Het kruis van de leegte

Huwelijksformulier

In gedachten zien we twee jonge mensen voor de preekstoel staan, gereed om hun ja-woord te geven voor het aangezicht van de Insteller van het huwelijk. Het is een moment waar ze naar uitgezien hebben. Het hart is vervuld met blijdschap. Ze staan aan het begin van hun huwelijksweg. Misschien zijn ze even teleurgesteld geweest toen ze de eerste woorden van het huwelijksformulier hoorden: ‘Overmits den gehuwden gewoonlijk velerhande tegenspoed en kruis vanwege de zonde overkomt …’. Maar deze somber klinkende woorden kunnen de zonnige gedachten over de onbekende toekomst toch niet verduisteren. Tegenspoed en kruis? De liefde verdraagt toch alle dingen?!

Al weet het bruidspaar, misschien wel van nabij, dat het niet vanzelfsprekend is dat er kinderen geboren zullen worden, de gedachte aan nieuw leven zal het hart sneller doen kloppen. Maar hoe anders kan het gaan …

Teer

Kinderloosheid ¹ . Het is een teer onderwerp waarover we een paar opmerkingen plaatsen. We doen dat naar aanleiding van het feit dat de stichting Revoke (Reformatorische Vereniging voor Ongewild Kinderloze Echtparen) 25 jaar bestaat en ter gelegenheid daarvan o.a. een boekje heeft uitgegeven onder de naam ‘Wijs ons Uw wegen – Biddend omgaan met kinderloosheid’ (ds. H. Zweistra e.a., uitg. De Banier, Apeldoorn 2022). Eigenlijk is het onmogelijk om daarover te schrijven als je zelf wel (klein)kinderen hebt ontvangen. Toch willen we het doen, omdat het voor veel kinderloze echtparen moeilijk is om daar keer op keer zelf aandacht voor te vragen. Het dal waar ze doorheen moeten is diep, donker en soms (?) zo uitzichtloos. Wat wordt er veel afgeworsteld als een jong echtpaar tot de ontdekking komt dat de hoop op het krijgen van kinderen geen werkelijkheid lijkt te worden. Ze zien leeftijdgenoten die wel kraamdagen beleven. Ze horen van ‘de kinderzegen’ die anderen ontvangen en vragen zich teleurgesteld af: Waarom ontvangen wij die zegen niet? Waarom anderen wel? Straft God ons? Is het niet krijgen van kinderen dan een vloek? Vragen waarop ze maar geen antwoord kunnen vinden.

Pijnlijke opmerkingen

Er zijn altijd wel mensen die menen wat woorden tot steun te kunnen spreken, woorden die vaak echter de pijn niet verzachten, maar verergeren. Zoals: weet je niet dat gezinnen met kinderen het ook zwaar kunnen hebben? Jullie hoeven niet mee te maken dat kinderen je in het aangezicht slaan door een andere weg te gaan in het leven. Wat kunnen jullie nu toch veel betekenen voor anderen, doordat je geen tijd hoeft te besteden aan het opvoeden van kinderen. Jullie hebben elkaar toch nog? En ga zo maar door. Goed bedoeld, o zeker, maar het begrip voor de leegte en de pijn kan daarin ontbreken en deze uitspraken kunnen als dolksteken het al gebroken hart doorsteken. Ook ambtsdragers kunnen met een enkele zin het echte gesprek over de kinderloosheid doen verstommen. Het is soms beter begripvol te zwijgen dan allerlei meelevende woorden te spreken.

Ongewilde kinderloosheid

Het is treffend dat Revoke in haar naam het woord ‘ongewild’ gebruikt. Ongewild: zo is het inderdaad vanuit menselijke gedachten. Wat een tegenstelling met die echtparen die de eerste tijd van hun huwelijk ‘geen kinderen willen hebben’ of ‘niet nog meer kinderen willen krijgen’ en waar soms het nog ongeboren leven bewust wordt afgebroken.

Ongewild kinderloos: het laat de pijn zien dat er een streep is gezet door de eigen wil. Het kinderloos zijn wordt dan een ontzaglijk zwaar kruis, meestal gedragen in het verborgen. Het is dan een van die kruisen die vaak niet zichtbaar worden omdat ze ‘niet door de deur passen’. Wat heeft Abraham ongelovige wegen bewandeld, wat hebben Izak en Rebekka jarenlang gebeden en wat heeft Hanna geworsteld. Ze konden het maar niet eens zijn of worden met de weg die de Heere met hen ging.

Anderzijds is er ook een voorbeeld in de Bijbel te vinden van een man die er bewust voor gekozen heeft om niet in het huwelijk te treden en daarmee ook kinderloos te blijven: Paulus, de zendingsapostel. Uiteraard is dat een bijzondere weg geweest, waarvan hij zelf gezegd heeft dat die niet nagevolgd hoeft te worden (1 Kor. 7:7-9). Bovendien heeft hij in geestelijke zin tóch kinderen mogen ontvangen: Timótheüs (o.a. 1 Tim. 1:2 en 18) en Titus (Titus 1:3) en Filémon (Fil.:10).

Lege plaats

Het is goed voor kinderloze echtparen en hun familieleden, maar niet minder voor ambtsdragers, om het genoemde boekje van stichting Revoke aan te schaffen en te lezen (zie in het boekje het hoofdstuk ‘Praktisch pastoraal’ van de heer L. Huisman). Er staat veel in om winst mee te doen. Teveel om op te noemen. Eén opmerking (op blz. 91) willen we ter overdenking overnemen. Kinderloosheid zorgt voor een leeg hart en leeg huis. Die leegte kan ten diepste door niemand vervuld worden. Een predikant die weduwnaar geworden was, merkte op dat hij sindsdien niet meer bad als iemand overleden was (en het kan in alle voorzichtigheid ook gezegd worden als er geen kinderen zijn) of de Heere de lege plaats met Zichzelf wil vervullen. Ten diepste kan dat namelijk niet. Wel mogen we vragen of de Heere er iets tegenover wil stellen, namelijk iets van Zijn gunst en Zijn genaderijke aanwezigheid.

Gods bijstand

We keren nog even terug naar het jonge bruidspaar voor de kansel. Ze hebben meer te horen gekregen dan de woorden over vele soorten tegenspoed en kruis. Daarom sluiten we met de daaropvolgende woorden af, en de Heere geve dat de waarheid ervan ervaren mag worden: ‘… opdat gij … in uw harten ook verzekerd zijn moogt van de gewisse hulpe Gods in uw kruis; zo hoort uit het Woord Gods, hoe eerbaar de huwelijke staat is, en dat hij een inzetting Gods is, die Hem behaagt; waarom Hij ook de getrouwden wil zegenen, en hen bijstaan, gelijk Hij beloofd heeft’.

Noot

1. Hoewel we vooral aandacht vragen voor kinderloze echtparen, denken we ook aan echtparen die na het ontvangen van een kind óók teleurstellingen krijgen te verwerken als ze niet meer kinderen ontvangen. Bovendien wordt een lege plek ervaren als een of meerdere kinderen zijn ontvallen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen