Boekbesprekingen

John Macdonald, Doe uzelf geen kwaad, Een preek gehouden in een tijd van epidemie, Den Hertog - Houten, 2023, 92 blz., € 14,50. (klein formaat) e

In de 19 ^e eeuw was er een cholerapandemie die wereldwijd veel dodelijke slachtoffers eiste. De Schotse predikant John Macdonald (1779-1849), de apostel van het Noorden, heeft in verband hiermee een ‘cholerapreek’ gehouden over Hand. 16:28. Deze in het Gaelic uitgesproken en gepubliceerde preek is nu, via de Engelse uitgave, in het Nederlands vertaald. In deze ernstige preek wijst Macdonald op het verband tussen de cholera en de zonde. ‘De zonde is een plaag, vergelijkbaar met de plaag die nu onder ons is, of elke andere plaag die God onder mensen heeft toegestaan’ (p. 69). O, hoe velen zijn bang voor de plaag van de cholera, die nog nooit bang voor de plaag van de zonde zijn geweest? (p. 70). Anderzijds wordt gewezen op de weg van genezing die God van eeuwigheid heeft bereid. ‘Maar God heeft, naar de diepten van Zijn barmhartigheid en wijsheid, een weg bereid waardoor een verloren mens kan worden gered, en dat in een weg die passend is bij de eer van de Wet (die de mens heeft gebroken) en de heerlijkheid van al Zijn eigenschappen. (…) Die weg was dat God Zijn Zoon in de wereld heeft gezonden, opdat Hij door onze natuur aan te nemen en de plaats van de zondaar in te nemen, de Wet zou verheerlijken, en door Zijn gehoorzaamheid en lijden een eeuwige gerechtigheid voor zondaren zou aanbrengen’ (p. 82, 83).

Hopelijk is de coronapandemie nog niet vergeten. Vervang in dit boekje het woord cholera door corona en u zult zien hoe actueel deze preek is. Dit zeer lezenswaardige boekje is van een historische inleiding voorzien mede van de hand van ouderling A. Thomson uit Dordrecht.

J.W. Alexander, God is liefde, Brevier – Kampen, 2023, 191 blz., € 19,99. (paperback)

Ds. J.W. Alexander (1804-1859) zal bij velen van ons onbekend zijn. Hij was een presbyteriaans predikant die enkele gemeenten in Noord-Amerika heeft gediend en een tweetal perioden docent was aan Princeton Seminary. Dit boek bevat dertien preken uitgesproken bij de bediening van het Heilig Avondmaal, die na zijn overlijden zijn uitgegeven. De preken kenmerken zich door een grondige uitleg van de tekst waarbij afwijkingen van de leer van verzoening door voldoening worden weerlegd. Alexander gaat ervan uit dat ‘de Bijbel bevat op elke bladzijde in rode letters dit veelbetekenend en onafscheidelijk kenmerk: dat Christus voor onze zonden is gestorven. Van alle voorwerpen is het kruis het meest indrukwekkende. Van alle woorden is ‘bloed’ het meest heilige woord’ (p. 113). De uitgever vermeldt dat de onbegrijpelijk grote liefde van God en Christus voor zondaren centraal staat in deze preken. Hoe dit zielsbevindelijk wordt uitgewerkt in het hart van een ontdekte zondaar komt echter niet zo tot uitdrukking. De preken zijn dus wel Schriftuurlijk, maar veel minder bevindelijk. Uitdrukkingen als: ‘Sommige mensen denken dat zij eerst berouw moeten hebben, en dat zij dan tot Christus moeten komen. IJdele gedachte!’ (p. 74), zullen van onze kansels niet klinken. Anderzijds wordt het hechten van waarde aan eigen inspanningen veroordeeld. ‘Wat zij nastreven onder de valse gedachte dat het berouw is, is enige verootmoediging, droefheid, onderwerping, haat tegen de zonde en levensverbetering en verandering. Deze zaken moeten God bereid maken om hen aan te nemen en hun een recht geven om te geloven’ (p. 144). De lezers van dit boek dienen met genoemde opmerkingen rekening te houden.

Wilhelmus Eversdijk, Des Heeren lof verkondigd uit de mond der kinderen, Den Hertog - Houten, 2023, 160 blz., € 19,90.

Dit boek bevat twintig (korte) levensschetsen van vroeg bekeerde en jonggestorven kinderen, voornamelijk uit Engeland. Ds. J. Koelman had ze eerder het licht doen zien samen met zijn ‘De plichten der ouders’.

Bij het lezen valt in veel gevallen de behoefte op om in de eenzaamheid te bidden en de heiliging van Gods dag. Enkele nog jonge kinderen hadden een uitzonderlijke Bijbelkennis. Belangrijker is echter het jaloersmakende werk Gods verheerlijkt in het hart van deze kinderen. Sara Howley ‘was heel bang voor hoogmoed en om zich te vergissen met betrekking tot de staat van haar ziel. Menigmaal zond zij korte gebeden op tot God om haar te bewaren voor zelfbedrog’ (p. 56). Later kon ze getuigen: ‘O, ik heb de zoete en heerlijke Jezus. (…) O, de wonderlijke liefde van God in Christus te gevoelen! O, vrije genade voor een arm, verloren schepsel! (p. 59). In meerdere gevallen lezen we van ernstige aanvallen van satan. Maria Warren, een meisje van 10 jaar, kon echter zeggen: ‘Ik word nu niet gekweld met satans verzoekingen, want de Heere heeft hem onder Zijn voeten vertreden. Ik word gevoed met het Brood des levens, zodat ik nooit zal hongeren, en ik drink van het water des levens, zodat ik niet meer zal dorsten’ (p. 138).

In de loop der jaren zijn er meerdere drukken van dit lezenswaardige boek verschenen. Deze uitgave is hertaald en van een inleiding voorzien door de heer E. Kooijmans, lid van onze gemeente te Barneveld. We sluiten ons van harte aan bij de ‘Aanspraak’ van ds. W. Eversdijk (1653-1729): ‘Kinderen, jongens en meisjes, wij zijn van mening dat deze voorbeelden voor jullie bijzonder nodig en nuttig zijn. Je ziet hier Gods vrije genade, dat er bij Hem geen aanneming des persoons is, en dat de Heilige Geest een vrije Werkmeester van de bekering is, zowel in de kinderjaren, in de jonge jaren, in de mannelijke jaren als in de hoge ouderdom’ (p. 21).

Mary Winslow, Brieven van een lieve moeder en oma, De Banier - Apeldoorn, 2023, 76 blz., € 11,95. (klein formaat)

Onlangs is een boek met brieven van de godvruchtige Mary Winslow (1774-1854) onder uw aandacht gebracht in dit blad. Dit boekje bevat een selectie van (gedeelten van) brieven gericht aan (klein)kinderen gehaald uit verschillende bundels met brieven. Helaas wordt voor de geïnteresseerde lezer niet vermeld welke boeken het betreft en of de inhoud letterlijk is overgenomen.

Het hoofdthema van deze brieven betreft haar belang bij het zielenleven van haar nazaten. Drie zoons (waaronder de onder ons bekende Octavius) waren predikant. Ze leefde nauw met hen mee en gaf praktische ‘raadgevingen’. Na een sterfgeval: ‘Heb je ooit een onderzoek ingesteld naar de staat van haar ziel? (…) Het is voor jou niet zo moeilijk om zondaren te waarschuwen vanaf de kansel. Maar om naar hen toe te gaan en onderzoek te doen naar de hoop die in hen is, om trouw, eerlijk en toch liefdevol met hen te handelen als voor Gods aangezicht, dát is de ernstige plicht van ieder die tot een ambt geroepen is in de Naam van Christus’ (p. 25). ‘Vergeet niet – voordat je een tekst gaat bestuderen – om eerst op je knieën te gaan en je Meester om een tekst te vragen. Als Hij jou een tekst geeft, zal Hij hierdoor tot jou én tot jouw kudde spreken’ (p. 31). Ze laat echter ook in haar binnenste kijken. ‘Jezus is bijzonder dierbaar voor mijn ziel. Ik voel dat ik zonder Hem niet zou kunnen leven. Hij is mijn ‘Alles in allen’. De wereld is met al haar glorie en schatten voor mij als schuim in vergelijking met Hem, Die mijn ziel liefheeft’ (p. 39). Het is maar een klein boekje, maar met bijzondere inhoud. Geschikt om bijvoorbeeld als geschenk te geven.

G.J. Blankers, Waar Gij Uw voetstap zet, Verhalen uit het noorden van Syrië, Gereformeerde Bijbelstichting - Leerdam, 2023, 79 blz., € 9,95.

Dit boekje bevat een vijftal verhalen gebaseerd op een bezoek van ds. G.J. Blankers (HHK) aan Koerdische vluchtelingen in Noord-Syrië. In zijn vaak persoonlijke ‘ontboezemingen’ wordt beschreven het leed van deze mensen, de schrijnende omstandigheden waaronder ze verkeren en de impact van het leven onder permanent gevaar. In enkele gevallen lezen we hoe waardevol en dierbaar een Bijbel voor hen is. Jammer dat niet verhaald wordt hoe zielsbevindelijk de Middelaar ook voor deze Koerden waarde heeft mogen krijgen in de weg van waarachtige bekering. In de Inleiding wordt de politieke situatie in het door oorlogsgeweld verscheurde Syrië beschreven. Voor geïnteresseerden schetsen deze verhalen van een ‘ervaringsdeskundige’ een beeld van deze vluchtelingen en hun omstandigheden.

Thomas Boston, Een hartelijke nodiging, De Banier - Apeldoorn, 2023, 77 blz., € 10,95. (klein formaat)

In de loop der jaren zijn er verschillende prekenboekjes verschenen van de bekende Schotse predikant ds. Thomas Boston (1676-1732) die waarschijnlijk regelmatig gebruikt zijn in de leesdiensten. ‘Een hartelijke nodiging’ bevat een tweetal preken, namelijk over Matth. 11:28 (titel aan ontleend) en Matth. 7:13,14 (enge poort). De eerste preek dient met enig onderscheid gelezen te worden. Boston stelt echter: ‘God drijft mensen uit die ten einde raad zijn’ (p. 29), en: ‘Alleen in de oefening van het geloof komen wij tot Hem’ (p. 47). In dit boekje ontbreekt een verantwoording van de gemaakte preekkeuze en van de gevolgde werkwijze. Het lijkt een geheel nieuwe vertaling. In ieder geval wijkt de preek over Matth. 7 sterk af van de als goed bekend staande vertaling uit 2014. Bovendien zijn kleinere en grotere gedeelten weggelaten vergeleken met laatstgenoemde en de Engelse uitgave (editie 1980). Dit heeft tot gevolg dat de huidige preek qua inhoud niet overeenkomt met die in de uitgave van 2014. Hierbij moet worden opgemerkt dat de oorspronkelijke, lange Engelse preek door eerdere vertalers in verschillende kortere preken is verdeeld. Belangstellende kopers dienen met een en ander rekening te houden.

John Flavel, Bewaar uw hart, Trouw blijven aan de liefde tot God, Puriteinse Parels deel 3, De Banier - Apeldoorn, 2023, 164 blz., € 18,95.

In dit boek is een man aan het woord, de Engelse puritein ds. John Flavel (1628-1691), die bij ontdekkend licht de gesteldheid van zijn hart onder verschillende omstandigheden had leren kennen. ‘Het allermoeilijkste tijdens de bekering is het hart voor God in te winnen; en het allermoeilijkste na de bekering is het hart bij God te bewaren” (p. 17). Volgens Flavel is na ontvangen genade het behoeden van het hart ‘van alles wat er in de godsdienst gedaan moet wor­den, het moeilijkste, langdurigste en belangrijkste werk’ (p. 29). Geargumenteerd wordt aangegeven dat een waar christen hier zijn levenswerk van dient te maken. De titel is ontleend aan Spreuken 4:23: Behoed uw hart boven al wat te bewaren is, enz.. Verschillende gelegenheden waarbij het behoeden van het hart vooral vereist is, worden op heldere wijze, met soms aansprekende voorbeelden, uiteengezet. Gelegenheden zoals in een tijd van voorspoed, van tegenspoed, van armoede, als mensen ons onrecht aandoen, enz. Enkele inhoudsvolle uitspraken: ‘Verdrukking is een pil die gemakkelijk kan worden ingeslikt wanneer hij is ingewikkeld in lijdzaamheid en stille onderworpenheid, maar ontevredenheid kauwt op de pil en verbittert zodoende de ziel’ (p. 65). ‘Het is droevig dat de tranen die we storten vanwege onze tegenslagen onze ogen zo erg verblinden dat we de weldaden die we bezitten niet meer zien’ (p. 73). ‘Ons hart moet nauwlettend in de gaten worden gehouden en bewaard wanneer we tot God naderen in openbare, persoonlijke of verborgen plichten, want de ijdelheid van ons hart laat zichzelf zelden zo duidelijk zien als bij zulke gelegenheden’ (p. 101-102).

De auteur concludeert dat er maar weinig ware christenen in de wereld zijn (p. 150). Ernstig worden de belijders en de huichelaars aangesproken. ‘Zeg mij, onnutte belijder, wanneer hebt u een traan gestort vanwege de doodsheid, hardheid, het ongeloof of de aardsgezindheid van uw hart? En denkt u dat uw gemakkelijke godsdienst u zalig kan maken? (…) Luister naar mij, huichelaar die zichzelf bedriegt, u die God vermoeid hebt met plichten waar uw hart niet in was; u die uw godsdienstplichten verricht hebt alsof u een afgod zegende, u die uw hart niet kon onderzoeken, bedwingen en oefenen tijdens uw godsdienstplichten, hoe zult u de komst des Heeren tegemoet kunnen zien?’ (p. 147). Aan de andere kant wordt Gods ware volk bemoedigd: ‘Wanneer u uw hart met alle naarstigheid voor een klein poosje hebt behoed, wanneer u de strijd in deze geestelijke oorlog erop hebt zitten, de overhand hebt gekregen over de verdorvenheden vanbinnen en de vijanden vanbuiten hebt verslagen, dan zal God de hemelpoort voor u openen en u het deel geven dat beloofd is aan degenen die overwinnen’ (p. 163). Dit voor het eerst in het Nederlands vertaalde boek is verschenen in de serie ‘Puriteinse parels’. Het kan met recht een parel genoemd worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen