid 353 miljard euro uit. De NOS heeft deze cijfers overzichtelijk gemaakt in een speciale app, te raadplegen via de website van NOS op 3.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen