Goed weten waar je staat

Maaike van Selm

‘Ik ervaar WCD als een tegenbeweging die uitnodigt om ook naar de andere kant te kijken. Er is meer nodig dan de zware cognitieve focus. Kinderen hebben het systeem tegen, omdat daarin vooral het rationele wordt benadrukt. We hebben een verlangen om kinderen te laten floreren zoals ze bedoeld zijn, maar de vraag is telkens weer hoe we hen kunnen helpen om zich te ontplooien en tot bloei te komen’, aldus een van de participanten in de leergemeenschap van Driestar hogeschool. Binnen het project Whole Child Development (WCD) zijn we als pabo de Driestar een eigen leergemeenschap met enkele basisscholen opgestart, te weten de Koningin Beatrixschool, de Eben-Haëzerschool uit Den Haag en de Prins Mauritsschool uit Delft. Scholen met een duidelijke christelijke identiteit waar ook leerlingen met een onkerkelijke en/of multi-etnische achtergrond onderwijs volgen. We komen zo ongeveer zeven keer per cursusjaar bij elkaar om elementen van WCD, maar ook van Whole Teacher Education (WTE) te bespreken. Bij WTE ligt het accent op het ontwikkelen van een pedagogische grondhouding vanwaaruit gewerkt kan worden aan brede vorming bij leerlingen. Hoe kunnen wij onze aanstaande leraren zo voorbereiden dat ze binnen een multi-etnische, meer grootstedelijke context staande blijven? De ervaring en inzichten van deze scholen gaf en geeft hierbij waardevolle input. Bij ons gesprek worden bouwstenen van WCD, zoals een breedvormend curriculum, een holistisch mens- en wereldbeeld en intentioneel pedagogisch-didactisch handelen betrokken.

We hebben nagedacht over de taak en roeping van het christelijk onderwijs in Nederland met betrekking tot kansen(on)gelijkheid, armoede en achterstanden. Vervolgens hoe een christelijke leraar moet worden toegerust, zodat deze hiermee goed kan omgaan. Daarvoor kunnen de scholen ook vanuit hun ervaring aangeven wat zij in de dagelijkse praktijk tegenkomen en wat voor type docent zij graag op hun scholen verwelkomen.

Een paar reacties: ‘Ik denk dat het vooral heel belangrijk is dat we die open houding bij het kijken naar deze kinderen creëren bij studenten.’ ‘Voordat je dat überhaupt kunt, moet je eerst heel goed weten waar je zelf voor staat; want dan pas kun je open zijn, en val je ook niet meteen om als iemand een keer eens iets anders zegt of denkt.’ ‘In geestelijk opzicht moeten studenten Gods wijsheid durven vasthouden.’

Het mooie was ook dat studenten enkele dagen meeliepen op deze scholen en vervolgens deelnamen aan een bijeenkomst. Hun ervaringen zijn meegenomen in een leerlijn wereldburgerschap op de pabo, waarbinnen ook de shalomgedachte van Wolterstorff is verwerkt, aansluitend bij lopend promotieonderzoek.

Heleen Driece

‘We gaan vandaag met elkaar een geheim ontsluieren.’ Sonja van Gemeren, oud-collega vakgroep Natuur & Techniek, haalt een kleed weg en een bord met bloembollen wordt zichtbaar. De aanwezige collega’s mogen allemaal een eigen bloembol pakken, bekijken, tekenen, ruiken en voelen. Sonja neemt ons mee in de principes van het exemplarisch leren.

In de afgelopen twee jaar zijn binnen de hogeschool collega’s, afkomstig uit bijna alle vakgroepen, betrokken geweest bij de leergemeenschap “rijk onderwijs”. Vanuit het WCD-project hebben we ons georiënteerd op rijk, vakoverstijgend onderwijs dat is gericht op de brede vorming van het héle kind; en dus van de héle student. WCD kan onzes inziens niet zonder Whole Teacher Development. Rijk onderwijs spreekt de leerling én de student niet alleen cognitief aan, maar ook fysiek, sociaal, emotioneel, artistiek, moreel en spiritueel.

In het eerste jaar hebben we ons laten inspireren door én verdiept in verschillende onderwijsconcepten, waarbij we op zoek zijn gegaan naar de werkende principes erachter. Te denken valt aan EXO (exemplarisch onderwijs) en OGO (ontwikkelingsgericht onderwijs). Deze concepten zijn met ideeën over embodiment en goede voorbeelden van vakoverstijgend werken, zoals de module “Tableaux vivant” en de minor “Op Taal kun je rekenen”, door de leergemeenschap besproken.

In het tweede jaar vroegen we ons af: is er in het nieuwe curriculum voldoende aandacht voor de brede vorming van studenten en van de kinderen die zij gaan onderwijzen? Hoe kunnen we in het ontwerpen van onderwijs aandacht vragen voor de verschillende dimensies van het mens-zijn? Willemieke Reijnoudt denkt met ons na over onder andere de opdracht van het onderwijs. Met Piet Murre behandelen we de didactische diamant. Samen bespreken we onze idealen ten aanzien van goed onderwijs en hoe we deze kunnen verwerken in het nieuwe curriculum. Met collega’s in de gymzaal. We denken na over het waartoe van ons onderwijs en de vraag wat “mijn vak” bijdraagt aan de totale ontwikkeling van het kind. De collega’s van de vakgroep muziek en bewegingsonderwijs laten ons ervaren hoe je verschillende vakken aan elkaar kunt verbinden, waarbij de eigenheid van elk vak behouden wordt.

‘Een leraar kan niet vormen.’ En: ‘Een leraar kan niet niet vormen.’ Twee stellingen die door Piet Murre op het bord geprojecteerd worden. Hij houdt collega's van de leergemeenschap een spiegel voor en denk met hen na over curriculumontwikkeling.

Het komende jaar blijven we doorgaan met het zoeken naar antwoorden op deze vragen. Enerzijds om het onderwerp blijvend op de agenda van de collega’s te plaatsen en anderzijds om als klankbord te dienen bij de curriculumvernieuwing. Daarbij worden we ondersteund vanuit het NIVOZ.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen