Broeder

Stel, u loopt tijdens uw werk van uw kamer naar de koffieautomaat aan het eind van de gang. Op weg daarnaartoe passeert u het kopieerapparaat. Een van uw directe collega's staat daar ijverig een grote stapel kopietjes te draaien. U denkt direct van de gelegenheid gebruik te maken door hem te vragen hoe het thuis met zijn kinderen gaat. Op het moment dat u de vraag stelt, valt uw oog op het bovenste kopietje.

Op het papier prijkt niet het logo van uw bedrijf, maar dat van het plaatselijke koor. Zo te zien is uw collega programmaboekjes aan het vermenigvuldigen. Er staat u inderdaad iets van bij dat uw collega graag een nootje zingt en als secretaris veel werk voor het koor verricht. Het kopiëren gebeurt kennelijk op kosten van de zaak. Moet u hiervan voorzichtig iets zeggen? Zo ja, tegen uw collega of tegen de baas? Of bemoeit u zich dan met zaken die u niets aangaan?

Kaïn

Het bovenstaande voorval is nog vrij onschuldig. Op de werkvloer doen zich tal van soortgelijke situaties voor waarbij grotere belangen op het spel staan. U ziet dat uw collega te hoge kosten declareert.

U ziet dat uw collega het gereedschap en de materialen van de zaak mee naar huis neemt om flink te klussen. U ziet dat uw collega de secretaresse regelmatig seksueel intimideert. En wat als niet uw collega, maar uw leidinggevende dingen doet die niet door de beugel kunnen? Of dat zelfs de top van uw bedrijf de belasting ontduikt, ondeugdelijke producten verkoopt en het milieu veronachtzaamt?

In hoeverre bent u, om met de woorden van Kaïn te spreken, uws broeders hoeder? In hoeverre dienen medewerkers elkaar aan te spreken op mogelijk laakbaar gedrag? In hoeverre moet een medewerker zijn leidinggevende wijzen op onethisch gedrag? En wat te doen als de leidinggevende de kritiek in de wind slaat?

Afglijden

De Stichting Beroepsmoraal en Misdaadpreventie heeft vorige maand een gratis, 100 pagina's tellend boekje uitgegeven over sociale controle op de werkvloer (070-3490400). Wat blijkt, is dat slechts in de helft van de gevallen collega's elkaar aanspreken op laakbaar gedrag. Het aanspreken van de eigen leidinggevende is zelfs meer uitzondering dan regel. En een op de drie leidinggevenden staat open voor meldingen over wangedrag van zijn medewerkers.

Het gevolg hiervan is dat te veel laakbaar gedrag niet wordt gecorrigeerd. En dat medewerkers die niet worden gecorrigeerd verder 'afglijden' en zwaardere overtredingen begaan. Het begint met het lenen van de boor voor een klusje in huis en eindigt met het ongevraagd mee naar huis nemen van dure materialen van de baas. En de flauwe grappen over de secretaresse ontaarden in seksuele intimidatie. Want 8 procent van de vrouwelijke Nederlandse beroepsbevolking zegt te worden geïntimideerd op het werk. En het Nederlandse bedrijfsleven lijdt jaarlijks 6 miljard gulden schade door criminaliteit van het eigen personeel.

Broederwaardig

Door elkaar aan te spreken wordt tijdig schade en leed voorkomen. Natuurlijk moeten we ook letten op de balk in onze eigen ogen en moeten we niet op ieder slakje zout leggen. Maar als lid van een organisatie en als lid van een samenleving dragen we voor elkaar ook een zekere verantwoordelijkheid.

Wat zegt de Bijbel daarover? Matthéüs 18 doortrekkende, moeten we de overtreder eerst onder vier ogen aanspreken. Pas als deze niet luistert, is het de taak iemand anders erbij te betrekken. En wanneer dat ook niet tot het gewenste resultaat leidt, is het zaak er meer ruchtbaarheid aan te geven. Vanuit dit perspectief hebben christenen in hun werk een grote verantwoordelijkheid. Want wie zwijgt, stemt in. En wie spreekt, is niet alleen de hoeder van zijn broeder, maar is zelf ook waardig broeder te worden genoemd.

Dr. Muel Kaptein, organisatieadviseur en bedrijfsethicus

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen