Vreemd in eigen land

Zeker voor de bevindelijk gerefor- meerde kring is deze typering terecht. Dat bleek wel bij de bot- singen rond de zondagse kerkgang.

Dat mensen er ook in coronatijd behoefte aan hebben om naar de kerk te gaan is voor velen volstrekt onbegrijpelijk. Bo- vendien zouden anderen graag naar het stadion of de kroeg willen. In veler oog zijn dat vergelijkbare vormen van vrijetijdsbe- steding.

Tijdens de oliecrisis in de jaren zeventig van de vorige eeuw gold voor een aantal maanden een zondagsrijverbod. Predikan- ten en ook gemeenteleden die ver weg woonden, konden toen echter, zij het wel na enige politieke discussie, vrijstelling krijgen om per auto naar de kerk te gaan. Kerkgang werd toen nog als een essentië- le behoefte gezien.

Inmiddels is dat besef in de brede samen- leving helaas verloren gegaan. Dat strenge kerken gebruik maken van de juridische ruimte die ze hebben om met grotere groepen samen te komen, roept in de huidige tijd aversie of zelfs regelrechte vijandschap op. Hoe moeten we daar mee omgaan?

Afscheiding

Overigens moeten we ons wel realiseren dat er ook in het verleden sprake was van openlijke vijandschap in woord en daad tegen de belijders van de gereformeerde leer. Denk maar aan de tijd van de Afschei- ding.

Een halve eeuw geleden schreef de VU-hoogleraar Tennekes in het sociolo- gische tijdschrift ‘Mens en maatschappij’ een artikel over de bevindelijk gereformeerde groepering, door hem gemakshal- ve aangeduid als de ‘oud-gereformeerden’. ‘Naar alle waarschijnlijkheid is er geen religieuze groepering in Nederland waar- voor een zo minimale sympathie en een zo minimaal begrip bestaat’, zo luidde zijn conclusie. Dat was enkele jaren na de de- monstratie bij de kerk in Elspeet vanwege de poliovaccinatie.

Wellicht geldt tegenwoordig dat in de publieke opinie het beeld van de moslims nog wat negatiever is, maar de refo’s zitten evenzeer in de verdachtenbank. Zeker ook als het gaat om homoseksualiteit.

Altijd bereid

We moeten niet denken dat dat veelal een kwestie is van misverstanden die door een open gesprek en een betere voorlichting kunnen worden weggenomen. Mensen voor wie de Bijbel het gezaghebbend Woord van God is, staan heel anders in het leven dan mensen die zich richten op het hier en nu en zichzelf tot norm zijn. Ge- sprekken kunnen verduidelijken waar men staat, maar vaak zullen de uitgangspunten fundamenteel van elkaar verschillen. Uiteraard hebben wij een boodschap voor de wereld. Eventuele mogelijkheden voor een gesprek moeten we daarom zeker aangrijpen. ‘Zijt altijd’ (ook op zondagmor- gen) ‘bereid tot verantwoording aan een iegelijk die u rekenschap afeist van de hoop die in u is’. En dat ‘met zachtmoedig- heid en vreze’ (1 Petr. 4:15).

Overigens wijzen de kanttekeningen er wel op dat we geen paarlen voor de zwij- nen moeten werpen. En evenzo dat die plicht er is ‘naar de mate der gaven die gij ontvangen hebt’. Niet iedereen is in staat een brutale reporter adequaat te woord te staan.

Groeiende afstand

Deze vervreemding, deze groeiende af- stand is er niet alleen ten opzichte van de seculiere maatschappij, maar evenzeer in de kerkelijke wereld. Ook daar komen de bevindelijk gereformeerden steeds meer apart te staan. De kloof wordt groter, ook ten opzichte van mensen die zich nog altijd gereformeerd of bijbelgetrouw noemen.

Het is helaas niet moeilijk om daar voorbeelden van te geven. Vrouwelijke ambtsdragers worden meer en meer ge- accepteerd. Hier en daar vind je dat helaas ook al in de kring van de Christelijke Gere- formeerde Kerken en de Gereformeerde Bond. Ongehuwd samenwonen en homo- seksuele relaties roepen steeds minder bezwaar op. De evolutieleer wordt in steeds breder kring aanvaardbaar geacht, ook al strijdt die met het Schriftgezag en de fundamenten van de christelijke leer.

Met de zondagsbesteding en de zondagse kerkgang gaat men veel makkelijker om dan een vorige generatie deed. In de prediking en heel het kerkelijk leven raken fundamen- tele Bijbelse noties als zonde en schuld op de achtergrond. Geen wonder dat een licht- vaardig geloof zich baan breekt.

Daarbij moeten we niet denken dat die ontwikkelingen ons voorbij gaan. In de brede maatschappij is sprake van toene- mend onbegrip en dreigende maatregelen van overheidszijde. Bijvoorbeeld ten aan- zien van het reformatorisch onderwijs. In de kerkelijke wereld gaan allerlei Bijbelse uitgangspunten waar vorige generaties voor gestreden hebben, geleidelijk aan overboord. Die zijn immers niet meer van deze tijd.

Wat zal er bij deze maatschappelijke druk en innerlijke slijtage overblijven van de kerk in Nederland? ‘Bewaar en vermeerder Uw Kerk’, zo moet met de Heidelbergse Catechismus (vraag 123) dan ook onze dagelijkse bede zijn.

C.S.L. Janse, Apeldoorn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen