Gelijkheid VERSCHIL IN OPVATTINGEN

Gelijkheid in onze tijd

In onze tijd wordt gelijkheid wel gedefinieerd als: iedere burger heeft gelijke rechten en krijgt een gelijke behandeling in gelijke gevallen. Het is een grondrecht. Artikel 1 GW (grondwet) gaat hierover en regelt de gelijke behandeling en het discriminatieverbod. Men mag in ons land geen onderscheid maken op grond van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke andere grond dan ook. De ‘genderdiscussie’ zoals die thans in alle heftigheid wordt gevoerd heeft hier alles mee te maken. Daar komt nog een aspect bij; dat is de macht die sociale netwerken hebben ontwikkeld. Stellingen en meningen waarin de nuance vaak ontbreekt worden verspreid en men bereikt hiermee in korte tijd heel veel mensen. De grote media spelen daarop in en je krijgt de indruk dat meningen van groepen die erg actief zijn op sociale media onevenredig veel aandacht krijgen. Een complicerende factor daarbij is dat we een tijd beleven waarin niet zozeer een objectief gegeven telt, maar dat het belangrijker is welk gevoel we erbij hebben.

Ik denk dat er onder onze lezers weinigen zullen zijn die vinden dat we moeten discrimineren.

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat we moeten ontkennen dat er verschillen zijn. Man en vrouw zijn niet hetzelfde. We zijn verschillend geschapen en dat mag en moet erkend worden. De Bijbel is daar ook heel duidelijk over. In Gen. 2:18 lezen we dat God zegt: ‘Ik zal hem een hulpe maken,

die als tegen hem over zij.’ Heel mooi is wat de BMU daar als toelichting op geeft: ‘Een ‘hulpe’ is iemand die helpt. Hiermee wordt de vrouw bedoeld. Zij zal naast de man worden geplaatst om hem in alles bij te staan. Hetzelfde woord wordt ook gebruikt voor God als Hulp van Zijn volk. De uitdrukking ‘die als tegen hem over zij’ betekent dat de vrouw gelijkwaardig is en bij Adam past.’

Geen discriminatie, geen achterstelling, maar gelijkwaardig. Vanaf het begin van de schepping. Het gebruik van de woorden ‘man’ en ‘vrouw’ doet daar niets aan af, integendeel. Gebruik van onderscheiden woorden laat duidelijk zien dat er verschillen zijn. Er is ook een orde, zoals het huwelijksformulier laat zien. Dat alles laat de gelijkwaardigheid onverlet. De angst om te discrimineren kan ook doorslaan. De NS (Nederlandse Spoorwegen) kwam in de publiciteit omdat ze reizigers niet meer als dames en heren wil aanspreken, maar als reizigers. Het tegenovergestelde komt ook voor. Een hoogleraar aan de bekende Amerikaanse Harvard universiteit wordt beschuldigd van transfobie omdat ze weigert om zwangere vrouwen aan te spreken als zwangere mensen. De universiteit wil dat er genderneutrale termen worden gebruikt. In heel veel gevallen die de publiciteit halen gaat het erom dat men het woord gelijkheid zover oprekt dat er niet meer over onderscheid gesproken mag worden. Waar we niet veel over lezen is de gelijkheid die er is in de zondeval. Het eerste hoofdstuk van de Dordtse Leerregels begint daarmee: ‘aangezien alle mensen in Adam gezondigd hebben, en des vloeks en eeuwigen doods zijn schuldig geworden, zo zou God niemand ongelijk hebben gedaan, indien Hij het ganse menselijk geslacht in de zonde en vervloeking had willen laten en in de zonde verdoemen.’ Dat brengt bij de vraag wat de Bijbel nog meer zegt over ‘gelijkheid’.

Gelijkheid in de bijbel

Het woord gelijkheid wordt in de Bijbel niet vaak gebruikt. We komen het tegen in Psalm 58:5 en Daniël 1:10. In het NT wordt het op drie plaatsen genoemd. In Rom. 5:14 wordt gesteld dat de dood heeft geheerst van Adam tot Mozes toe, ook over degenen die niet gezondigd hadden in de gelijkheid der overtreding van Adam. In Adam liggen we dus allen in de dood. Daarin is geen onderscheid. We worden als zijn nakomelingen allen betrokken in zijn zonde en delen daarin. De erfzonde kleeft ons allen aan. In 2 Kor. 8:14 komen we het woord gelijkheid twee keer tegen. Daar gaat het over het onderscheid tussen degenen die overvloed hebben en degenen die tekortkomen. Paulus schrijft dit om aan te geven dat het binnen de gemeente zo moet zijn dat de overvloed van de een de tekorten van de ander aanvult en dat op die wijze de ongelijkheid die er is weggenomen moet worden. In Rom. 8:3 vinden we dat Christus Zichzelf gelijkgesteld heeft aan de zondige mens. ’Want hetgeen der wet onmogelijk was, dewijl zij door het vlees krachteloos was, heeft God, Zijn Zoon zendende in gelijkheid des zondigen vleses, en dat voor de zonde, de zonde veroordeeld in het vlees.’ In dit éne vers vinden we het hele evangelie kort samengevat. De wet kan de mens niet meer verlossen, het werkverbond is verbroken. God heeft daarom Zijn Zoon gezonden. Hij heeft mens willen worden, ons in alle dingen gelijk, uitgezonderd de zonde.

Verschil in opvattingen

We zien een groot verschil tussen de opvattingen in onze tijd over gelijkheid en dat wat de Bijbel ons voorhoudt. Als men in onze tijd spreekt over gelijkheid staat daarbij de mens centraal. Dan gaat het over mijzelf. Er wordt wel gezegd dat we in een ‘ik tijdperk’ leven. Voel ik me gelijk behandeld of juist gediscrimineerd? Krijg ik alle ruimte om te zijn die ik wil zijn en hoef ik me niet achtergesteld te voelen bij anderen? Zelfs de schijn van ongelijke behandeling trek ik me al aan. Ruimte aan andersdenkenden wil ik niet geven. In de Bijbel gaat het juist niet over mezelf en mijn (vermeende) rechten maar over mijn schuld en plichten.

Daar gaat het over Christus die Zichzelf aan de gevallen mens heeft gelijkgesteld, Zichzelf als het ware wegcijferend om de gevallen mens te kunnen behouden. Een groter contrast is niet denkbaar. In deze weg maakt God onderscheid tussen hen die Hem door een waar geloof mogen aannemen en hen die daar vreemd aan zijn. Niet gelijkheid, maar juist ongelijkheid.

Als je daarover spreekt dan komt daar, ook binnen de kerken, veel tegenop. Ds. Olaf Latzel, de bekende predikant van de Martini gemeente in Bremen, die bekend werd om zijn Bijbelse visie op de homoseksuele praxis, heeft dat ervaren. Hij heeft een boekje geschreven ‘Wie is God?’ met als ondertitel ‘Een Bijbels antwoord’, in Nederland uitgegeven in samenwerking met de Stichting Vrienden van Heidelberg en Dordrecht. In hoofdstuk 20 van dat boekje lezen we: ‘De God van de Bijbel is een uitverkiezend God. Het begrip uitverkiezing houdt twee zaken in: ten eerste dat wij Christenen voorbestemd zijn het beeld van de Zoon van God, Jezus Christus, gelijkvormig te worden. In deze betekenis is de uitverkiezing in de zin van heiligmaking te verstaan. Ten tweede betekent de uitverkiezing dat God het leven van mensen al vóór hun geboorte bepaald heeft. Dat verkondigt de Bijbel in vele teksten. [ ] Deze voorbestemming heeft echter niet alleen betrekking op de verlossing, maar ook op hun vastgestelde verdoemenis.’ Een ernstige, maar ook Bijbelse boodschap, waarin niet de gelijkheid maar juist de ongelijkheid openbaar komt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen