Eenheid begint bij de eenling

Dat de synode vorig jaar geen besluit kon nemen, lag onder andere aan de groter wordende verschillen tussen de gemeenten op plaatselijk niveau. In deze reconstructie werd de nestor van de synode, ds. K. Harmannij, aan het woord gelaten. Hij gaf onder meer aan dat de kerkelijke cultuur binnen zijn kerkverband aan het veranderen is. En dat is een terechte waarneming, die ook ons iets te zeggen heeft.

Elkaar kwijtraken

Het kerkverband ‘Nederlandse Gereformeerde Kerken’ is in 2023 ontstaan uit een fusie tussen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKv) en de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK). Bij deze laatste kerk was er altijd al meer ruimte voor verschillen tussen lokale gemeenten, terwijl de vrijgemaakten meer vanuit een landelijke, synodale eenheid dachten. In deze nieuwe kerk lijkt er meer ruimte gegeven te worden aan lokale verschillen, ook als moderne opvattingen leiden tot een andere interpretatie van de Schrift.

Ds. Harmannij: ‘Vanouds was binnen de GKv de cultuur: we doen iets met z’n allen of we doen het met z’n allen niet’. De laatste jaren ziet hij echter een verschuiving van landelijk naar lokaal. ‘Plaatselijk mogen kerken zelf afwegingen maken, verantwoord voor de Heer en naar elkaar. Daar moeten de Nederlandse Gereformeerde Kerken nog aan wennen’. Deze nieuwe lijn heeft wat hem betreft iets moois, maar kent ook risico’s. ‘Je raakt elkaar kwijt als ieder doet wat goed is in eigen ogen’.

Het is goed dat we deze opmerkingen persoonlijk ter harte nemen. Hoe spreken wij over de ander? Ervaren wij de (binnen)kerkelijke verschillen als persoonlijke nood? Zijn we van harte overtuigd van de grote waarde van onze klassiek-gereformeerde traditie?

Spreken en luisteren

Het uit elkaar groeien van gemeenten begint vaak als men niet meer werkelijk met elkaar in gesprek is. Als de geestelijke (h)erkenning onder druk staat. Ds. G.H. Kersten besefte dit al vroeg. Om de eenheid te bewaren organiseerde hij bijeenkomsten met alle predikanten voor ontmoeting en gesprek. Dat geldt ook op persoonlijk niveau. De apostel Paulus wijst ons in zijn brief aan de gemeente van Éfeze op een houding, die ons allemaal zou moeten kenmerken: ‘Zo bid ik u dan, ik, de gevangene in den Heere, dat gij wandelt waardiglijk der roeping met welke gij geroepen zijt; met alle ootmoedigheid en zachtmoedigheid, met lankmoedigheid, verdragende elkander in liefde; u benaarstigende te behouden de enigheid des Geestes door de band des vredes’ (Ef. 4:1-3).

Daar hoort ook bij dat we naar elkaar luisteren. Wat heeft de ander aan schatten uit de Schrift mogen opdiepen? Waar vraagt men aandacht voor? Wat zijn de zorgen van de ander? Het risico van een duidelijke mening is dat we vooral onze eigen boodschap uitdragen, terwijl we de inbreng van de ander nauwelijks horen.

Eenheid en liefde

Als een kerkverband langer bestaat, is het onvermijdelijk dat de ‘couleur locale’ sterker en het verschil tussen gemeenten groter wordt. Het is verleidelijk die verschillen uit te vergroten. Het plakken van een etiket op een gemeente of een predikant maakt het leven misschien wel overzichtelijker, maar het is de vraag of we de ander hiermee recht doen. Het versterkt polarisatie en het lost niets op. Laten we labels en stickers inwisselen voor eenheid en liefde.

Kerk als moeder

Van de kerkvader Cyprianus van Carthago komt de bekende uitspraak dat men God niet als Vader kan hebben, wanneer men de kerk niet als moeder heeft. Ook al heeft een moeder gebreken, we hebben haar lief. En wat is het een zegen als een moeder ons liefdevol en betrokken corrigeert. Wat is het ondankbaar als we mopperen op een maaltijd die met zorg en aandacht is bereid. Wie deze beelden op zich laat inwerken, kan de lessen zelf trekken.

Er zit ook een andere kant aan deze uitspraak. Liefde noopt tot wederliefde. Binnen de gemeente wordt veel tijd, inzet en gebed gewijd aan ons zielenheil. Wie zich dat realiseert, spreekt vanuit waardering en betrokkenheid over het werk binnen Gods Koninkrijk. En als het enigszins kan, proberen we zelf een bijdrage te leveren. Zoals kinderen dat in elk gezin mogen doen.

Leiding

Eenheid vraagt ook duidelijke leiding. Het tijdperk van de richters leert ons wat de gevolgen zijn als dit ontbreekt: ‘een iegelijk deed wat recht was in zijn ogen’. De onderlinge liefde vraagt van ons dat we deze ‘moederlijke’ leiding gehoorzamen.

Ook dit begint in de binnenkamer. Onze gemeenten hebben mensen als Daniël nodig. Mensen die zich de nood van interne verdeeldheid en kerkelijke verscheurdheid ‘eigenen’. Mensen die de ander niet veroordelen, maar die onderdeel worden van het oordeel. ‘Bij U, o Heere, is de gerechtigheid, maar bij ons de beschaamdheid der aangezichten…’.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen