Verborgen omgang met God

Vermoedelijk is er geen lezer van De Wachter Sions die het oneens is met de stelling dat de verborgen omgang met God van groot belang is. De Heere Jezus heeft ons hierin Zélf het voorbeeld gegeven. In Lukas 5 wordt gesproken over vele scharen die tezamen kwamen om Hem te horen en door Hem genezen te worden van hun krankheden. Maar, zo lezen we, Hij vertrok in de woestijnen, en bad aldaar (Luk. 5:16). De kanttekeningen leggen uit dat er in het Grieks staat: ‘Hij was vertrekkende en biddende’, waarmee te kennen wordt gegeven dat Hij dit dikwijls deed (kanttek. 17). Dit is bepaald niet de enige aanwijzing. In het volgende hoofdstuk wordt gesproken over de roeping door de Heere Jezus van de twaalf discipelen. Daar ging echter iets aan vooraf! Want we lezen: En het geschiedde in die dagen, dat Hij uitging naar den berg om te bidden, en Hij bleef den nacht over in het gebed tot God (Luk. 6:12). De kanttekenaren leggen uit dat de Heere Jezus Zich zo biddend tot deze verkiezing voorbereidde (kanttek. 9).

De Heere Jezus was niet altijd alleen als Hij Zich afzonderde om te bidden. Soms nam Hij discipelen met Zich mee, kennelijk om hen hierin te onderwijzen. Ik lees in Lukas 9:18: En het geschiedde als Hij alleen was, biddende, dat de discipelen met Hem waren… In hetzelfde hoofdstuk staat de geschiedenis van de verheerlijking op de berg beschreven. En het geschiedde omtrent acht dagen na deze woorden, dat Hij medenam Petrus en Johannes en Jakobus, en klom op den berg om te bidden (Luk. 9:28). En nergens komt dit alles indrukwekkender naar voren dan in Gethsémané. En uitgaande vertrok Hij, gelijk Hij gewoon was, naar den Olijfberg; en Hem volgden ook Zijn discipelen. En als Hij aan die plaats gekomen was, zeide Hij tot hen: Bidt dat gij niet in verzoeking komt. En Hij scheidde Zich van hen af, omtrent een steenworp, en knielde neder en bad (Luk. 22: 39-41).

Merk op, er staat: ‘gelijk Hij gewoon was’. De Heere Jezus heeft Zich hier kennelijk vaak teruggetrokken om te bidden. En om niet meer te zeggen: de apostelen hebben het voorbeeld van hun Meester nauwgezet nagevolgd. Onder meer de brieven van Paulus maken dit duidelijk. Uitdrukkingen zoals: Wij danken God altijd over u allen, uwer gedachtig zijnde in onze gebeden (1 Thess. 1:2) komen geregeld voor. Later in hetzelfde Bijbelboek schrijft Paulus zelfs: Nacht en dag zeer overvloediglijk biddende om uw aangezicht te mogen zien (1 Thess. 3:10).

Het Bijbelse karakter en belang van de zaak staat dus buiten kijf. De praktische betrachting ervan is echter iets anders. De meesten van ons vinden niet of nauwelijks de tijd en gelegenheid om hier dagelijks grondig werk van te maken. We zijn hiervoor te druk, de dagen zijn te vol, en we worden voortdurend afgeleid. Het lijkt een onmogelijkheid om dagelijks bijvoorbeeld een uur af te zonderen. Te vrezen is dat dit zelfs voor velen van Gods kinderen geldt. En bovendien, als dat uur er al zou zijn, hoe breng je dat eigenlijk door? Hoe te bidden in het verborgen? Dat is een onderwerp waar weinig over gesproken wordt. Over tal van onderwerpen – denk aan belijdenis, doop en avondmaal – bestaan allerlei handzame boekjes. Om het persoonlijke Bijbellezen te ondersteunen zijn er Bijbelroosters en commentaren. Er zijn tientallen dagboeken die gebruikt kunnen worden bij dagsluitingen. Maar hoe eigenlijk te bidden in het verborgen?

Onze oudvaders waren hierin heel praktisch en gaven hiervoor concrete handreikingen. Alweer meerdere jaren geleden verscheen bijvoorbeeld het boekje ‘Verborgen omgang’ van Jacobus Koelman (1631-1695), hertaald en samengesteld door ds. C.J. Meeuse. Het bevat drie kleine oude geschriften: (1) Verborgen omgang, over de noodzaak en het nut van de verborgen godsdienst, (2) Vragen voor dagelijks zelfonderzoek, en (3) vijftig plichten voor iedere oprechte gelovige. De auteur van het eerste geschriftje is onbekend, maar dit werd vaak uitgegeven samen met de vragen voor dagelijks zelfonderzoek, waarvan Koelman de auteur is, wat ook geldt voor het derde geschriftje.

Voordelen

Er worden vijf voordelen genoemd van de verborgen godsdienst. We hebben daar de grootste vrijheid om ons hart uit te storten: ‘Wij mogen God al onze noden vertellen, al onze moeilijkheden voor Hem openleggen, met dezelfde vrijheid als een kind kan doen aan een teer en meedogend vader.’ Hierdoor geeft een christen bovendien het waarachtige bewijs van de oprechtheid van zijn hart jegens God. ‘O, hoe komt hier de liefde van de christen tot God openbaar! Wat smelt zijn hart onder het gevoel van zijn onoprecht en onwaardig gedrag … Ik denk dat als wij de gestalte van ons hart opmerken in onze verborgen onderhandeling met God, wij in staat kunnen zijn om een oordeel te vellen over onze toestand, omdat de ziel daar als het ware van alle valse vermommingen ontdaan en naakt uitgeschud wordt.’

‘Een trouwe waarneming van verborgen plichten is ook een bijzonder goed middel om onder allerlei moeilijkheden, inwendige kalmte, vrede en verkwikking te verkrijgen, zoals niet op een andere wijze te verkrijgen is’. In dit verband wordt het voorbeeld genoemd van de predikant Fleming. Die had een enig kind, een zoon, die werd weggenomen door de dood. De vader scheen ontroostbaar. Hij trok zich terug in zijn studeerkamer. Enkele uren later kwam hij eruit en was hij blijmoedig, stil en bedaard. Hij vertelde zijn vrienden dat hij in de binnenkamer zulke zaken van God verkregen had dat hij er vrede mee zou hebben om op deze wijze twintig zonen te verliezen. Door de verborgen godsdienst draagt een christen ook zorg voor aanwas in het goddelijke leven en voor zijn geschiktheid voor de hemelse wereld, zoals hij hierdoor ook groeit in zelfkennis. Tot slot: ‘het waarnemen van de plichten in de binnenkamer zal iemand bekwaam maken tot de gepaste verrichting van de openbare godsdienst’.

Richtlijnen

Daarna volgen negen richtlijnen voor de verborgen godsdienst. ‘Wanneer u zich afzondert, probeer dan uw gemoed te beheersen door een vast geloof in de tegenwoordigheid van God, tot Wie u nadert’. ‘Heb diepe bevatting van uw eigen onwaardigheid’. ‘Houd nauwkeurig de wacht over uw hart terwijl u bezig bent’. ‘Draag er zorg voor, dat u tot God nadert in de naam van Jezus Christus’. ‘Smeek om de hulp van de gezegende Geest Die beloofd heeft om onze zwakheden te hulp te komen’. ‘Zie erop toe, dat de zegen van de verborgen godsdienst openbaar komt in toenemende zuiverheid van hart en leven’. ‘Laten de vruchten van uw verborgen omgang met God zich openbaren in uw voorkomen en in uw levenswandel … Laat het blijken dat u nederiger, zachtmoediger en meer lijdzaam bent … Als u om een bijzondere weldaad gebeden hebt, denk daaraan en let erop welk antwoord u ontvangt en schrijf het op…’.

‘Wees dikwijls bezig met lof- en dankzegging. Laat dit een voornaam deel zijn van uw verborgen godsdienst’. ‘Stel uw hart op de verwonderlijke openbaring van de Goddelijke liefde in de verlossing van een verloren wereld door Jezus Christus. Druk dit in uw gemoed; laat er uw gedachten zo lang bij vertoeven, dat u erdoor opgewekt wordt om te lieven en te loven.’ ‘Beperk in uw gebeden uw zorgen niet tot uw eigen bijzondere begeerten en tot die van het huisgezin en van de familie. Maar bid ook voor de ellendige wereld, die onder de macht van de boze is…’. ‘Gedraag u in uw binnenkamer als een stervend mens; als iemand die ervan verzekerd is dat het niet lang meer zal duren voor de onveranderlijke wereld op deze volgen zal’.

Er wordt kort stilgestaan bij de vraag hoeveel tijd men zou moeten besteden aan deze verborgen omgang. De auteur is hierin voorzichtig. ‘Een voorzichtig hoofd en een warm en ernstig hart zal genoegzaam in staat zijn om iemand hierin leiding te geven’… ‘Ik ben van mening dat eenmaal op een dag niet teveel geacht moet worden en wat de tijdsduur betreft, die mens schijnt teveel bezigheden te hebben (en het is te vermoeden dat ze hem tot een strik zijn), die niet met voorzichtigheid zijn zaken zo regelen kan, dat hij een uur of tenminste een half uur dagelijks tot dit noodzakelijke deel van de godsdienst zou kunnen afzonderen.’

Dan volgen de vragen voor dagelijks zelfonderzoek. Koelman eindigt hierbij met ‘enkele vragen als men ’s avonds maar korte tijd heeft of weinig begeerte tot zelfonderzoek’, zoals: ‘Ben ik vandaag in mijn eenzame overdenkingen en in mijn huiselijke godsdienstoefeningen ernstig en ijverig geweest en heb ik daarbij enige gevoelige gemeenschap met God gehad? Heb ik de dag door veel ‘schietgebeden’ en verzuchtingen gehad? Heb ik mij matig, zelfverloochenend en geestelijk gedragen in het gebruik maken van de schepselen? Heb ik mijn tijd niet verkwist en geen goede gelegenheid laten voorbijgaan om goed te doen of goed te ontvangen? Ben ik niet onmatig met de aardse dingen bezig geweest? Heb ik door het geloof geleefd en al mijn kracht uit de Heere Jezus gehaald?’

Wie zo’n boekje als van Koelman leest, begrijpt niet alleen beter waarom onze tijd geestelijk gezien een donkere tijd is, maar ook waarom het in zijn eigen leven zo dor en dodig gesteld kan zijn. Want wat wordt deze dagelijkse verborgen omgang weinig beoefend! Ligt hier geen belangrijke oorzaak dat de Heere Zijn hand stil houdt? Terecht wordt in de inleiding opgemerkt dat Koelmans bedoeling niet is om te leren in een weg van zelfverbetering op eigen werken te steunen. Hij wil juist uitdrijven naar Christus, de enige Bron Die ons, dorre bomen, vruchtbaar maken kan. De verborgenheid des HEEREN is voor degenen, die Hem vrezen; en Zijn verbond, om hun die bekend te maken’ (Ps. 25:14). Welgelukzalig is de mens die naar Mij hoort, dagelijks wakende aan Mijn poorten, waarnemende de posten Mijner deuren (Spr. 8: 34).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen