‘Al vijf eeuwen lang worden de twee wegen verkondigd’

“De kerkelijke gemeente in Nieuwe-Tonge is ontstaan in de tijd van de reformatie in 1574”, vertelt Dick Exalto. Hij is kerkrentmeester en weet veel van de lokale geschiedenis. “De plaatselijke gemeente heette toen de Nederduitsch Gereformeerde Kerk van Nieuwe-Tonge. In 1795 is deze kerkvorm opgehouden te bestaan en werd de gemeente het Hervormd genootschap genoemd, dat in 1816 de Nederlands Hervormde Kerk werd. In 2004 werd onze gemeente een hervormde gemeente binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Maar eigenlijk gaat het nog verder terug, naar circa 1479. Onze gemeente behoorde toen tot de rooms-katholieke kerk. In 1574 is de gemeente, die toen enkele tientallen leden bevatte, meegegaan met de reformatie en deel gaan uitmaken van de Gereformeerde Kerk van Nieuwe-Tonge. Eigenlijk dus een gemeente die al 550 jaar bestaat!”

Kleine en grote veranderingen

Door de eeuwen heen zijn er veel ontwikkelingen geweest. Ook in de afgelopen jaren vonden er verschillende veranderingen plaats. Welke precies? “Het ligt eraan wat men onder veranderingen verstaat”, zegt Exalto. “Er zijn kleine en grote veranderingen. De grootste verandering was de trieste kerkscheuring van 2004 waarbij onze gemeente werd opgesplitst in een deel wat zich mee liet nemen de PKN in en een deel wat zich niet mee liet nemen en wat nu de Hersteld Hervormde Kerk (HHK) heet. Deze scheuring heeft tot op de dag van vandaag op vele terreinen gevolgen voor onze gemeente.”

“Een andere verandering is de overgang van Statenvertaling (SV) naar de Herziene Statenvertaling (HSV), een tiental jaren geleden, om redenen van de verstaanbaarheid van de Heilige Schrift.

Qua liturgie zijn er de laatste vijftig jaar nauwelijks dingen veranderd. In het gemeentewerk zijn er een aantal activiteiten bijgekomen. Te noemen zijn bijvoorbeeld een commissie voor uitzwemavonden in het dorp, een bezinningsavond op het te vieren Avondmaal, een aantal kringen en een ouderen- en alleenstaanden middag. Een zangvereniging is opgehouden te bestaan.”

Een vaste liturgie

De gehele hervormde gemeente van Nieuwe-Tonge bestaat uit 575 ingeschreven leden, waarvan 124 belijdende leden, geeft scriba Piet van Moort aan. De rest is dooplid. In de leeftijd van 0 tot 90 jaar zijn er 236 kerkelijk meelevende leden. Daarvan zijn er 105 jonger dan 30 jaar. Er zijn 61 leden tussen de 30 en 60 jaar en er zijn 70 zestigplussers. De kerkdienst wordt bezocht door gemiddeld 130 tot 150 mensen. Tijdens de morgendienst is er kinderoppas.

De scriba vertelt dat de kerkdiensten een vaste liturgie hebben. “Daarbij gebruiken we de Herziene Statenvertaling. We zingen uit de psalmberijming van 1773 en de enige gezangen. De predikant heeft de leiding van de dienst.” Tijdens de diensten worden er een aantal psalmen gezongen en hebben de lezing van de wet, de schriftlezing, het gebed en de voorbede een vaste plaats. De dienst wordt begonnen met votum en groet, en afgesloten met de zegen. Daarnaast is er ook ruimte voor de collecte en de afkondigingen.

Van catechisatie tot bibliotheek

Naast de kerkdiensten zijn er allerlei activiteiten voor zowel kinderen en jongeren als volwassenen. Zo is er zondagsschool en catechese en zijn er jongens- en meisjesclubs voor kinderen in de basisschoolleeftijd en jongeren tot 16 jaar. Voor de oudere jeugd is er de jeugdvereniging 16+, die gezamenlijk met de Hersteld Hervormde Gemeente Nieuwe-Tonge wordt gehouden. Voor volwassenen is er de twintigerskring, de 30/40 kring en de mannen- en vrouwenvereniging. Verder zijn er gebedsavonden, middagen voor ouderen en alleenstaanden, en is er een Bijbelkring en een Heilig Avondmaalkring. De gemeente heeft ook een eigen bibliotheek. Zending en evangelisatie vormen eveneens een onderdeel van Hervormd Nieuwe-Tonge. “De gemeente is betrokken bij het zendingswerk van de GZB en het evangelisatie werk op het dorp heeft de aandacht”, aldus de scriba. Er is een goed contact met de gereformeerde gemeente en de hersteld hervormde gemeente in het dorp.

Wet en evangelie

Een beschrijving van de kerkdiensten en de activiteiten vertelt veel, maar nog niet alles. Wat voor soort gemeente is Hervormd Nieuwe-Tonge precies? “Een echte gemeente naar Hervormd Gereformeerde signatuur waar de twee wegen worden verkondigd” zegt Dick Exalto. “Waar men hoort wie de mens is in zichzelf en wie God in Christus voor deze mens wil zijn. Wet en Evangelie. De kruisverdienste van Christus staat centraal en een bijbels-bevindelijke prediking wordt begeerd. Binnen de Gereformeerde Bond is de plaats van onze gemeente de laatste vijftig jaar opgeschoven van midden naar de rechterzijde. Dit komt niet omdat de onze gemeente is veranderd maar door schuivende tonelen van de gemeenten die zich rekenen tot de Gereformeerde Bond.”

Omgaan met vernieuwingen

Hoe wordt er dan omgegaan met vragen over veranderingen of vernieuwingen? Exalto: “Bij het nadenken over veranderingen en vernieuwingen is het altijd belangrijk om te realiseren dat we naar de kerk komen om de Heere te dienen. We noemen het niet voor niets een eredienst. Het is een eredienst aan onze God. En die dienen we te dienen zoals Hij gediend wil worden en niet wat ons goed of mooi lijkt. In deze gestalte worden zaken behandeld als het veranderingen en vernieuwingen betreft. Wordt de Heere meer gediend door een verandering of voelt het voor ons beter? Veranderen om te veranderen is geen goed argument. Niet veranderen met als argument ‘dat we dit altijd zo gedaan hebben’ is ook niet goed. Het is in de huidige tijd een afweging die we als kerkenraad voor Gods Aangezicht nemen. In vele gemeenten binnen de Gereformeerde Bond is het onrustig vanwege dit soort zaken. Kerkenraadsagenda’s zijn er soms geheel mee gevuld. Het vraagt veel negatieve energie, energie die veel beter voor iets anders kan worden aangewend.”

Tot slot spreekt Exalto het verlangen van de Hervormde Gemeente Nieuwe-Tonge uit: “Wat zou het heerlijk zijn als vele mensen uit ons dorp de weg naar onze kerk weten te vinden. Onze kerk staat al vanaf 1479 in het midden van ons dorp. We hebben zitplaatsen genoeg. We hebben een heerlijke Koning, Die ons, als we in Hem geloven, een heerlijke toekomst wil geven. Dat besef was er ruim vijf eeuwen geleden al. Onze wens is dat de HEERE nog eens een opwekking zou willen geven in ons dorp.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen