De wonderen des Allerhoogsten 4

Leiden ontzet

In de 80-jarige oorlog tegen Spanje (1568-1648) zijn er veel wonderen gebeurd. Wonderen die de Heere heeft gedaan tot verlossing van ons land. Ons land werd verlost van de Spaans-Roomse tirannie. Het was Filips II, de koning van Spanje, erom te doen het protestantisme in ons land uit te roeien. Maar de Heere heeft ons land wonderlijk beschermd en bewaard in de strijd. Binnenkort zal het ontzet van Leiden, 3 oktober 1574, weer herdacht worden in Leiden en omliggende plaatsen. Het is goed dat wordt stilgestaan bij dit feit uit het verleden.

Schrik bij de vijanden

Hoe komt het dat Leiden niet door de vijanden werd ingenomen? Wat is de oorzaak van hun vlucht? Dit werd veroorzaakt door het vallen van een deel van de stadsmuur in de vestingwerken. Wie zou daar eigenlijk bang van moeten worden? Zouden dat niet de verdedigers van de stad Leiden moeten zijn nu een deel van de verdedigingsmuur was ingestort? Wie zou er moed uit geput moeten krijgen? Zouden dat niet de belegeraars zijn? Wat zij anders met geweld hadden moeten bewerken was nu als vanzelf gebeurd. “Toch zijn de vijanden, toen de muur in het water stortte, zo verschrikt geworden en vergrootte de duisternis van de nacht hun vrees zodanig dat zij hun legerplaats hebben verlaten.” De Spanjaarden verlieten ook het kasteel van Lammen (de Lammerschans). De Spanjaarden vluchtten haastig. Zij gunden zich geen tijd om de gevallen muur en de gracht waar de muur in gevallen was en de openliggende stad te bespieden. Een wonderlijke zaak. Hieruit blijkt dat de Heere de vijanden schrik had aangejaagd. De Spanjaarden hadden spottend gezegd dat eerder de sterren van de hemel geplukt zouden kunnen worden dan dat de stad Leiden ontzet zou worden. De Heere heeft deze hoogmoedige vijanden overwonnen.

Tegengestelde middelen

De dingen die naar menselijke berekening tot de ondergang van de stad Leiden hadden moeten leiden gebruikte de Heere in Zijn voorzienigheid tot behoud van de stad. De voornaamste burgers waren uit de stad vertrokken, er lag maar een klein aantal soldaten in de stad en er was pest in de stad. Deze dingen waren gunstig voor de stad Leiden. De burgers die uit de stad weggegaan waren konden buiten de stad meer tot behoud doen dan wanneer zij in de stad gebleven waren. Engelse soldaten die de stad hadden moeten helpen in haar verdediging tegen de vijanden waren door onvoorzichtigheid niet in de stad gekomen. De Engelsen zouden als ze in de stad waren geweest de overgave versneld hebben. Zij die gevlucht waren uit de stad en degenen die aan de pest stierven zorgden ervoor dat er langer voedsel was in de belegerde stad dan anders het geval zou zijn. Doordat een deel van de muur viel lag de stad open voor de vijand, maar de vijand vluchtte verschrikt.

Weer, wind en water

De Heere had in het verleden al meer gebruik gemaakt van de weersomstandigheden, van de wind en van het water. Op bevel van prins Willem werden de Maas- en IJsseldijken doorgestoken, de sluizen werden geopend en het land onder water gezet. Maar er kwam aanvankelijk toch te weinig water om schepen te laten varen tot ontzet van Leiden. Maar de Heere ging wonderlijk werken. De Heere stuurde een storm uit het noordwesten waardoor het water hoger kwam te staan. Maar het water liep niet naar de omgeving van Leiden. De windrichting was ongunstig. Toen zond de Heere een zuidwestenwind die het zeewater rechtstreeks naar Leiden dreef. De Spanjaarden probeerden het water te stoppen, maar dat lukte niet. Daardoor konden de schepen op de Spanjaarden af varen, maar de Spanjaarden wachtten dat niet af. “God had hun harten door het water tot water gemaakt en zo is de stad ontzet.”

Gode zij lof

Toen de Spanjaarden weggevlucht waren klonk het overal in de stad: ‘Gode zij lof in der eeuwigheid.’ In alle kerken werd de Heere gedankt. De prins was op die zondagmiddag van het ontzet in de Franse kerk. In die kerk ontving hij via een brief het bericht dat Leiden ontzet was. De prins liet die brief na de preek voorlezen vanaf de kansel en God werd door dankzegging verheerlijkt. De kerken liepen vol en dreunden van dank- en lofgezangen. De verlossing van Holland hing naar de mens gesproken af van de bevrijding van Leiden. ‘Daarom, als onze grote God ergens heeft willen tonen dat Hij voor ons streed en dat Hij alleen – boven alle verwachting – met Zijn wateren en winden, ook met verschrikkingen, de vijand verdreven en Holland van het Spaanse juk verlost heeft, dan was het hier.” De Spaanse leider van het beleg van Leiden (1573-1574) schreef bij zijn vertrek uit zijn herberg uit Leiderdorp: “Vaarwel stad, vaarwel kleine schansen die verlaten zijn om het water en niet om het geweld van de vijanden.”

N.a.v. Abraham van de Velde, de wonderen des Allerhoogsten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen