Gigantische ontploffing verwoest stad

Hij staat op het dek van zijn schip, de zeeman Frank Baker. Hij voert een karweitje uit dat hij al tientallen keren eerder heeft gedaan: het dek schrobben. Maar dan wordt hij plots in zijn routineklusje onderbroken door een enorme explosie. „De zwaarste explosie die ik ooit heb gehoord of zal horen”, schrijft hij die dag, 6 december 1917, in zijn dagboek.

Wat dan volgt is een horrorscenario dat op zijn netvlies gebrand zal blijven staan. Hij ziet verwrongen metaal van schepen in de haven, mensen die vechten voor hun leven, verminkte lichamen. „Mijlenver in de omtrek was er niets anders dan een vurig inferno en werden er verkoolde lichamen onder het puin vandaan gehaald.”

Een uur voor de explosie wijst nog niets erop dat de stad Haifax die dag voor een groot deel met de grond gelijk zal worden gemaakt. Vrouwen doen de was, kinderen spelen op straat, vissers zijn aan het werk in de haven.

Aan boord van het schip de Mont Blanc heerst een opgeluchte stemming. Het schip mag deze morgen eindelijk de haven van Halifax binnenvaren. Het werd de nacht ervoor gedwongen buitengaats te blijven omdat het te laat aankwam om het in de oorlog goed afgesloten Halifax nog binnen te mogen varen. Maar buitengaats is een gevaarlijke plaats voor een schip dat maar liefst 2500 kilo aan explosieven vervoert, bedoeld voor het bevoorraden van manschappen voor de Eerste Wereldoorlog.

Die morgen varen ze uiterst voorzichtig door het smalle kanaal naar de haven van Halifax. Echter, door de vaargeul komt uit tegenovergestelde richting het Noorse schip de Imo aangevaren, dat juist de haven uit wil. Aan de kant, seint de Mont Blanc, wij houden onze koers vast. Maar de Imo is niet van plan te wijken en geeft hetzelfde signaal door.

De schipper van de Mont Blanc, die inziet dat dit niet goed kan gaan, geeft de opdracht een ruk aan het stuur te geven om zo een frontale botsing te voorkomen. Ook op de Imo hebben ze door dat een botsing onvermijdelijk lijkt.

Een inderhaast uitgevoerde stuurcorrectie van hun kant dient hetzelfde doel. Maar het mag niet baten. De Imo schuurt langs de Mont Blanc. Een vonkenregen komt vrij en steekt een hoeveelheid uiterst brandbaar benzeen aan boord van de Mont Blanc in brand.

De opvarenden van de Mont Blanc begrijpen al snel dat er groot gevaar dreigt. IJlings gaan ze in reddingsboten te water en schreeuwen in het Frans waarschuwingen naar de omliggende boten.

Op de kade bij de haven ontstaat een oploopje. Mensen kijken geamuseerd naar het schouwspel midden in de vaargeul. Ook naar hen schreeuwen de bemanningsleden van de Mont Blanc hun waarschuwing. Maar de boodschap komt niet over. In plaats van dat het toegestroomde volk zich uit de voeten maakt, komen er alleen maar meer nieuwsgierigen bij.

Dan, iets na negenen in de morgen, ontploft het schip met een gigantische explosie. In één klap komen er 1900 mensen om het leven. Duizenden anderen raken gewond.

Frank Baker ziet hoe de zijkant van een nabijgelegen sleepboot vernietigd wordt en een bemanninglid gewond raakt. Hij beschrijft nogal gruwelijk: „Bij een van hen werd een homp vlees van bijna een kilo uit zijn been gereten.” Door de explosie, midden in de winter, worden grote delen van Halifax verwoest. Een vernietigende brand verspreidt zich door de stad, gevoed door de brandende kachels in de huizen en de voorraad steenkool in de kelders onder de woningen. In totaal worden er 1630 gebouwen verwoest. Schokgolven zijn tot 430 kilometer verder te voelen en brengen een tsunami teweeg die een indianendorp volledig wegvaagt.

De explosie staat bekend als de grootste nietnucleaire explosie ooit. De wederopbouw neemt jaren in beslag. Nog elk jaar wordt de ramp herdacht. En niet alleen in Halifax. Zo krijgt de Amerikaanse stad Boston al meer dan honderd jaar rond Kerst een reuzenkerstboom van de Canadezen, als dank voor de hulp die Boston bood. De stad zorgde ervoor dat er met een voor die tijd ongekende snelheid hulpverleners en medische voorzieningen in Halifax aankwam.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen