Diensten over de kerkmuren heen

Door interkerkelijke stichtingen en organisaties, zoals de GBS, de Mbuma zending en de SGP, worden met enige regelmaat diensten en bijeenkomsten belegd. Broederlijk zitten leden uit verschillende kerkverbanden onder het gehoor van een predikant van voor velen op dat moment ’een andere kerkelijke kleur’.

In dit artikel worden hierover eerst enkele algemene opmerkingen geplaatst, daarna wordt iets geschreven over de liturgie.

Gezond kerkelijk besef

Vooropgesteld: er behoort sprake te zijn van een gezond kerkelijk besef. We beseffen dan dat de Heere ons in een kerkelijke gemeente geplaatst heeft door geboorte of adoptie. Dat is, op grond van het geloof in de voorzienigheid Gods die over alle dingen gaat, niet voor niets. Zomaar een kerkverband verlaten is niet aan de orde. De kerk is geen duivenhok waar je maar in- en uitvliegt. Het gevaar ligt op de loer dat de gedachte gaat leven dat het niet uitmaakt naar welke kerk je gaat. ’Je kunt toch overal bekeerd worden’, zo wordt dan gezegd. Dat is waar. Maar het is de vraag of dat gepaard gaat met een nauw gebedsleven zoals bij David, die op de goede momenten tijdens zijn zwerversbestaan geen stap kon zetten zonder de Heere om raad te vragen. ¹ Anderzijds is het ook niet gezond als we ons eigen kerkverband zien als de enige, ware kerk waarin God zou werken. In dat verband wordt vaak verwezen naar de valse woorden uit Jer. 7:4, waar de profeet getuigt: Vertrouwt niet op valse woorden, zeggende: Des HEEREN tempel, des HEEREN tempel, des HEEREN tempel zijn deze. 2 Zelfgenoegzaamheid en kerkelijke hoogmoed behoren ons vreemd te zijn. We kunnen van ons eigen kerkverband een toren van Babel maken. Moeten we hierin niet een oorzaak vinden van het feit dat er ook onder ons bedroevende zaken plaats vinden? Wie durft het aan om het werk van Gods Geest beperkingen op te leggen?

Verlangen naar eenheid

Het verlangen naar kerkelijke eenheid behoort een brandend verlangen te zijn. Kerkelijke breuken zouden tot diepe smart moeten zijn. Het kan niet zo zijn dat we in rust en weelde voortleven, terwijl er sprake is van breuken ³ . Het houden van interkerkelijke diensten kan bijdragen aan het besef van gebrokenheid. Overigens is het ervaren van geestelijke eenheid in Christus al een wonder. Dat is beter dan geforceerd werken aan kerkelijke eenheid. Het gaat er in ieder geval aan vooraf.

De liturgie

De synode heeft zich in 2016 ook gebogen over de liturgie van dit soort diensten. Tijdens een overleg van het Deputaatschap Kerkelijke Eenheid van de Gereformeerde Gemeenten met ons (huidige) Deputaatschap Contact met Kerken is van beide kanten aangegeven dat het onordelijk en niet kerkrechtelijk is als tijdens deze diensten het votum en de zegenbede worden uitgesproken. De synode heeft toen uitgesproken dat votum en zegen achterwege gelaten behoren te worden, ook al staat de dienst onder leiding van de eigen kerkenraad.

Het ’votum’ is genomen uit Psalm 124:8, en aangevuld met woorden uit Psalm 146:6 en 138:8. Het wordt meestal als volgt uitgesproken: Onze hulp is in den Naam des HEEREN, Die hemel en aarde gemaakt heeft. Die trouwe houdt in der eeuwigheid, en Die nooit zal laten varen de werken Zijner handen, Amen. Na het votum volgt de zegenbede: Genade zij u en vrede, enzovoort. Overigens zal de predikant een interkerkelijke dienst besluiten met de bede uit de Avondzang (vers 7), zoals ouderlingen dat tijdens een leesdienst doen. ⁴

Op deze wijze wordt op ordelijke wijze onderscheid gemaakt met gewone diensten die onder leiding staan van de kerkenraad en waarin een van onze eigen predikanten voorgaat. Een onderscheid, wat laat voelen dat er sprake is van gescheidenheid. Gescheidenheid, die ons tot schuld zou moeten zijn. Immers, de grote Herder en Leraar van Zijn Kerk is ons voorgegaan met de bede: Opdat zij allen één zijn, gelijkerwijs Gij, Vader, in Mij, en Ik in U, dat ook zij in Ons één zijn, opdat de wereld gelove dat Gij Mij gezonden hebt (Joh. 17:21).

Noten

1. Zie bijv. 2 Sam. 2:1, waar David de HEERE vraagt waar hij naar toe moet als hij op het punt staat tot koning te worden gezalfd.

2. In kantt. 6 wordt uitgelegd dat deze woorden door valse profeten werden gesproken, die zeiden dat men niet bang hoefde te zijn voor Gods oordelen, ondanks dat de tempel ontheiligd werd door hun goddeloos leven. Het was immers de tempel des HEEREN.

3. Zie Amos 6:6.

4. L.M.P. Scholten heeft over het votum geschreven in De Wachter Sions, 10 januari 2002 (49e jaargang, nr. 19).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen