�Geluk"

'(3).

Hij leert melken. Bemardus Uitwell'ögerga leert melken en hij beluis­ tert iets als muziek, wanneer de speten in de emmer dollen. Maar dan komt het' "oorjaar. En het is schraal thuis, "s Morgens aardappelen, 's middags aardappelen en s avonds aardappelen op- Selaakken in een ijzeren pan met een •leel klein beetje winkelvet, dat juist een jwrstje maken kan. Dat korstje onderin wordt heel eerlijk verdeeld. Als toch de mensen eens zó eerlijk als dit gezin, 'ie goede gaven van God onder elkaar verdeelden! Duizend zulke gezinnen, en Nederland gaat nooit verloren! Doch <le moeder weet.dat het niet goed gaat. En ze kan beslist niet meer, dan ze al "^oet. Soms staat ze op het punt om zich Oyer te geven en de hulp van de diaconie in te roepen. Even maar duren die ogenblikken. En zij zegt het zich zelf: nog even, nog even, straks helpt Bernardus mee om de kost te verdienen.

Maandag krijgt een -voorjaarsziekte haar te pakken en gooit haar op bed. Dan zegt Bemardus tegen zijn boer, dat hij alleen 's avonds kan komen melken. Hoezo? Wel, hij moet wat verdienen, want zijn moeder is ziek. Om half vier 's morgens roept zijn moeder hem en dan komt hij uit bed, kleedt zich slaperig aan en gaat zonder eten of drinken de deur uit. Zijn stokje staat bij de klompen. Donker is het dan nog. Maar Bernardus weet wel de weg in 't donker. Heel ver weg sjouwrt hij. Alle boeren loopt hij voorbij. Hier en daar komt licht uit de raampjes van de stallen. De boeren zijn op. En bij de laatste boer van de straatweg stapt hij de stal binnen en vraagt of er soms dode lammeren gekon^ien zijn.

de boer, het sjouwen om dode lamme­ Zo, dus d^t begint hier ook al, denkt ren en velletjes. Neen, hij heeft er gelukkig geen. Maar hij waarschuwt Ber­ zijn lammeren in de sloot jagen zonardus, dat hij niet moet zien, dat ze als dat op andere plaatsen wel gebeurd, naar hij gehoord heeft. Bernardus gaat verder. Elke boer die hij aandoet, brengt hem dichter bij huis, bij het eten. Want zijn maag rommelt gevaarlijk.

Maar hij sjouwt door, geen boer slaat hij over. Zo gaat dat nu voortaan, elke Thuis stroopt hij met verkleumde vin­ morgen. En hij krijgt dode lammefen. gers het velletje er af en hangt dat te

drogen. De boutjes verkoopt hij aan mensen die honden houden.

Zoveel verdiensten als dit voorjaar, heeft de weduwe nooit in handen gekregen. Als de losse arbeiders 's morgens naar 't werk gaan, heeft Bernardus al een daghuur verdiend. Dit zijn z'n eerste stappen op het pad van de, handel. Soms gaat hij nog naar school, meest

Soms gaat hij nog naar school, meestal komt daar niet van. Want dan lammeren de geiten en

Want dan lammeren de geiten en sjouwt hij tot ver in de omtrek om de jonge bokjes op te kopen. Mooie diertjes zijn dat, zacht zijn ze en ze mekkeren zo lief. Die lieve diertjes moet hij dood maken. En zijn mes is niet zo heel scherp. Dan strijkt hij het op en neer langs de muur. Als hij eens heel veel geld heeft, gaat hij een groter mes kopen een mes zó scherp, dat hij met één veeg over het halsje klaar is. Want. het vijlen met dit stompe mes over het weke halsje duurt soms zo lang. En dan loopt het bloed hem over z'n vingers, dat warme bloed. Bernardus, hij knijpt de ogen dicht als hij zo aan 't zagen is met dat stompe mes. Een buurman heeft gezegd, dat hij die jonge bokjes beter zo bij de achterpoten vast, flink met de kop tegen de muur kan slaan. Dan zijn ze ook dood. Maar dat doet hij niet. Zoiets is immers wreed. Gewoon dood maken, zoals de slager het doet, is niet wreed. Wat hij doen zal, hij vraagt de slager

Wat hij doen zal, hij vraagt de slager om zijn mes te slijpen; misschien heeft de slager wel een oud mes over.

Er wonen veel arbeiders in de streek waar Bemardus geboren is, er zijn dus veel geiten. Sommigen hebben een schaap, maar een schaap is bij 't eten veel kieskeuriger. Een geit eet alles en wordt ook nooit ziek, zoals een schaap En een melk dat die geiten geven!

De bokjeshandel is een druk gebeuren. Bemardus is daar maar zo niet mee klaar. En hij verdient goed. In elk geval méér dan een arbêidersdaghuur. Maar dat hoeven de mensen niet te weten. Hij krijgt nu Jurgens Solo op brood en brood zoveel hij maar hebben wil. Zo ver vooruitgescharreldzijn ze toch.... Moeder is ook 'n stuk beter, die gaat enkele dagen uit werken. Dat is erg lastig, thuis komen en moeder is er niet. 't Moet anders met moeder. Zij kan toch rondkomen, nu Bernardus zoveel verdient!

Ja, zeker, maar Bemardus moet eens naar haar luisteren. Wat zal hij doen, als er geen bokjes meer geboren worden? Een jaar duurt zo heel lang. En op een zomer volgt altijd een winter en een winter kan hard zijn, vreet turf en turf is duur.

Neen, Bemardus, moeder gaat sparen. Die spaart voor de zieke dag, voor de regenachtige dag, die spaart voor de winter, spaért voor nieuwe klompen, voor kleren en 2Üj heeft ook een kommetje staan, waar ze zo nu en dan één of meer centen in stopt voor een nieuw mes. 't Is een en al kommetjes in die kast van moeder. Een wonder is, hoe ze die spaarpotjes uit elkaar houdt. Geloof maar niet, dat zij zich vergist. Dat voor de huiskamer is het volste.

De bokjes raken op. Hier en daar is nog wel een geit, die laat is met lammeren.... maar zo'n enkel bokje van deze en gene levert geen daghuur, geen weekloon op.

Maar dan broeden de kippen. Er komen rennetjes met kloeken en kuikens. Een mooi gezicht is dat. En als die kuikentjes een week of drie oud zijn, zitten de arbeiders in hun vrije tijd met hun vrouwen en kennissen, kwartieren lang te turen naar de kammetjes, of de kuikentjes haantjes of hennetjes zijn. Broeden is altijd een groot avontuur. Je kunt gelukkig, minder gelukkig, ongelukkig en heel ongelukkig zijn. Broeden is eigenlijk een even grote avontuur als trouwen. Een vrouw is ook altijd een even groot vraagteken, zeggen de arbei-

Maar de vrouwen vinden, dat je met mannen ook een groot avontuur tegemoet gaat. Zo'n man kan een goed weekloon thuisbrengen of zonder werk zijn, hij kan ziek worden en dan kun je zelf maar zien, dat er wat te bikken komt. Haantjes zijn opvreters, die moeten

Haantjes zijn opvreters, die moeten zo gauw mogelijk de laan uit. Bernardus koopt haantjes. Die dingetjes kosten niet veel. En brengen ook niet veel op. Maar er zit een beetje avontuur in. ' Eerst heeft hij heel wat geld moeten

' Eerst heeft hij heel wat geld moeten steken in hokken. Ja, want de bakker heeft meestal wel oud brood in voorraad, dat hij graag aan Bemardus verkoopt. En dan mest hij de beestjes enkele weken. Daar zit wel wat in. In elk geval, hij verdient.... Maar dan krijgt hij te vechten tegen de ziekte. Wat het is, weet Bemardus ook niet, maar dat jonge goed is gauw ziek. En als je er maar enkele bij hebt ,die wat gammel zijn, dan-steken die de hele koppel aan. Gelukkig dat een verstandige arbeider een goede raad aan Bemardus geeft. Die arbeider zegt, dat hij elke dag een emmer karnemelk bij de boeren moet halen en de diertjes karnemelk te drinken moet geven. Daar groeien ze van en ze worden niet meer ziek. Die karnemelk schijnt een uitstekend geneesmiddel en voedsel te zijn. Zo leert Bemardus. Natuurlijk krijgt

Zo leert Bemardus. Natuurlijk krijgt hij zakken vol goede raad. Alle mensen willen nu eenmaal zo'n jongen op pad helpen. Maar Bernardus is al zo goochem, dat hij verstandige en onverstandige mensen weet te onderscheiden.

(Wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen