Dikke boeken van Hildersham

Eerst even dit: wie was Arthur Hildersham? Hij leefde van 1563 tot 1632, behoorde tot de puriteinen, maar was onder hen niet de meest bekende. Hij groeide op binnen de Rooms-Katholieke Kerk en was door zijn ouders bestemd voor het priesterschap. Gods gedachten waren echter hoger dan die van deze vader en moeder, want Hildersham kwam niet terecht op het seminarie, maar op de universiteit van Cambridge, waar hij de predikantsopleiding volgde. Hij werd predikant in de Church of England, waar hij het altijd moeilijk heeft gehad. Toch bleef hij de kerk door dik en dun trouw. Over het leven en werk van Hildersham zijn we sinds 2019 goed geïnformeerd, dankzij een levensschets die dr. W.J. op ’t Hof schreef als Voorwoord in het toen verschenen boek “De Fontein des levens” van Hildersham.

Davids berouw

Psalm 51, een boetepsalm, handelt over Davids berouw. Hij had Bathséba, de vrouw van een ander, genomen, gestolen zeg maar. De koning had dus de echt gebroken en had bij haar gelegen.

Dat was allemaal zonde voor God, tegen het zevende en achtste gebod. Uiteindelijk werd hij ook nog eens een moor- denaar, waarmee hij tegen het zesde gebod zondigde.

David wordt ons in Psalm 51, zegt Hildersham, voorgesteld als een aan- sprekend voorbeeld van een werkelijk berouwhebbend zondaar. ‘In een tijd waarin de Heere ons op verschillende wijzen tot inkeer roept, lijkt het mij goed hier over te spreken’. Deze drie dikke boeken zitten volop in de actualiteit. Hildersham overdenkt slechts de eerste negen verzen van Psalm 51. Hij doet dat uitermate grondig, of, zoals uitgever P.L. Rouwendal het in de inleiding zegt: ‘Ieder woord is van waarde, wordt gewogen, in het verband geplaatst en vruchtbaar gemaakt. Hij is daarin ‘uitputtend’ in de positieve zin dat hij alle mogelijke lessen die uit een tekst te trekken zijn, benoemt’. Allereerst valt er licht op het inleidende vers waarmee deze psalm begint.

Dat staat er niet zomaar, stelt de auteur. Bij het verklaren van de psalmen mag dit niet verzwegen worden, want dit is zeker ter zake doende. Geen woord, geen letter- greep, geen jota noch tittel in Gods Woord is overbodig. Ieder woord is nuttig, kan tot onderwijs dienen, want ál de Schrift is van God ingegeven en is dus nuttig tot lering, dus ook de inleidende woorden. ‘Het is een zonde en een gevaarlijke zaak ze te ver- waarlozen en gering te achten’.

Zonde van overspel

Vervolgens stelt Hildersham uitvoerig Davids zonde aan de orde: overspel. Zomaar halverwege een heftige aan- klacht zegt de auteur opeens: ‘Alles bijeen leert ons dit dat een wedergeboren mens met een grote mate van zaligmakende genade, gemakkelijk in de meest afschuwelijke zonde kan vallen’. Hij past de waar- heid direct maar toe: Een wedergeboren mens die zo diep als David valt, kan toch nooit alle genade verliezen. ‘Hoewel u met dit vallen in de zonde niet uw nek breekt en het eeuwige leven verliest, kunt u wel een arm of been breken en in grote zielsangst komen. Hoewel het zaad van God in u zal blijven ondanks deze zonden, zult u toch het genot en de troost ervan verliezen. (…) Door dit vallen in de zonde brengt u over uzelf de ondraaglijke kwel- ling van een verslagen geest. Wie kan die dragen?’ Precies zo spreekt ook het vijfde hoofdstuk van onze Dordtse Leerregels hierover.

Het leven van elke dag is voor een weder- geboren mens een gevaarlijk iets, zegt Hildersham, want hij is voortdurend in gevaar van God af te vallen. Alle mogelijke verdorvenheden kleven hem aan, totdat hij sterft. ‘Zoals de aarden vaten, die naar de wet onrein waren, alleen konden worden gereinigd door ze te breken, worden wij verlost van de aanvechtingen en verleidin- gen van satan als wij sterven. Alleen in het toekomende leven zijn wij volledig verlost’.

Kloppen op de tekst

Zo klopt Arthur Hildersham bijna 1300 bladzijden lang op ieder woord uit deze negen teksten van Psalm 51, net zo lang totdat hij komt bij de laatste woorden uit vers 9. In hoofdstuk 152 weerlegt hij nog enkele dwalingen, spreekt nog een woord van vermaning en eindigt met een woord van bestraffing: Wee degene die als David zulke ‘stenen des aanstoots’ op de weg legt. Wee degene die zulke erger- nis veroorzaakt. Wee de mens die er de oorzaak van is dat Gods ordinanties bela- chelijk worden gemaakt. ‘U zult op enige tijd wensen dat u liever had willen leven onder de indianen en kannibalen dan in de plaats waarin u zo lange tijd zo’n bediening hebt genoten en die zozeer onteerd hebt’. Hildersham is geen profeet die pleistert met loze kalk of die aangename kussens naait ‘voor alle oksels der armen’. In zijn worstelen om het rechte verstaan van Psalm 51 blijft hij oprecht en scherp, pas- toraal en ook praktisch van toon, tot op de allerlaatste bladzijde toe.

Dit is een moedig uitgeversproject! ”Waarheid in het binnenste” is een leer- zame onderwijzing, een heilzaam vermaan en een stichtelijk werk in de beste zin van het woord.

”Waarheid in het binnenste” (drie delen), Arthur Hildersham; uitg. Brevier; resp. 413, 430 en 415 blz., totaalprijs € 80,-.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen