Met Mollie van 18 naar trouwerijen

Gerard van den Brink (44) doet kalm zijn verhaal. De valkenier uit Lunteren is niet gauw gek te krijgen. „De trouwringen aanvliegen op de huwelijksdag van een pasgetrouwd stel doen we meestal met een grote uil, oehoe Mollie. De vogel vliegt met nepringen, het stel heeft zelf de echte. Je kunt het risico niet lopen dat die kwijtraken. Die dag waren we de nepringen vergeten, dus mijn vrouw Bettine hangt haar ring met een koordje aan de poot van Mollie. De uil vliegt naar de bruidegom, maar komt laag over een omheining. Het koordje met de ring eraan knapt en de ring spat weg. Wij zoeken, maar niks gevonden. De volgende dag ben ik met vier vrienden met een metaaldetector teruggegaan. Niets, nada, nul. Tot op de dag van vandaag hebben we de ring niet gevonden.”

RESPECT

Tientallen demonstraties geeft het echtpaar Van den Brink jaarlijks met arenden, haviken, valken, buizerds, gieren en uilen. Ze treden aan bij buurtfeesten, beurzen, congressen, vakantieparken en fairs. Regelmatig waren ze ’s zomers te gast op Naar Buiten in Barneveld, de voorloper van de Terdege Zomerfair. „We proberen alles zo natuurgetrouw over te brengen, met groot respect voor onze dieren.” In de wintermaanden gaat de meeste aandacht naar de kerntaak van de valkenier: de valkerij, de jacht met slechtvalken en haviken. De Valk Roofvogels bezit zestig vogels, variërend van een Amerikaanse zeearend (met een spanwijdte van 2 meter) tot een kleine Hop.

De passie is ontstaan toen Gerard als 8-jarig jongetje een wilde havik in handen kreeg. Het beest was de kippenschuur van zijn opa ingevlogen. Deze havik heeft gejaagd en gevlogen, totdat Gerard erachter kwam dat je niet zomaar een wilde vogel uit de natuur mocht hebben. Hij kwam in contact met een kweker en kocht zo zijn eerste roodstaartbuizerd.

Nu bezit hij dus tientallen roofvogels. Het meeste heeft hij met een steenarend. „Dat beest is zo machtig en sterk.” Gerards meest bijzondere exemplaar was een oude kransarend. „Die kwam oorspronkelijk uit Argentinië. Hij werd ooit naar een dierentuin in Sint-Petersburg overgebracht. Toen die dierentuin dichtging, bood een handelaar het dier te koop aan. Het zag er niet uit, net een kale kip. Niemand wilde het vrouwtje hebben. Het werd weer een prachtig dier, alleen te oud voor vluchten.”

FLITSLICHTEN

Meestal gaan de Van den Brinks met drie of vier vogels naar een trouwerij. Mollie van 18 jaar is bijna altijd van de partij. „De oehoe heeft het al zo vaak gedaan dat ze precies weet wat er gaat gebeuren. Vliegen met de vogels is leuk voor het bruidspaar en voor de genodigden.”

Ze maken van alles mee. Een Joodse bruiloft die verschillende dagen duurt en waar ‘s nachts geitenmelk wordt gedronken, een dominee in Den Bosch die veel eerder dan zij dachten klaar was met de trouwdienst, keiharde muziek en flitslichten op een Marokkaanse bruiloft waardoor de vogels verblind werden. „Zijn we om middernacht met onze vogels aanwezig, rijden we pas om vier uur ’s ochtends weer weg.”

Roofvogels doen hun kunstje niet omdat ze het leuk vinden of zo gehecht zijn aan de verzorgers. In alle gevallen geeft het stukje vlees als beloning de doorslag. „Bij demonstraties is dat kipfilet, thuis krijgen ze eendagskuikens. Er gaat zo’n 20 kilo per dag doorheen. Als mensen zo’n dood kuikentje zien, vinden ze dat zielig. Terwijl kipfilet hetzelfde is.”

VIJVER

Nieuw idee van De Valk Roofvogels is de vogelhut. „Gedurende de coronacrisis werden alle evenementen afgelast. Om niet helemaal stil te vallen en zonder inkomsten te zitten, kwam ik op het idee van de vogelhut.” Maximaal tien fotografen nemen hun plek in aan de rand van de vijver op het terrein van De Valk Roofvogels. De Europese en Amerikaanse zeearenden komen voorbij om hun maaltje vis bij elkaar te vangen. Op verzoek komen ook de kleine zilverreiger, Himalaya gier, buizerd, ooievaar en kerkuil langs. „Alle vogels vliegen in vrije vlucht zonder riempjes aan de poten. Ze zijn vliegend, jagend, vissend en als portret vast te leggen. Daarvoor gebruiken we bomen, boomstronken en andere natuurlijke objecten waarop de vogels kunnen landen.”

De reacties zijn buitengewoon positief. „Zonder dagenlang in het natte bos te hoeven liggen, kunnen natuurfotografen hun platen schieten.” Ook met de door hemzelf tam gemaakte Hop boekt Van den Brink succes. „Deze vogel is vrij zeldzaam in Nederland en nauwelijks goed te fotograferen. Er komen fotografen uit Duitsland en België naar Lunteren om hem te kunnen vastleggen. Ik prik een wormpje op een distel en hop, daar gaat de Hop. Even hangt hij erboven en dan hapt hij toe. Zaak is wel dat de fotografen opletten en niet met elkaar staan te kletsen.”

Eeuwenoud beroep

De valkerij is een eeuwenoud beroep. Al ten tijde van Karel de Grote, rond 800, werd ze op het grondgebied van het huidige Nederland uitgeoefend, destijds vooral in adellijke kring. Het hertogdom Brabant lag op de trekroute van de slechtvalk. Rond plaatsen als Leende en Valkenswaard waren de uitgestrekte heidevelden heel geschikt voor de vangst van jachtvogels. Die kregen een training en werden daarna verkocht in heel Europa. Valkeniers uit Valkenswaard en omgeving vonden emplooi bij alle grote vorstenhuizen in Europa. Na de Franse Revolutie interesseerde de adel zich steeds minder voor de valkerij; in 1935 stierf de laatste professionele valkenvanger, Karel Mollen.

Een kleine groep enthousiastelingen houdt de valkerij in Nederland levend. Valkeniers jagen met gefokte slechtvalken en haviken. Er zijn twee hoofdvormen: de hoge en de lage vlucht. Bij de hoge vlucht wordt een slechtvalk als ”aanwachter” gevlogen: de vogel blijft hoog boven de valkenier en een jachthond wachten tot het wild wordt opgejaagd. Bij de lage vlucht vliegt de havik of slechtvalk vanaf de arm van de valkenier direct op zijn prooi af. De buit dient meestal als beloning of als aas voor de vogel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen