De islam een oordeel van God? [2]

Beza spreekt geregeld over de dreigende “zondvloed van Mohammed”. Hij doet dat onder meer in zijn preken over het Hooglied. In dit artikel richten wij ons op Luther en Calvijn. Vooraf letten wij op de historische context waarbinnen zij hun uitspraken hebben gedaan.

Voor de poorten van Wenen

In “Zonen van Ismaël” geeft Jacob Hoekman aan dat het vraagstuk van de islam wel heel actueel en urgent was in de tijd van de reformatie. In het oosten van Europa rukte de islam pijlsnel op. Nog vóór het publiceren van Luthers 95 beroemde stellingen in 1517 veroverden de Turken grote delen van Albanië (1500), Moldavië (1512), Roemenië (1516) en Montenegro (1517). Daarna volgt in snel tempo een opmars richting Hongarije, Oostenrijk, Polen en Rusland. In 1529 verschijnen de Ottomanen voor de poorten van Wenen. Zelfs Duitsland werd bedreigd.

Wanneer de hervormers spreken en schrijven over een dreigende islamisering doen zij dat dus niet vanuit een riante leunstoel of een stoffige studeerkamer. Het spande in Europa. Het ging erop of eronder!

Luther: het vlees van de antichrist

In 1529 en 1530 laat Luther een tweetal boeken tegen de Turken het licht zien. Van Mohammed moet hij weinig hebben. Hij noemt hem de duivel in eigen persoon. Er is sprake van een satanische lijn, die begint met de satan zelf en via Kaïn en Arius naar Mohammed loopt. Zoals de ketter Arius de Drie-eenheid en de goddelijke natuur van Christus loochende, zo doen de volgelingen van Mohammed dat ook. De islam kon ontstaan vanwege deze “christelijke” dwaalleer.

Luther beseft echter dat het gevaar ook nog van een andere zijde dreigt. Rome is de andere vijand. Eigenlijk is de paus nog erger dan de islam. “De Turk is een uitgesproken vijand van Christus, maar de paus is dat niet”, zegt Luther. “Hij is een heimelijke vijand en een vervolger, een valse vriend. Daarom is hij het slechtst”. Kortom, de paus is de eigenlijke antichrist. Hij verwoest het christendom van binnen uit. Intussen moeten ook de moslims niet worden onderschat. “De Turk wil de paus helpen en de christenen uitschakelen”. Ze gaan dus een monsterverbond aan. “De Paus is de geest van de antichrist, en de Turk is het vlees van de antichrist. Zij helpen elkaar om ons te verstikken, de laatste het lichaam met het zwaard, de eerste met leer en geest”.

Is de opkomst van de islam een oordeel van God? Ja, zegt Luther. De paus en de Turk zijn over de kerk gekomen als een blijk van Gods toorn tegen onze ongehoorzaamheid. Toen de christenen in het Oosten overmoedig werden, kwam Mohammed met zijn Koran. Nu gebeurt hetzelfde met de Duitsers. Zij hebben het licht van het Woord veracht en zullen daarom in een verschrikkelijke duisternis terechtkomen.

Calvijn: de twee horens

Johannes Calvijn denkt wezenlijk niet anders over de islam, al spreekt hij minder emotioneel en is zijn betoog een stuk evenwichtiger. De islam is voortgekomen uit de schoot van het christendom. Calvijn beschouwt moslims dan ook als “bastaardchristenen”. Samen met de paus vormen zij twee handen op één buik. Toch zijn moslims minder afvallig dan de heidenen. In zijn “Institutie” wijst hij erop dat ook moslims geloven in God als Schepper, maar door hun afwijzing van de Heere Jezus Christus hebben zij in de plaats van God een afgod gecreëerd.

In een preek over Deuteronomium 18:15 (de tekst waarin Mozes de komst van de grote Profeet aankondigt) noemt Calvijn het rooms-katholicisme en de islam de “twee horens van de antichrist”. Zowel de paus als Mohammed beweren dat hun openbaringen direct van God komen. Mohammed heeft het ware geloof de rug toegekeerd. Zijn sekte is te vergelijken met “een geweldige vloed” die door haar geweld de halve kerk heeft weggenomen (zie Calvijns commentaar op 2 Thess. 2:3). Is de islam een gesel in de hand van God? Calvijn is huiverig voor het schetsen van allerlei eindtijdscenario’s aan de hand van de Schrift. Hij sterft voordat hij een verklaring van de Openbaring aan Johannes kan schrijven. Toch is de grote hervormer niet onduidelijk. Hij roept op tot waakzaamheid. “Anders zullen ook wij zoals de Turken en de heidenen worden!” Is het geluid van de hervormers geen wekstem die ook ons moet doen ontwaken?

(wordt vervolgd)

ds. C. Sonnevelt, Krabbendijke

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen