Een onsmakelijke lijst

Het achterliggende jaar maakte Hadassa Hirschfeld niet vrolijk. Een van haar taken als adjunct-directeur van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) is de registratie en rapportage van antisemitische uitingen. Dat levert elk jaar een onsmakelijke lijst op, maar sinds het begin van de tweede Palestijnse opstand, in 2000, gaat het van kwaad tot erger. Fysiek geweld, scheldpartijen, spreekkoren in voetbalstadions, uitingen van haat via telefoon, brief en email, vandalisme, op alle fronten nemen de racistische uitingen richting joden toe.
Een dieptepunt was de door het Platform Stop de oorlog tegen de Palestijnen georganiseerde demonstratie op 13 april. Spandoeken waren gesierd met teksten als 6 miljoen was niet genoeg, Adolf Sharon en Joden eruit. Deelnemers schreeuwden Dood aan de joden en soortgelijke leuzen, een vrouw die wilde voorkomen dat de Israëlische vlag werd verbrand, liep rake klappen op.

Milde ouders
Persoonlijk werd Hadassa Hirschfeld nimmer met antisemitische uitingen geconfronteerd. Wel met karikaturale beelden. „Tijdens spreekbeurten krijg je soms opmerkingen in de sfeer van: Jullie joden zijn toch rijk en jullie beheersen toch de media? Dergelijke vragen zijn gestoeld op algemene antisemitische vooroordelen.
De keuze om bij het CIDI te gaan werken, maakte de jodin zeer bewust. „Van jongs af heb ik mij willen inzetten voor Israël en het joodse volk. Ik ben opgegroeid in een traditioneel joods gezin. Mijn vader kwam uit Duitsland, mijn moeder uit een grote joodse familie in Culemborg. Mijn vader heeft Auschwitz overleefd, mijn moeder is ondergedoken geweest. Van haar familie is niemand over.
De twee zusjes van mijn vader, die de oorlog hebben overleefd, zijn naar Israël geëmigreerd. Daardoor ben ik vanaf mijn vroege jeugd op Israël betrokken geweest. Je zou mij ernstig joods kunnen nemen. Ik ben overigens absoluut niet met haat jegens de Duitsers opgevoed. Meerdere keren zijn we in Duitsland op vakantie geweest. Ik had heel milde ouders.

Racistische religie
De dochter praktiseert dezelfde houding richting de Palestijnen. „Net als Ronny Naftaniël was ik lid van de Werkgroep Israël, die van mening was dat er een Palestijnse staat moet komen. Op voorwaarde dat die de veiligheid van Israël niet in gevaar brengt. Dan praat ik over het midden van de jaren zeventig. Dat standpunt ben ik altijd trouw gebleven. In principe moet elk volk zichzelf kunnen besturen.
Een vreedzaam naast elkaar samenleven van Israël en de Palestijnen lijkt sinds het uitbreken van de tweede Intifada verder weg dan ooit. Zelfmoordaanslagen van Palestijnen, gevolgd door vergeldingsacties van Israël, hebben de verhoudingen ernstig beschadigd. Het grootste deel van West-Europa kiest, bedekt of zelfs openlijk, partij voor het Palestijnse volk. Nederland vormt op die regel geen uitzondering. In het onlangs verschenen boek De schaduw van de ster van auteur Peter Edel wordt het jodendom een racistische religie genoemd. Karel Glastra van Loon, adviseur van de SP, deed er in zijn voorwoord nog een schepje bovenop. „Aan het bestaan van de staat Israël ligt een idee ten grondslag dat in principe racistisch is, gebaseerd op rassenonderscheid, aldus Glastra van Loon. „Een zionistische lezing van de geschiedenis van de Joden weigert dit feit onder ogen te zien.
SP-kamerlid Harry van Bommel was er als de kippen bij om te verklaren dat Glastra van Loon het voorwoord op persoonlijke titel had geschreven, maar daarmee werd het feit niet ongedaan gemaakt. Nog onthutsender was het optreden van Gretta Duisenberg, echtgenote van de president van de Europese Centrale Bank. Op de vraag hoeveel handtekeningen zij voor een anti-Israëlische petitie hoopte te vergaren, antwoordde zij lachend: Zes miljoen!

Te rooskleurig
Naast de uitingen die de pers halen, staat een veelvoud aan antisemitische incidenten waaraan in de media geen aandacht wordt besteed. In vergelijking met België en Frankrijk, waar joodse winkels, synagogen en begraafplaatsen het moeten ontgelden, hebben de Nederlandse joden volgens Hadassa Hirschfeld nog niet te klagen. „Maar dat neemt niet weg dat ook in Nederland het klimaat verslechtert. De incidenten worden ernstiger. Een als jood herkenbare man zag hoe een mede-automobilist naast hem een gebaar met de hand langs de hals maakte. Een andere jood werd zelfs van de weg gereden. Dat soort zaken waren twee jaar geleden nog ondenkbaar.
Om een goed beeld te krijgen, won Hadassa Hirschfeld voor het laatste overzicht van antisemitische incidenten meer dan in vorige jaren actief informatie in bij joodse instellingen en personen. Zo hield het CIDI intensieve interviews met joden die in het openbaar een keppel dragen. „Als je alleen op de meldingen afgaat, krijg je een te rooskleurig beeld. Een deel van de mensen meldt al niet meer dat ze worden uitgescholden als ze naar de synagoge lopen.

Anti-Israëluitingen
Voor het opstellen van de rapportages maakt het CIDI dankbaar gebruik van andere instellingen die zich bezighouden met het opsporen en bestrijden van discriminatie en racisme, zoals de Anti Discriminatiebureaus in Nederland, de Anne Frank Stichting en het centraal Meldpunt Voetbalvandalisme.
De meeste meldingen van antisemitisme komen uit Amsterdam. „Daar wonen de meeste joden en heb je een grote gemeenschap van Noord-Afrikaanse Nederlanders. De adjunct-directeur van het CIDI waarschuwt overigens voor het versmallen van het probleem tot de Marokkaanse gemeenschap. „Veel brieven die we onder ogen krijgen, zijn in perfect Nederlands opgesteld. Over de volle breedte van de samenleving zie ik de anti-joodse houding toenemen, al ligt het zwaartepunt onmiskenbaar bij Nederlanders van Noord-Afrikaanse herkomst.
Bij het samenstellen van het jaarlijkse Overzicht antisemitische incidenten brengt Hadassa Hirschfeld een onderscheid aan tussen antisemitische uitingen en anti-Israëluitingen. De laatste neemt ze niet op in het overzicht. „De uitspraak Sharon is een moordenaar kwalificeer ik niet als antisemitisch. Mensen hebben het recht om de politiek van Israël te bekritiseren. De uitspraak Adolf Sharon moordenaar beschouw ik wel als antisemitisch. Dan wordt welbewust een vergelijking gemaakt met het handelen van de nazis in de Tweede Wereldoorlog. Israël kindermoordenaars komt niet in mijn rapport, Joden kindermoordenaars wel. De Palestijnse vlag aan het balkon van Gretta Duisenberg is geen antisemitische actie. Haar opmerking dat ze met haar anti-Israëlactie zes miljoen handtekeningen hoopt te verzamelen, vind ik honderd bruggen te ver.

Concrete veroordelingen
De adjunct-directeur van het CIDI erkent dat de scheidslijn niet altijd even duidelijk is. „De gewraakte uitspraak van Gretta Duisenberg heb ik als antisemitisch ervaren. Daarmee geef ik tegelijk het probleem aan. Het gaat er niet om of iets als antisemitisch wordt ervaren. Juridisch is enkel van belang of iets in het licht van de wet antisemitisch is. Ik ben wat dat betreft benieuwd hoe de rechter over de uitspraak van Gretta Duisenberg gaat oordelen. Het is niet verboden om het getal zes miljoen te noemen, maar van mevrouw Duisenberg mag worden verwacht dat ze weet dat er zes miljoen joden zijn vergast.
De meest schokkende uiting van antisemitisme in het achterliggende jaar was voor Hadassa Hirschfeld het aanbrengen van het woord jood op de huisdeur van een joodse burger. De rapportage van al deze incidenten is volgens de jodin van cruciaal belang. „Als je niet weet wat er gebeurt, valt er ook niets te bestrijden. Onze rapportages gaan onder meer naar het parlement. Naar aanleiding van het laatste overzicht zijn in de Tweede Kamer vragen gesteld. Ook de politie gaat inmiddels serieuzer om met de aangifte van antisemitische incidenten.
De antisemitismebestrijdster pleit niet voor een verhoging van de strafmaat. Wel voor concrete veroordelingen. „Het moet duidelijk zijn dat antisemitisme niet meer wordt getolereerd. Als we nu aangifte doen, soms van zeer ernstige zaken, duurt het eindeloos lang voor er door justitie wordt gereageerd. Dat vind ik heel kwalijk.

Niet optimistisch
De diepste reden van het onuitroeibare antisemitisme blijft voor Hadassa Hirschfeld onduidelijk. „Je moet de oorzaak waarschijnlijk zoeken in de oude vooroordelen, die weer sterker worden nu de afstand tot de Tweede Wereldoorlog groter wordt. Mensen beseffen niet meer waartoe racisme in zijn uiterste vorm kan leiden.
Vergeet ook niet de invloed van de media, niet alleen de westerse media, maar ook die van buiten Europa. De Noord-Afrikaanse Nederlanders halen via de schotelantenne de meest antisemitische retoriek in hun huiskamer. Op dit moment wordt in Egypte een serie uitgezonden die is gebaseerd op De protocollen van de wijzen van Zion, een fel antisemitisch geschrift uit het begin van de 20e eeuw. Daar wordt ook in West-Europa naar gekeken.

Blijft de vraag waarom juist het joodse volk eeuw na eeuw mikpunt van haat blijft.
„Ik kan het je niet zeggen. Ik kan het je niet zeggen… Natuurlijk houdt die vraag me bezig, maar een bevredigende verklaring heb ik niet.
De Thora en de profeten geven aan dat het joodse volk door God verkoren is, zou dat ermee te maken hebben?
„Dat weet ik niet. Het is een algemeen menselijke eigenschap om uitstotend gedrag te vertonen naar mensen die anders zijn. Het bijzondere van de joden is, dat die de uitstoting hebben overleefd. Daardoor zijn de vooroordelen alleen maar groter geworden. In perioden van economische welvaart en van rust in het Midden-Oosten lijken ze te verdwijnen, maar zodra de situatie omslaat, wordt ook het antisemitisme weer manifest. Zo is het de eeuwen door geweest. Wat dat betreft ben ik voor de toekomst niet echt optimistisch gestemd.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Een Engelssprekende man –hij is joods– uit Reeuwijk krijgt ruzie met een bestuurder van een auto die in een eenrichtingstraat tegen het verkeer in rijdt. Beide bestuurders, melder en dader, stappen uit. De dader ziet, nadat hij al heeft staan schelden, dat melder een sticker met de Davidster op zijn auto heeft. Zijn scheldpartij verandert: Bin Laden was het beste wat er ooit kon gebeuren en We gaan de joden vermoorden. Melder loopt terug naar zijn auto. Terwijl hij dat doet, krijgt hij een klap op zijn hoofd. Daarna krijgt hij nog meer schoppen en trappen te verduren.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Een Turkse man, die als jood wordt aangezien, wordt in Amsterdam-Zuid uitgescholden voor vuile rotjood en in elkaar geslagen door twee Marokkaanse jongens.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Het jeugdvoetbalteam SC Oriënt uit Amsterdam-Noord belaagt een orthodox joods jeugdteam zodanig, dat eerstgenoemd team uit de competitie wordt gehaald. Het joodse team werd uit de wedstrijd getrapt, daarna belaagde SC Oriënt het team ook in de kleedkamers. Na de wedstrijd brengen jongeren de Hitlergroet.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Brief aan het CIDI: We begrijpen nu dat er een Hitler is geweest. Helaas heeft hij zijn werk niet afgemaakt.

--------------------------------------------------------------------------------------------

E-mail aan CIDI: Hitler is 99% van de Joden vergeten en Zes miljoen was bij lange na niet genoeg.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Het Joods Begrafeniswezen krijgt buiten kantooruren op het antwoordapparaat het volgende bericht. Hier Karel Joosten. Helaas is die vieze, vuile SS-schurk Sharon nog niet dood. Als hij straks dood is, hoop ik dat hij in rook opgaat. Nu begrijp ik waarom jullie een holocaust moesten meemaken. Jullie vieze, vuile joden beheersen de wereld.

--------------------------------------------------------------------------------------------

De joodse basisschool Rosh Pina gaat op schoolreisje naar het Archeon. Aan het einde van de dag verzamelen alle bezoekers zich in de arena. Een van de joodse kinderen vraagt of een leerling van een andere school haar tasje wil weghalen, zodat zij kan zitten. Antwoord: Niet voor zulke k….joden. In de arena wordt nagespeeld hoe de Romeinen Caesar begroetten. De spreker legt uit dat dat ging met Ave. Hierop roepen de kinderen die achter de joodse kinderen zitten: Ave Hitler, heil Hitler en k….joden. Terug bij de bus wordt er met stenen naar de kinderen en de leerkrachten gegooid.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Bezoekers, ook kinderen die naar joodse les gaan, van de Liberaal Joodse Gemeente Amsterdam worden regelmatig geconfronteerd met eenzelfde groepje jongeren van Arabische afkomst, die bezoekers van het gebouw uitschelden en leuzen roepen, zoals kankerjoden en Hamas, hamas, Joden aan het gas.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen