Een klankbord voor vrouwen met postnatale depressie

„Sommigen beginnen meteen te huilen als je de telefoon opneemt. Dat kan ik me trouwens heel goed voorstellen, want als je het al een hele tijd niet ziet zitten en je spreekt dan iemand die je begrijpt, kun je je ineens niet meer goed houden. Na een poosje zeg ik dan: stop nou maar, dan kun je ook eens wat zéggen".

Mevrouw J. de Koning-van 't Hof uit Ridderkerk is één van degenen die als klankbord fungeren voor vrouwen die lijden aan postnatale depressie (PND). Ze beheert een telefonische hulpdienst voor de regio Rotterdam en staat vrouwen te woord die behoefte hebben aan een gesprek over de problemen waarin ze verstrikt zijn geraakt. Of liever: ze luistert. Want alleen al je hart uitstorten tegenover iemand die je begrijpt (alle vrouwen die in het net van telefonische hulpdiensten meewerken hebben zelf PND gehad) kan heilzaam werken.

„Als ze dan even hun hart gelucht hebben is het vaak: Hè, ik voel me echt weer een stuk beter. Dat had ik zelf destijds ook, als mijn man dan 's avonds thuiskwam en ik kon lekker even mijn verhaal kwijt, desnoods even uithuilen, dan voelde ik: nou ben 'k wat opgeknapt, ik kan er weer even tegen. Het is dan ook erg belangrijk dat je een man heb die je problemen aanvoelt. Ik kan me voorstellen dat je je, als je man het allemaal niet begrijpt, erg eenzaam voelt. Overigens is het wel zo dat een man het net zo goed moeilijk heeft als zijn vrouw met PND kampt. Vaak weet hij ook niet wat hij met haar aanmoet."
PND lijkt, doordat er ineens de laatste tijd veel over gesproken en geschreven wordt, een soort modeziekte. Dat is allerminst het geval, al eeuwenlang komt het voor dat vrouwen na de bevalling last krijgen van  - soms langdurige - depressies en andere verschijnselen die erop wijzen dat er méér aan de hand is dan de gebruikelijke inzinkingen na het ter wereld brengen van een kind.

Uit balans
In het onlangs verschenen „Beschuit met tranen" beschrijft mevrouw Kho, die, nadat ze medicijnen heeft gestudeerd, zelf een PND-spreekuur leidt, de ziekte als volgt: „Het is een depressie die optreedt bij een vrouw binnen een jaar na de bevalling. Die depressie wordt medeveroorzaakt doordat haar hormoonhuishouding in de war is geraakt als gevolg van de geboorte van de baby. De normale problematiek waarmee een vrouw wordt geconfronteerd, verhevigt. De vrouw raakt uit balans. Het probleem is dat het niet mogelijk is om precies te meten wat voor invloed hormonen hebben op onze hersenen.

We weten dus niet in hoeverre een PND veroorzaakt wordt door de daling in het progesterongehalte. Wel duidelijk is dat psychociale factoren niet primair zijn bij het ontstaan van PND. Die psychociale (deels lichamelijke, deels psychische) factoren, de leefomstandigheden van de vrouw, haar huwelijk, algemene gezondheid etcetera, gaan wel onmiddellijk een rol spelen als PND eenmaal bestaat. De dagelijkse problemen die een vrouw tegenkomt, worden door die PND tien keer zo groot en lijken vaak onoverkomelijk."

Valium
Mevrouw De Koning kreeg zelf last van PND na de geboorte van haar derde en jongste kind, nu vijf jaar geleden. Dat wil zeggen, ze wist op dat moment niet dat „het" ook een naam had. „Ik wist niet meer wie ik was. Ik had gewoon het idee dat ik in de huid van een ander zat. Na een week of zes heb ik in paniek de dokter gebeld. Die reageerde heel nuchter: het zal wel oververmoeidheid wezen. Hij zou iets klaarzetten in de apotheek, daar werd ik dan wel rustig van. Dat was dus valium.

Maar ik bleef aanmodderen. Erg bang was ik, vooral in het begin. Ik durfde niet alleen te blijven, als er boodschappen gedaan moesten worden ging mijn man mee. Een boek lezen kon ik niet, ik wist gewoon niet wat er stond. Vooral 's ochtends was het verschrikkelijk, je wist gewoon niet wat je 't eerste moest doen. Mijn man heeft nogal eens een halve snipperdag moeten nemen. Ik kreeg toen ook nog last van hyperventilatie; achteraf bleek dat ook met PND te maken te hebben."

„En wat m' n zoontje betreft: ik geloof niet dat het hem echt geschaad heeft. Maar ik heb er niet zo van genoten als van de andere kinderen, 'k was blij als-ie in bed lag. Het is eigenlijk allemaal langs je heen gegaan en achteraf zeg je: wat jammer, want die eerste jaren zijn eigenlijk de leukste tijd." „Maar ik kan me indenken dat, als je je ontzettend vervelend voelt, het kind de dupe wordt. Ze merken er ergens toch wel wat van, en als je je kind wat wil doen, wat gelukkig maar heel zelden voorkomt in ernstige gevallen van PND, geloof ik dat dat hem of haar toch op een bepalde manier bijblijft."

Progesteron
„0p een gegeven moment las ik een artikel in het tijdschrift „Kinderen" over een verpleegster die ook PND had gehad en die ervan was genezen dank zij progesteron. Ik heb dat toen tegen mijn huisarts verteld en die heeft ook progesteron gegeven. Langzaam begon ik toen op te knappen. Maar inmiddels was er wel drie jaar verstreken. Je bent er zo ontzettend mee bezig geweest, vergeten doe je het nooit meer."

Mevrouw De Koning betreurt het dat sommige artsen net doen alsof het met PND allemaal reuze meevalt. Of de ziekte in reformatorische kringen relatief vaker voorkomt vanwege de grotere gezinnen, durft ze niet te zeggen. „Er is nog zo ontzettend weinig over de oorzaken bekend. In Engeland, waar al vrij veel onderzoek naar het verschijnsel PND is gedaan, is in elk geval vast komen te staan dat er bijvoorbeeld geen staat op te maken is of vrouwen, die het een keer gehad hebben, ook na een volgende zwangerschap last krijgen van PND.

Maar ook al weet je niets over de kansen op herhaling, dat neemt niet weg dat je na zo' n ervaring erg bang bent om weer in verwachting te raken en alles nog eens mee te maken. Ik ken ook iemand die na de geboorte van de tweede een PND heeft gehad en dolgraag een derde kind zou willen maar er vreselijk tegenop ziet."

„Ruim een jaar geleden heb ik contact opgenomen met de Stichting Vrouwen in PND in Aalsmeer. Ik vertelde dat ik het ook gehad had en er een eind overheen was en dat ik bereid was in een telefonische hulplijn mee te draaien."

Achtergrond
„En toen is de stroom begonnen. Soms zijn het drie per dag die bellen, soms maar een paar per week. Meestal bellen ze eerst naar Aalsmeer en als ze dan hier in de regio wonen krijgen ze mijn telefoonnummer. Een enkele keer hoor je de vreselijkste dingen, in de trant van „mijn man wil van me „af" of „ik gooi me voor de bus". Dat geldt dan alleen voor de ernstigste gevallen.

Het moeilijke is dat je de achtergrond van die vrouwen niet kent - ze vragen wel eens of ik langskom maar daar kun je niet aan beginnen, ik heb bovendien óók m'n gezin. Maar het geeft me wel enorm veel voldoening op die manier een ander tot steun te zijn. Veel zijn er bij die ontzettend graag vrij willen zijn, een baan en zo. Wat dat betreft hebben zij het weer een stuk moeilijker dan laten we maar zeggen reformatorische vrouwen, die niet zonodig zelfstandig hoeven te zijn, maar tevreden zijn met hun taak in het gezin. Je kunt wel zeggen dat het in de meeste gevallen mensen zijn die nergens aan doen.

Ik ben ook wel eens op zo'n congres geweest van de Stichting vrouwen in PND en het is allemaal ontzettend leerzaam wat daar gezegd wordt, maar je voelt je toch een eenling. Ze hebben me eens gevraagd of ik lezingen wil houden in één of ander vrouwencafé maar daar begin ik gewoon niet aan.''

Mevrouw De Koning zou het van harte toejuichen wanneer er vanuit christelijke kring iets van de grond zou komen voor vrouwen in PND (mensen die iets willen vragen of eventueel hulp zouden willen verlenen kunnen haar bellen; tel. 01804-21231). „Ik kan dit nu al voorspellen: als er in onze kringen een predikant of dokter is die zich ermee gaat bemoeien, zal zo'n man een vreselijk druk leven krijgen."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen