Mikael

In Amsterdam woont Mikael. Het is een jongen van 11 jaar. Hij heeft zojuist de basisschool afgerond. Na de vakantie gaat hij naar het Gymnasium. Het is een slimme jongen. In de gang staat zijn nieuwe schooltas, waar straks zijn boeken in kunnen. Mikael is geboren en getogen in Amsterdam, maar hij mag van de wet niet blijven.

Zijn moeder komt uit Armenië. Veertien jaar geleden is ze van daar gevlucht en heeft een asielaanvraag gedaan, maar deze werd afgewezen en ze kreeg geen verblijfsvergunning. Volgens de wet moest ze toen al het land uit. Ze was naïef en en ook wel dom en is niet teruggegaan naar Armenië, maar is “onder de radar verdwenen”, zoals we dat noemen. Twee jaar later is Mikael geboren. Door allerlei omstandigheden heeft de moeder van Mikael geen nadere stappen ondernomen om alsnog een verblijfsvergunning te krijgen, dat was onverstandig van haar. Later heeft ze nog eens geprobeerd om een verblijfsvergunning te verkrijgen, maar ze was te laat. De IND heeft ook steken laten vallen. Ze hebben de moeder van Mikael veel te lang in het onzekere gelaten over wat haar mogelijkheden waren. De wet zegt nu dat de moeder van Mikael terug naar Armenië moet. Mikael is minderjarig en moet dus met zijn moeder mee. Hij moet naar een land dat hij alleen maar kent van de wereldbol of de atlas. Naar een land waarvan hij de taal niet kent. Naar een land waar hij zijn vrienden niet meer kan ontmoeten. Naar een land waar hij niet meer kan voetballen met zijn vrienden. Naar een land waar hij niets mee heeft. Mikael kan daar niet naar het Gymnasium. Op zijn leeftijd totaal opnieuw beginnen. Het lijkt me een verschrikkelijke zaak.

Volgens de regels van de wet is er geen ontkomen aan: hij en zijn moeder, ze moeten het land uit. Zelfs de minister kan niets voor Mikael en zijn moeder doen, tenminste, dat zegt ze. Dat is niet helemaal waar, want in de wet staat dat de minister een zogenaamde discretionaire bevoegdheid heeft. Daarmee kan ze buiten de wet wel iets voor hem doen. Maar dat wil ze niet. De regering heeft namelijk met de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst) afgesproken dat ze van deze regeling geen gebruik zal maken, maar alles zal overlaten aan de ambtenaren van de IND. Het besluit voor het wel of niet terugsturen hangt dus allemaal af van een gezichtsloze ambtenaar van de IND. Terwijl diezelfde IND veel te lang heeft gedaan over de asielaanvraag van de moeder van Mikael.

Zo heeft de moeder van Mikael fouten gemaakt én de IND heeft fouten gemaakt. Maar ja, de IND (lees: de minister) kun je moeilijk wegsturen. Waarheen trouwens? Dat ligt voor de moeder van Mikael wat gemakkelijker. Twee tickets boeken bij Armenia Airways, een fooitje voor de eerste levensbehoeften in het toekomstige land, en 'klaar is Kees'. In 2018 maakte toenmalig staatssecretaris Harbers gebruik van zijn zogenoemde discretionaire bevoegdheid om Howick en Lili, die in een soortgelijke situatie zaten, in Nederland te laten blijven. Die mogelijkheid heeft de huidige minister volgens de wet nog steeds. Dus als zij besluit dat de moeder van Mikael hier mag blijven, doet ze dat volgens de wet. Alleen moet de afspraak met de IND (lees: met zichzelf) herzien worden. Het is onbegrijpelijk dat, terwijl de minister op grond van de wet een uitzondering kan maken en daarmee de wet niet overtreedt, ze het niet doet of wil doen. Al was het alleen maar op humanitaire gronden. Dat ze dat niet doet, getuigt niet echt van medemenselijkheid. De moeder van Mikael hééft fouten gemaakt maar de Nederlandse overheid valt óók genoeg te verwijten in deze zaak

De wet moet gehandhaafd worden, dat is zeker. Vroeger heb ik geleerd dat de wet statisch is en het recht dynamisch. Statisch betekent dat wet, wet is en zonder uitzondering en zonder aanziens des persoons gehandhaafd moet worden. Dus onwrikbaar is! Maar er zijn altijd uitzonderingen op deze regels. Dat noemen we dan dat het recht dynamisch is, of tenminste kan zijn. Met andere woorden: dat niet alles in beton gegoten is, maar in beweging gebracht kan worden. Dat er gekeken wordt naar de bijzondere omstandigheden waarin één en ander gebeurd is. Dat kan allemaal zonder dat de wet overtreden wordt. Het leert ons dat er in heel veel gevallen op de bestaande regel een uitzondering gemaakt kan worden. Maar "men" zegt dat het niet kan omdat er dan een precedentwerking vanuit gaat voor andere gevallen! Dat zouden er ongeveer vijftig zijn. Is dat nou zoveel op achttien miljoen? Alleen deze minister wil daar niets van weten!

Ach, ik weet ook de juiste oplossing niet, maar als ik aan Mikael denk, dan... Het is een jongen van 11 jaar. Hij heeft zojuist de basisschool afgerond. Na de vakantie gaat hij naar het Gymnasium. Het is een slimme jongen. In de gang staat zijn nieuwe schooltas, waar straks... Maar...

Jaap de Geus, Sommelsdijk

Noot van de redactie: De uitzetting van Mikael en zijn moeder is voorlopig van de baan. Deze week werd een nieuwe aanvraag ingediend om in Nederland te mogen blijven. Ze proberen nu alsnog een verblijfsvergunning te krijgen via Mikaels vader, aldus de NOS eerder deze week.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen