Tolerantietest

De eerste die waarschuwend de vinger opstak was niemand minder dan oudminister Ronald Plasterk (PvdA), ooit minister van OCW (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap). In zijn column in De Telegraaf schreef hij:

“D66 vindt de vrije pers ingewikkeld. D66-Kamerleden stellen dat hun D66-staatssecretaris de omroep ON moet stoppen, omdat hij onwaarheden verkondigt. Maar een omroep mág zaken als feit presenteren waarvan anderen zeggen dat die niet waar zijn. Je mag bij de publieke omroep vertellen dat Jezus na drie dagen is opgestaan uit de dood. Je mag vertellen dat de natuur in Nederland op omvallen staat. Anderen zullen zeggen dat je niet uit de dood kunt opstaan, of dat de natuur er best behoorlijk bij staat, maar het tegendeel mag gezegd worden. (…) Zolang iedereen binnen de grenzen van het strafrecht blijft, is het de bedoeling dat de publieke omroep pluriform is.”

De tweede die de vinger opstak was Max Pam, al sinds jaar en dag columnist bij de Volkskrant. Hij haalde publicist Karel van het Reve aan, die ooit zei: “Als je mag zeggen wat je wil, dan mag je ook zeggen wat je wil. Dan kan je niet zeggen “je mag zeggen wat je wil, behalve de dingen die wij op een lijstje hebben staan die je niet mag zeggen.”

Pam zelf had het over een tolerantietest nu het om ON gaat:

“De vrijheid van meningsuiting staat toe om weerzinwekkende dingen te zeggen. Wie weerzinwekkende uitingen wil verbieden, wordt zelf weerzinwekkend. Erg gevaarlijk wordt het ook wanneer je nepnieuws wilt gaan verbieden. (…) Tegenspraak is in een democratie een krachtiger middel dan verbod. (…) Bij mijn weten is Ongehoord nooit door een rechter veroordeeld. Het publieke bestel zegt alle geledingen van de Nederlandse samenleving te willen vertegenwoordigen, dus logischerwijs ook de groepen die in hun afwijkende mening stuitend of niet goed snik zijn.”

Ten slotte Martin Sommer, ook van de Volkskrant. Hij gaat vooral in op de argumenten op grond waarvan ON uit het bestel dreigt te worden gezet, na geconstateerd te hebben dat meningsvrijheid alleen voor de juiste meningen, geen meningsvrijheid is. Een van de verwijten aan ON is dat ze ondermijnend zijn, omdat de omroep zelf en de mensen die aan het woord komen, uitstralen dat je de overheid en andere instituties niet kunt vertrouwen. In dat verband verwijst Sommer naar een van de meest geprezen journalisten van Nederland ooit, H.J.A. Hofland (1927-2016).

“Hoflands belangrijkste boek heet Tegels lichten (1972) en was een boutade tegen het gezag, inclusief de dociele journalistiek. Voor de elite had Hofland geen goed woord over en ook het complot was zelden ver. Onder de tegels die hij lichtte, krioelde van alles dat het daglicht niet kon verdragen. Hofland zag de overheid als een georganiseerde oplichtersbende… Sommige ondermijnende visies zijn klaarblijkelijk getapter dan andere, want Hofland werd gekroond tot journalist van de eeuw en de belangrijkste journalistieke prijs heet nog altijd de Tegel.”

Sommer eindigt met de vaststelling dat het verbieden van een omroep een zaak hoort te zijn van de rechter, en zeker niet van journalisten of ombudsmannen, en al helemaal niet van de politiek. Wie een beetje het geestelijk klimaat in Nederland aanvoelt, kan daar alleen maar mee instemmen.

Rondje Apenrots

Een bijzonder gebouw en dat is het. Binnenkort hoop ik weer een rondleiding te verzorgen door de ‘apenrots’ en het alleroudste deel van het historische Binnenhof, dat wellicht na de zomer op slot gaat.

• zaterdag 27 mei

• zaterdag 17 juni

Aanmelden

• mdebruyne@tweedekamer.nl

• app: 06 1254 1741

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen