Boekbesprekingen

Vorig jaar mei promoveerde de auteur cum laude aan de universiteit van Groningen op dit homiletische proefschrift over de profetische dimensie van de prediking. Het doel van de studie is om een theologische en conceptuele reconstructie te maken van dit specifieke fenomeen in de christelijke prediking.

Wat onder profetisch verstaan wordt, blijkt nogal verschillend te zijn. De gebruikte inductieve methode om op het spoor te komen wat het profetische aspect van de prediking nu precies inhoudt, is de zogenaamde Grounded Theory Method (GTM).

Met deze uit de sociale wetenschappen opgekomen empirische onderzoeksmethode heeft zijn promotor Gerrit Immink ‘school’ gemaakt in het toepassen daarvan binnen het homiletisch onderzoek.

Het onderzoek start met een fenomenologische introductie waarin allerlei profetische stemmen beluisterd worden, van zowel binnen als buiten religieuze gemeenschappen. Op die manier ontwikkelt de schrijver een bepaalde sensitiviteit voor en een topografie van wat onder profetisch verstaan wordt. Na een methodologische uiteenzetting van de GTM volgen vijf hoofdstukken waarin vijf concepten als vijf dimensies van het profetische worden besproken. Dat zijn achtereenvolgens in de taal waarin het proefschrift geschreven is: de expository dimension (exposing destructiva), de intervening dimension (interrupting dominant discourses), de illuminative dimension (recognizing the Word), de cathartic dimension (overcoming destructiva) en de mystagogic dimension (edifying the congregation). Negen preken waren daarbij als eerste het object van deze analyse, drie van respectievelijk Dietrich Bonhoeffer, Martin Luther King jr. en Desmond Tutu. In de loop van het onderzoek dienen zich ook andere preken aan die illustreren hoe een bepaalde dimensie woorden gekregen heeft in de verkondiging.

Er komt heel veel aan de orde als het gaat om het geschenk van en de opdracht tot profetische prediking. Veel zinnen worden geciteerd die al lezend in deze studie ook tot meditatie en reflectie leiden. Profetische ont vankelijkheid wordt gescherpt in de binnenkamer, die echter wel verbonden is met de buitenwereld, waarin de crisis van de context waarin gepreekt wordt zichtbaar is of anders zichtbaar gemaakt moet worden ter ontmaskering en zo tot overwinning. Geestelijk kracht, onderscheidingsvermogen en moed zijn er nodig. Dat daarbij de biografie en de roeping van de predikers nadrukkelijk een plaats krijgen stemt ook tot verder nadenken: geen beroepsprofeten, maar geroepen tot profetisch spreken.

Methodologisch is de studie glashelder, dat geldt het geheel van de studie en de afzonderlijke delen; ook de illustraties/citaten/samenvattingen uit de preken zijn ter zake en vormen gaandeweg een rode draad door de hoofdstukken heen. Alleen om die reden al is het boek lezenswaardig. De genoemde vijf karakteristieken c.q. concepten van profetische prediking zijn trefzeker gekozen en worden mijns inziens voortreffelijk uitgewerkt in de tweedelige hoofdstukken 3 tot en met 7. Ieder hoofdstuk begint namelijk met een stuk fundamentele bezinning op het desbetreffende concept, waarna dit geconcretiseerd wordt in concrete preken. Het in hoofdstuk 8 gegeven centrale concept van Making See acht ik overtuigend, inzichtgevend en voegt werkelijk waarde toe aan wat in de voorgaande hoofdstukken onderzocht is.

Natuurlijk zijn er altijd dingen aan te merken op een studie. Dat in de introductie van deze studie gesteld wordt dat de divinehuman dynamics hét praktisch-theologisch paradigma is in dit onderzoek zou ik nog weleens onderbouwd willen zien vanuit de vijf afzonderlijke concepten die besproken zijn in de hoofdstukken 3 tot en met 7. Nu komt het slechts in de epiloog nog even terug. Maar dan gaat het inmiddels over wat er niet staat en wijzen op wat er niet staat onderstreept alleen maar dat wat er wel staat dus zeer de moeite waard is. Het doornemen van deze studie brengt de lezer onder de indruk van de belezenheid van dr. Van Ekris en zijn denkkracht die hij als ontvangen geschenk benut heeft ten dienste van theologie en kerk. Het boek is ontmaskerend en stimulerend voor de praktijk van de prediking. Graag eindig ik met een ‘van harte gefeliciteerd’!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen