Waar de boodschap van Kohlbugge ingang vond (VIII, slot)

St. Johannesga (vervolg)

Na Visschers afscheid (einde 1893) volgde een lange periode waarin de gemeente van St. Johannesga werd gediend door dominees uit de kring van Vrienden van Kohlbrugge: H.G. Ubbink (in de jaren 1894 -1898), G.W. Locher (1898-1914), G. van Dorssen (1915- 1928) en J.J. van de Berg (1929-1933). De predikanten Ubbink en Locher drukten hun stempel op de gemeente, vooral de laatstgenoemde, die bijna 16 jaar aan haar verbonden was. Herman Gert Ubbink (1855- 1931) had in de tijd dat hij in Utrecht theologie studeerde, via contacten met ds. Th. J. Locher en de student B. Lütge al kennis genomen van de inhoud van Kohlbrugges prediking. Hij diende de hervormde gemeenten van Gaast en Ferwoude, Delfshaven en Hasselt, voordat hij in mei 1894 naar St. Jansga overkwam. Na een vierjarig verblijf vertrok hij naar Ommen.

Nog in hetzelfde jaar volgde ds. Gottfried Wilhelm Locher (1839-1918) hem op. Geboren te Zürich uit een Zwitsers predikantengeslacht, was hij na zijn theologische studie op enkele plaatsen in Zwitserland als hulpprediker werkzaam. Via zijn oudere broer Theodor Jakob Locher werd hij bekend met de geschriften van dr. H.F. Kohlbrugge. Op aanbeveling van Kohlbrugge werd hij beroepen als predikant van de Duitsgereformeerde gemeente in Neudorf en Cassel in het zuiden van Rusland bij de Zwarte Zee. Daarheen vertrok Locher nadat hij in het najaar van 1869 in Elberfeld Kohlbrugge gedurende zes weken als hulpprediker ter zijde had gestaan. In 1873 werd hij predikant in Nederland, waar hij achtereenvolgens een viertal hervormde gemeenten in Gelderland diende: Garderen, Hengelo, Aalst en Elspeet. Te St. Jansga werd ds. Locher in de bediening bevestigd door dr. J.W.F. Gobius du Sart, een zoon van de eerdergenoemde predikant G.J. Gobius du Sart.

Bij Lochers komst telde de gemeente ongeveer 2.000 zielen. Voor zijn prediking vond hij bij velen een dankbaar gehoor. In de tijd dat hij in St. Jansga stond, verschenen diverse preken van hem in de serie Stemmen uit Jeruzalem. Ook schreef hij vele artikelen voor het Kerkblaadje onder redactie van ds. J.C.V. Meischke.

Na een ruim veertigjarige evangeliebediening in de Nederlandse Hervormde Kerk ging ds. Locher met ingang van augustus 1914 met emeritaat en vestigde zich in ’s-Gravenmoer. De gang van zaken in de gemeente van St. Jansga bleef hij echter met belangstelling volgen. Dit blijkt uit bewaard gebleven brieven van hem aan W.S. Oenema en aan diens zoon Douwe. Ook correspondeerde ds. Locher wel eens met zijn opvolger ds. G. van Dorssen jr., die soms zijn mening vroeg over bepaalde kerkelijke zaken. Ds .Van Dorssen werd in 1929 opgevolgd door ds. J.J. van de Berg.

Na diens vertrek naar Dussen in 1933 nam de kerkenraad bij meerderheid van stemmen het besluit, een andere koers in te slaan. Naar verluidt was het motief, dat de laatstgenoemde voorganger een lijdelijkheid predikte waardoor alle gemeentelijke activiteiten werden verlamd. In 1939 werd ds. J.C.H. Jörg, hulpprediker te Vorchten, beroepen, die in mei van dat jaar als predikant zijn intrede deed in St. Jansga. Hij kreeg het nog moeilijk met de vele kohlbruggiaanse gemeenteleden. In 1943 vertrok hij naar Nieuw-Vennep.

Ook ds. A.P.Nauta, die van 1956 tot 1961 in Sint Johannesga stond, had nog de nodige moeite met enkele gemeenteleden. Toen hij beroepen werd, vernam hij al dat de invloed van Kohlbrugge in deze streek heel groot was geweest en dat een groep mensen in de gemeente tot de Vrienden van Kohlbrugge behoorde. Van een “activiteiten-christendom” met allerlei acties onder de jeugd moesten ze niet veel hebben. Toch bewaarde ds. Nauta prettige herinneringen aan vele goede contacten die hij in de loop van de jaren kreeg met zeer onderlegde leden van de kring van Vrienden van Kohlbrugge. 1

Tot ver in de twintigste eeuw behoorden gemeenteleden van Sint Johannesga tot de bezoekers van de jaarlijkse Kohlbrugge-conferenties In Utrecht. Verscheidene predikanten die deze gemeente in de laatste decennia dienden, kunnen tot de geestverwanten van dr. H.F. Kohlbrugge worden gerekend. Eén van hen mag hier niet onvermeld blijven: ds. Johan Karel Vlasblom (1946-2012). Gekomen van Hoornaar, deed hij in september 1973 zijn intrede als predikant van Sint Johannesga c.a. Ds. Vlasblom diende de gemeente tot januari 1978, toen hij naar Ommen vertrok.

Sinds de kerkfusie van 2004 vormen Sintjohannesga en Delfstrahuizen een PKN-gemeente. Volgens haar website (www.sintjut.nl) tellen ze circa 700, respectievelijk 90 geregistreerde leden. De gemeente heeft één predikantsplaats en staat als confessioneel bekend. Ze beschikt over twee kerkgebouwen. De “Johannestsjerke” in Sint Johannesga is in 1963 gebouwd, nadat het oude – van 1864 daterende – kerkgebouw in 1961 door brand was verwoest. De kerk in Delfstrahuizen werd in 1908 gebouwd.

M. den Admirant, ‘s-Gravenhage

Noot

1 Een en ander is ontleend aan herinneringen van mevrouw M.K. Nauta-Cohen Stuart, die een aantal jaren geleden op de website people.zeelandnet.nl te lezen waren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen