Kerk, Gemeente, Wijkgemeente, Buitengewone Wijkgemeente en Gemeente in Wording, Begrijpt U Het Nog?

De Gemeente

Ordinantie 2, hoofdstuk I

Elk postcodegebied in Nederland valt onder een Hersteld Hervormde gemeente. Sommige gemeenten omvatten slechts één woonplaats, terwijl andere een halve provincie beslaan. In de meeste gevallen betreft het een gemeente met één kerkgebouw, één predikant en één kerkenraad. Iedereen die binnen de gemeentegrenzen woont en tot de Hersteld Hervormde Kerk behoort, is automatisch lid van die gemeente. De predikant, ouderlingen en diakenen zijn geroepen om in die gemeente te dienen. Een gemeente kan niet bestaan zonder leden, noch zonder ambtsdragers. In de praktijk blijkt dat een gemeente met ongeveer 500 leden (geboorteleden, doopleden en belijdende leden) goed in staat is om de ambten te vervullen, pastoraal verzorgd te worden door één voltijdspredikant, onderlinge betrokkenheid te behouden, financieel zelfstandig te zijn en te voldoen aan de kerkordelijke verplichtingen.

Groei Van De Gemeente: En Nu?

Groei van een gemeente is een zegen, maar brengt ook uitdagingen met zich mee. Wat betekent dit voor het kerkgebouw? Hoe groot moet de kerkenraad worden om alle taken goed te kunnen uitvoeren? Is één predikant nog voldoende? Blijft er genoeg onderlinge betrokkenheid? Daarnaast leeft vaak de vraag hoe de eigen hervormde identiteit gewaarborgd kan blijven. De kerkorde biedt twee opties om hierop in te spelen:

1. De vorming van een gemeente met wijkgemeenten – vooral geschikt voor gemeenten binnen één woonplaats.

2. De oprichting van een nieuwe gemeente – met name geschikt als gemeenteleden over verschillende woonplaatsen verspreid wonen.

Centrale Gemeente En Wijkgemeenten

Ordinantie 2, hoofdstuk II

Wanneer het aantal predikantsplaatsen wordt uitgebreid, vereist de kerkorde dat de gemeente wordt opgedeeld in wijkgemeenten. De Hersteld Hervormde gemeente blijft als geheel bestaan, maar wordt geografisch gesplitst in wijken. Elke wijkgemeente krijgt een eigen predikantsplaats, kerkenraad en gemeenteleden. Hier vindt het ‘eigenlijke gemeentewerk’ plaats, zoals pastoraat en diaconaat. De wijkkerkenraden vormen gezamenlijk een centrale kerkenraad, die verantwoordelijk is voor de algemene belangen van de gemeente. Idealiter beschikt elke wijkgemeente over een eigen kerkgebouw binnen de wijkgrenzen, zodat de gemeente zichtbaar aanwezig blijft in de omgeving. Indien dat niet mogelijk is, kunnen meerdere wijkgemeenten een kerkgebouw delen. In uitzonderlijke gevallen kan een gemeente, ondanks de uitbreiding met meerdere predikanten, toch één kerkenraad behouden. Dit vereist elke vijf jaar toestemming van het breed moderamen van de classicale vergadering.

De Buitengewone Wijkgemeente

Ordinantie 2, artikel 11

Een bijzondere vorm binnen de Hersteld Hervormde Kerk is de buitengewone wijkgemeente. Dit betreft geen geografische wijkgemeente, maar een gemeentevorm op basis van historische of identitaire gronden. Een voorbeeld hiervan doet zich voor wanneer een geloofsgemeenschap of vrije gemeente zich aansluit bij de Hersteld Hervormde Kerk, terwijl er al een bestaande Hersteld Hervormde gemeente in de buurt is. In zo’n geval wordt de nieuwe gemeente niet samengevoegd met de bestaande, maar als buitengewone wijkgemeente binnen dezelfde centrale gemeente erkend.

Hiermee wordt recht gedaan aan historische en culturele verschillen. Daarnaast kunnen er binnen een gemeente spanningen ontstaan over identiteitsvragen (modaliteit). Gemeenteleden willen elkaar niet loslaten, maar tegelijk zijn de verschillen zo groot dat dit erg lastig is. In zulke gevallen kan een buitengewone wijkgemeente een oplossing bieden. Dit is een ‘keuze-gemeente’, wat betekent dat leden zich actief moeten aanmelden om deel uit te maken van deze wijkgemeente. Binnen de centrale gemeente krijgt een buitengewone wijkgemeente een relatief zelfstandige positie.

De Vorming Van Een Nieuwe Gemeente

Ordinantie 2, artikel 4 en 18

Net als in de tijd van de Reformatie ligt de verantwoordelijkheid voor het vormen van een nieuwe gemeente bij de classis. Destijds zond de classis predikanten naar plaatsen waar nog geen gereformeerde kerk bestond. Dit proces wordt soms aangeduid als het stichten van een ‘gemeente in wording’. Het initiatief tot de oprichting van een nieuwe gemeente kan liggen bij gemeenteleden of bij een kerkenraad. Van belang is dat een substantieel aantal gemeenteleden een eigen gemeente wenst en dat de oorspronkelijke (‘moeder’-)gemeente niet te klein wordt door de splitsing. Een nieuwe gemeente hoeft niet direct volledig zelfstandig te functioneren. De kerkorde benadrukt dat een nieuwe gemeente ‘tot zelfstandigheid’ moet kunnen groeien, oftewel: op termijn financieel en organisatorisch zelfstandig moet kunnen voortbestaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen