De schepen van Oude Tonge

Na de lagere school ging Gerard bij zijn vader aan boord van de Aaltje, maar Johannes ging naar de Ambachtschool te Middelharnis Toen Johannes daar anderhalf jaar opzat, ging hij in de vakantie met zijn oudste broer Piet een reisje maken met de Vijf Gebroeders Dat beviel hem zo goed dat hij de school liet voor wat die was

Johannes ging net zoals zijn vier broers de binnenscheepvaart op Beurtelings voer hij bij zijn oudere broers Piet en Adriaan, totdat hij bij andere schippers ging varen Zo werd hij matroos bij Janus de Vries uit Waspik op de Maria een motorschip van 125 ton Later voer hij bij schipper Van der Meer uit Breskens die een motorschip had van 120 ton, ook met de naam Maria Verder bood Johannes Oomens zijn diensten aan bij de gebroeders Van Ijsseldijk uit Yerseke die met het motorschip Luctor onder andere de Zeeuwse watcien dooi kruisten De gebroeders Van IJsscldijk zouden later zijn zwagers worden

Voordat hij een eigen schip had ging Johannes nog aan boord van de papier motor van Van Gelder waarop zijn broer Koos ook gevaren had Johannes Oomens tiad in november

Johannes Oomens tiad in november 1938 in het huwelijk met Maria van IJsseldijk ZIJ was in 1919 te Klundeit geboren Haar vader was schipper Adrianus van IJsseldijk en haar moeder was Maria van Kaam Zij voeren op het motorschip Luctor

Het vijt­jarig zoontje van de familie Van IJsseldijk IS tijdens het varen overboord geslagen Zijn vader was een goed zwemmer, sprong onmiddellijk het jon getje achterna en kreeg hem alias te pak ken Maar de schippersvrouw moest de Luctor eerst zwaaien om bij haar man en kind te kunnen komen en dat kostte te veel tijd Toen schipper Van IJsseldijk met zijn zoontje op zijn rug het schip al dicht genaderd was, werd het hem te machtig

Buiten adem geraakt nep hij nog, „Ik kan met meer" en vader en kind verdwe nen in de diepte

Niet zo lang daarna is de schippersvrouw overleden en de andere drie kinderen, Eliza, Cornells en Adnaan waren dus al vroeg wezen Op de Luctor is een zetschipper gekomen. Piet Slager uit Sint Maartensdijk, totdat de jongens zeit kon den gaan varen

In 1939 kocht Johannes Oomens een sleepkastje van 200 ton, liet er een 2 cylinder 80 PK Bcrkel dieselmotor in zetten en kwam zodoende m het bezit van een motorschip Hij noemde het schip de Eendracht

Tot aan de oorlog is hij met deze kast in de verhuur geweest bij West­Fries van Amsterdam op Antwerpen Tijdens de oorlog voer Johannes op de wilde vaart Eens in 1943 lag Oomens bij Oude Tonge te wachten op hoog water om de haven bmnen te kunnen varen Daar lag de Eendracht als een prooi voor de geal lieerde vliegers die het schip dan ook hevig hebben beschoten Man, vrouw en kinderen hadden dekking

Man, vrouw en kinderen hadden dekking gezocht, maar alles ging zo snel in zijn werk dat de schipper zelf van de zenu wen boven inplaats van onder het bed was gekropen De Engelsen schoten dwais door de roef heen Het houten pla fond viel van het roefdek naar beneden en kwam bovenop de schipper terecht Na de beschieting zijn zij allen even blij ven liggen totdat de vliegtuigen waren weggevlogen en het gevaar geweken was Ze waren wonder boven wonder ongedeerd, behalve schipper Johannes Oomens, die stond op terwijl het bloed m zijn schoenen liep

In het doip Oude Tonge had men uitei aard de beschieting aangehoord Een aantal schippeis met dokter Paree zijn met een roeiboot naar de Eendracht geroeid Men vieesde het ergste'

ZIJ waren maar wat blij dat zij vrouw en kinderen aan dek zagen komen Alleen de nog steeds bloedende schipper zat wezenloos in de roef voor zich uit te sta ren Gelukkig vielen de verwondingen mee Die waren veroorzaakt door de spij kers uit het neervallende plafond op zijn rug De meegekomen schippers hebben op provisorische wijze tal van kogelga ten gedicht Met de eerstkomende vloed IS de Eendracht de haven van Oude Tonge binnen gevaren Na verloop van tijd is de rug van de

Na verloop van tijd is de rug van de schipper goed genezen Er zijn tijdens de ooi log heel wat schip

Er zijn tijdens de ooi log heel wat schippers ot gezinsleden van schippers geweest die met dat soort beschietingen het leven hebben veiloren De vliegtui gen kwamen snel op hun doel af, terwijl de schippers eigenlijk geen kans kregen om op tijd en in voldoende mate dekking te vinden

Tijdens de evacuatieperiode op Goeree­ Overflakkee vanaf februari 1944 tot aan de bevrijding is ook schipper Johannes Oomens met de Eendracht een schuil plaats gaan zoeken Met de familie Oomens kwam ook hij m de buurt van Noordschans terecht Na de oorlog heeft Johannes nog enkele jaren gcvaien vooi de Sesam te Enschede Hij vervoerde toen garens en ruwe katoen van België naar Enschede, zoals eerder is beschre ven

In 1951 bestelde Oomens een nieuwe spits bij scheepswerf Hendricxs te Dodewaard Het schip was 340 ton groot en had een 2 cylinder Bolnes dieselmotor Er weid voorspoedig gevaren

Reeds in 1955 bestelde Johannes Oomens wederom een nieuw schip Ditmaal een moderne motorkempenaar van 500 ton laadvermogen te Tielrode m België

Enkele technische gegevens van het vaartuig betreffende de afmetingen zijn lengte 50 meter, breedte 6,69 meter en het vermogen van een Deutz dieselmotor was 300 PK De naam werd Adjo, eigen lijk een zusterschip van de Joad van zijn broer Arjaan

Te Boom in België werd in 1961 een nieuw schip gctianstormcerd uit een iijn motoischip van 1000 ton Het schip, ook Adjo genoemd, werd 70 meter lang Dit schip weid twee jaar later op de scheeps werfte Millingen met 10 meter veilengd, waarmee het laadvermogen op 1200 ton werd gebracht In 1968 werd de Arjo verkocht

Het schippersechtpaar Oomens van IJsseldijk kreeg zeven kinderen

1 Marinus Oomens geboren in 1939 te Rotterdam (zie verder in dit verhaal)

2 Maria Aaltje Oomens geboren in 1940 te Rotterdam Zij is gehuwd in 1961 met Derk Bakker geboren te Meppel en schipper op de binnen vaart Zij hebben twee zoons Geeit Johannes en Johannes Derk

3 Adriaan Frans Oomens geboren m 1943 te Rotterdam (zie veider in dit verhaal)

4 Aaltje Maria Oomens geboren in 1944 te Klundert Zij is gehuwd met schipper Hendrik Jan Blokzijl Zij hebben 5 kinderen, Berend, Adriaan, Janny Adriana, Adnaan en Martin

5 Johannes Gerardus Oomens geboren in 1948 te Gouda (zie verder in dit verhaal)

6 Adnana Oomens geboren m 1951 te Teineuzen Zij is gehuwd met Peter de Regt Zij hebben een snackbar te Rotterdam

7 Beatrix Oomens geboren in 1959 te Rotterdam Zij is lerares

De vadei van deze kinderen, Johannes Oomens Marinuszn is in 1978 te Duisburg overleden

1 Marinus Oomens Joh zn ging eerst naar de schippcrsschool te Wemeldinge Daarna ging hij aan boord van het motorschip de Eendiacht van zijn vader Marinus Oomens is gehuwd met Adriana den Hollander, schippeisdochtcr van Pieter den Hollander en Geertruida Vogelaai Na zijn huwelijk kocht Marinus Oomens een Kempenaar van 550 ton met 2'GM motoren elk van 165 PK HIJ noemde deze Kempenaar Adma, een naam die nog meermalen aan een schip gegeven zou worden Dat vond plaats met de Santa Maria in

Dat vond plaats met de Santa Maria in 1970, mei de Rotterdam m 1975 en met de Ky Luna in 1979 Alle drie schepen kregen de naam Adma

Toen m 1988 Rinus Oomens voor enkele maanden op de werf lag, vroeg een vriend van hem of zijn zoon Johannes zolang bij hem aan boord kon komen op de kustvaaider van kaptein, tevens eige naar Swieting Dat werd goed gevonden Johan ging voor twee maanden mee, maar het beviel hem zo goed dat hij met meer naar de binnenvaait terug wilde gaan Daar kwam nog bij dat hij verliefd werd op de dochter van de kaptein De jonge Oomens hield het oog goed op de toekomst gericht en is te Delfzijl gaan studeren Met glans behaalde hij zijn diploma vooi de Grote Kustvaart en vaart nog steeds langs mooie kusten van West Europa, zelfs van Marokko tot Finland

Maar Rmus Oomens was zijn knechtje kwijt' Dat noopte hem ertoe met een kleiner vaartuig te gaan varen, want op een schip langer dan 85 meter moest nu eenmaal personeel aan boord zijn

De laatste Adma was namelijk 100 meter lang met een tonnage van 2150 Dat vaartuig werd in 1989 verkocht

Aanvankelijk ging Marinus Oomens aan wal, maar dat beviel hem met In 1990 kocht hij een schip, de Quota, dat ge bouwd was te Haarlem bij scheepswert Frigce Natuurlijk werd ook dit vaartuig Adma genoemd Het schip was 80 metci lang, 9 50 meter breed, 2,80 meter diep en groot 1500 ton

Het schippersechtpaar Oomens­den Hollander heeft twee kinderen Johannis Oomens geboren in 1966 te Klundert, thans stuurman op de grote kustvaart

Gerda Oomens geboren in 1968 te Rotterdam Zij is lerares

3 Adnaan Oomens Joh zn weid schip per Over hem ontbreken de gegevens nog

5 Johannis Gerardus Oomens Joh zn dic in Gouda geboren is, bleet, nadat hij van school kwam bij zijn vader aan boord van de Eendracht Tot aan zijn huwelijk met Gerdina Hofman uit Numansdoip bleef hij bij zijn vader Daarna ging Johannes G (Hans) bij de roeiers te Rotterdam, maar dat beviel hem met

Als er een zeeschip afgemeerd was, werd er over het algemeen een stevige borrel gedionken Door sommige zelts een al te stevige borrel

Hans kreeg de kans om een verlopen scheepswerfje voor jachten te kopen Dat wertje lag te Heeg even ten zuiden van IJlst m Friesland Ook waren daar ver schillende ligplaatsen voor jachten bij bedongen

Oomens verbeterde daar alles in korte tijd en de zaken begonnen goed te lopen Later kreeg hij van een Duitser de opdracht een kleine mijnenveger om te bouwen tot plezierjacht Met dit karwei waren enkele tonnen gelds gemoeid

Toen de laatste betalingstermijn verstreken was, werd die Duitser in zijn kraag gegiepen voor handel in drugs Het schip, de ex­niijnenvcger werd in beslag genomen en Oomens kon naar de rest van zijn centen fluiten Johannes Oomens kreeg tabak van de werf

HIJ kocht toen een motoischip van 1500 ton, genaamd Gerdma en ging met zijn hele gezin, man, vrouw en drie dochter tjes aan boord Het gaat deze familie gelukkig goed en zij varen wel

Terug in de tijd

Een andere vruchtbare tak van de schip peisfamihe Oomens is die van Adrianus C Oomens die ml 883 te Oude Tonge is geboren en aldaai in 1923 is overleden HIJ was een bioer van de grootvader van Gerard Oomens, de man uit Bruinisse die over enorm veel gegevens beschikt Adrianus Cornells (Arjaan) was een zoon van Pieter Oomens, beurtschipper te Oude Tonge en van Adriana Cornelia van IJzerloo (zonder letter ij op het eind)

Arjaan was eerst schippersknechtje bij zijn vader, daarna bij zijn zwager Beschier de Korte op de zeilklipper Ortolan Van 1901 tot 1905 voerhij met zijn twee jaar oudere broer Marinus op het zeilbeurtklippeitje van hun ouders In 1907 vestigde Arjaan zich als beurtschippei te Battenoord Hij voer op Dordrecht en Rotterdam

In 1908 trad Adrianus Cornells Oomens te Oude Tonge in het huwelijk met Adriana Jacoba Pulleman, dochter van Gerrit Pulleman (toen reeds overleden) en van Pieteitje Joppe Getuigen van dit huwelijk waren

1 Koos Oomens 32 jaai beuitschippcr te Oude Tonge

2 Maiinusv d Jagt 73 jaar landbouwer te Oude Tonge (oom van de biuidegom

3 Jacob Joppe 40 jaar landbouwer te Stad aan 't Haringvliet

4 Eliza Mast 50 jaar beurtschipper koopman te Den Bommel

5 Marinus Oomens 26 jaar schipper te

Oude Tonge, broer van de bruidegom Het is wel eens aardig om dit rijtje getui gen te noteren om te laten zien hoe de relaties tussen boeren en schippeis, die er vele waren, vaak door een huwelijk nog werden versterkt

Arjaan Oomens verkocht in 1913 zijn beurtveer aan Louis (Lowies) van Gent Maar Arjaan kocht daarvoor in de plaats het beurtveer de Onderneming van zijn broer Jacobus Adrianus Oomens te Oude Tonge

Helaas is Adrianus Cornells Oomens reeds op 39 jarige leeftijd in 1923 te Oude Tonge overleden Hij liet een vrouw en vijf kinderen achtel De kinde ren waren

1 Adriana Oomens geboren in 1909 te Nieuwe Tonge Zij bleet ongehuwd

2 Gerrit Oomens geboren in 1910 te Nieuwe Tonge

3 Picternella Oomens geboren m 1912 te Nieuwe Tonge Zij was gehuwd met A Heyman en hadden een zoon en een dochtei Pieteinella Oomens is in 1969 te Leiden ovei leden

4 Geertje Martha Oomens gcboien in 1914 te Oude Tonge Zij trouwde in 1941 te Oude Tonge met Hcrmannus Brinks Zij wonen te Bennekom en hebben drie kinderen, Adrianus Cornells, Walter Roelof en Adriana Henderma

5 Pieter Oomens geboren m 1920 te Oude Tonge Hij volgde de H B S te Middelharnis en voer tijdens de oor log bij zijn broer Gerrit aan boord van de Onderneming Later werd hij arbeidskundige bij Philips te Eindhoven Pieter Oomens was gehuwd met Liesbeth Theodora Pauwels te Eindhoven Zij hadden twee kindeien, Adrianus Cornells (Administrateur) en Wilhelmina (che misch analyste) Pieter Oomens is m 1989 te Veldhoven overleden

Gerrit Oomens Adrianus Czn was nog maar net van school toen zijn \ idei kwam te overlijden Dit had als gi olg dat de jonge Gei rit n i /ijn sch »oltijd mee aan boord ging \an de Onderneming het bcuitsciDp van /i|n mocdci Adnana J Pulleman De schippci was Piet Machielse uit "icisckc die al aan boord was voor dat Gen its vadci was oveile den HIJ was een goede en betrouwbaie schipper Zo iemand had men op een beurtschip wel nodig' Piet Machielse had voordien bij de visseiijpolitie geva ren, niet op een snelvarend vaartuig maar in zijn tijd nog op een hoogaais op de zeilen'

Men wil anno 1994 met de nog o\erge bleven hoogaars vanuit Veere jaailijks een zeilwedstrijd gaan houden m navol ging van de grote zeilwedstrijd met tjal ken in Friesland, het zogeheten Skütsje Silen, die daar jaarlijks worden georgani seerd Dit jaar van 30 juli tot 12 augus tus

Piet Machielse lag met de hoogaais veel bij de Hoek van Sint Jacob ten anker om toe te zien op de mosselperselen 's Avonds ging hij meestal naar Nieuwe Tonge om levensmiddelen te kopen en daar leeide hij Tcuntje Biuggeman ken nen Dat leidde m 1907 tot een huwelijk tussen hen dat te Nieuwe Tonge weid gesloten

Gerrit Oomens was nog te jong om de zaken voor zijn moeder te legelen Dat deed zijn oom Koos Pulleman vooi hem, totdat hij 18 jaar werd Toen stond hij ei alleen voor'

In 1932 kwam Gerard Oomens een neet van Gerrit bij hem aan boord Gerard was vijf jaar jonger dan Geuit Ze had den allebei maat 47 van schoenen en waren behoorlijk potig Zulke schippeis jongens hadden altijd eetlust Als zij bij Oude Tonge lagen te wachten op hoog watci om 's avonds of 's nachts de haven m te kunnen varen, zei Piet Machielse op een keer, „Jongens, er ligt nog een heel brood in de kast '

Het brood dat aan boord nog overbleef, moest men aan de wal met meer hebben Dat stonk altijd naai de geui van luwe ilie, al was het maar en dag aan booid geweest Dat pioetde de schippei met zo als men aan boord veiblecf Dat laatste brood ging er bij de beide Oomens als koek m

Meestal lag Koos Pulleman met zijn beurtmotor Geeitruida Elisabeth langszij de Onderneming van Oomens Aan boord van de Gcertruida Elisabeth voer Willem Quist en Kees de Korte als bemanning Dan werd er dikwijls gela chcn aan boord

Als Koos Pulleman met donker de haven invoer en ze waien nog maar bij het bol baken, dan konden de mensen op de Kaai van Oude Tonge, Kees de Korte al hoi en loepen' De Korte had een gewei dig zwaie stem Hij stond dan voorop het schip om naar de bakens te kijken en nep aan de stuurman door het hinderend geluid van de motor heen,„Bij houden, afliouden, rechtuit, een beetje af, een beetje bij en op dat geroep moest het schip binnen gevaren worden Later had men goede zoeklichten aan boord Dan kon de stuurman zelf de bakens zien en behoefde er met mcei te worden geroe pen

Pas in 1946 is Geirit Oomens gehuwd met Alida van Werven, lerares op de schippcrsschciol te Vreeswijk

Geuit zette na zijn trouwdag de beuit vaait voort Maai het veivoei pei schip liep langzaam achteruit In de jaien 50 vertiok Gerrit Oomens met de Ondememing naar Rotterdam Daar kocht hij een motorschip van 160 ton bij en voei daarmee met levensmiddelen en scheepsbenodigdheden naar de zeeboten m de Rotterdamse havens

In het jaai 1970 maakte Oomens gebruik van de sanenngsmaatiegel en deed afstand van de Onderneming en het andere motorschip

Genit Oomens is op 69 jangc leeftijd in 1979 te Rotterdam overleden

Het schippeisechtpaar Oomens van Werven kreeg vier kinderen

1 Henrita Adriana Oomens geboren in 1947 te Oude Tonge Zi| is onderwij zeres

2 Adrianus Cornells Oomens geboren m 1948 te Oude Tonge Hij is bij de Rijkspolitie te water Adrianus C Oomens is gehuwd met Katharina Dekker Zij wonen te Bruinisse en hebben drie kindeien, Suzannï, Hemet en Gei aid, alle drie geboten te Biuinisse

3 Geraidus Hendrik Oomens, geboren in 1948 te Oude Tonge, tweelingbroer van Adiianus Cornells Gerardus H Oomens is gehuwd met Geertje de Boer ZIJ hebben geen kmdeien Oomens is bankemployé

4 Adnana Jacoba Oomens geboien in 1949 te Oude Tonge Adriana J Oomens is gehuwd met Klaas Hennip, electrotechnisch tekenaar Zij wonen in Oud Beierland en hebben drie kinderen Mireille Alexandra, Junan en Dicdcnk

Einde van de schipperstamilie Oomens uit Oude Tonge

Met veel dank aan schipper G Oomens te Bruimsse

D. Hoogzand

Hyacinthenstraat 8

3245 CN Sommclsdijk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen