DE HEIDELBERGSE CATECHISMUS

1

In een aantal artikelen willen we iets zeggen van het ontstaan, de geschiedenis, de waarde en de betekenis van de Heidelbergse Catechismus. We menen dat dit geen overbodige zaak is. Immers in onze tijd constateren we een zich distantiëren van het verleden of een onjuiste belichting van het verleden. We horen stemmen die ons verkondigen, dat we ons niet meer teveel moeten verdiepen in wat eeuwen geleden heeft plaats gegrepen of geschreven is. We moeten ons richten op ’t heden. Op de vragen, die vandaag op ons aankomen. We moeten ons verdiepen in de problemen, die er vandaag zijn. En op die problemen geeft de Heidelbergse Catechismus geen antwoord en op de hedendaagse problemen attendeert het leerboek niet. Vandaar dat dit leerboek een verouderd boek is. Het voldoet niet meer aan de eisen van onze tijd. Zodoende is de catechismusprecliking op retour. Dat er geen overwegende behoefte meer voor bestaat, zo zegt men, laat de praktijk ook zien. Een dienst, waarin de catechismus aan. de orde komt, wordt niet meer zo bezocht.

Deze dienst doet ’t niet meer. We zeggen het niet met verheven borst, maar vanuit de praktijk kan ’t toch, Gode zij dank, gezegd worden, dat op verschillende plaatsen deze diensten het nog wel doen. Op verschillende plaatsen is er weinig verschil te merken tussen de morgen- en de middagdienst. Er is in verschillende gemeenten nog interesse voor en behoefte aan deze prediking en dat niet alleen bij ouderen, maar ook bij jongeren. We geloven dat de oorzaak van het tanende kerkbezoek niet ligt in de catechismus, maar in de veranderende prediking. Waar het bevindelijke element in de prediking gaat wijken of vervlakt, wordt een teruggang van het kerkbezoek geconstateerd. Men wil nu dit bezoek trachten te stimuleren door allerlei vernieuwingen, maar het lukt niet. Dat men daarvoor blind is, bewijst de praktijk. Men komt niet van het pad van de vernieuwingen terug, maar men wil daarop voortgaan. De praktijk uit het verleden heeft dat al jaren bewezen, dat niet allerei vernieuwingen het doen, maar, onder Gods zegen, de kracht van een Schriftuurlijke-bevindelijke prediking. Die prediking, die ook doorklinkt in de behandeling van de Catechismus. Men gevoelt zich door de catechismus ook te gebonden. Van deze ketting wil men loskomen. Hierin blijkt duidelijk, dat men niet kent de hartelijke verbondenheid aan het Woord van God. Wie zich aan het Woord Gods verbonden weet, kan en wil de catechismus niet missen. Want wat in de catechismus is vastgelegd, is opgediept uit het Woord van God. De beleving van dat Woord. Zodat we de catechismus niet slechts een leerstellig, maar ook een diep-geestelijk boek kunnen noemen.

Ursinus, één van de opstellers, schrijft in de voorrede van zijn verklaring: „De catechismus is een korte, klare en aan het begrip der eenvoudigen toegepaste uitlegging en mededeling van de beginselen der Christelijke leer, vergaderd uit de Heilige Schrift en gesteld in vragen en antwoorden. Hij is een kort begrip van de gehele profetische en apostolische leer, welke de ongeleerden met levendige stem geleerd en van hen wederom opgeëist zal worden. Het oogmerk dezer leer is onze troost en zaligheid. Onze zaligheid is gelegen in de genieting van het opperste goed. Onze troost is een vast vertrouwen en zekere verwachting des eeuwigen levens, vergezelschapt met een aanvankelijke genieting er van. Het opperste Goed is, hetwelk wie het bezit, die is zalig en wie het ontbeert, ongelukkig en ellendig. Nu welke en hoedanig deze enige en levende troost zij, wordt uitgelegd in het eerste antwoord van de catechismus”.

De zaken, die dus in de catechismus aan de orde komen zijn geen verouderde, maar zijn zaken waaraan we kennis moeten hebben. Tot ons eigen geestelijk welzijn. De catechismus heeft ’n boodschap voor ons hart en leven Ook een boodschap voor onze tijd. Wie met aandacht de catechismus bestudeert, bemerkt dat hij zijn waarde niet heeft verloren. Hij is hoogst actueel. Ja, juist in onze tijd, waarin de dwalingen zich zeer krachtig doen gelden en de geest van de mensen meer dan voorheen vatbaar is voor wat tegen de gezonde leer der Schrift ingaat, is de Catechismusprediking juist zo nodig als brood. Want die prediking geeft het helder inzicht in wat de kerk moet leren omtrent de Schrif tuurlijke waarheid. Laten we allen het woord, wat Kohlbrugge op zijn sterfbed heeft gesproken, ter harte nemen en in de praktijk bevestigen: „De Heidelberger, de eenvoudige Heidelberger, houdt daaraan vast, kinderen!”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen