Ontslapen

Stéfanus

Enige voorzichtigheid past ondergetekende want enkele weken geleden schreven we dat de meest gebruikte zegswijze ‘overlijden’ niet altijd passend is. Er is wat huiver voor de klank van dat woord als we bedenken dat achter de doodsjordaan niet voor ieder mens het lijden stopt. Maar terecht hebben verschillende lezers aangegeven dat de oorspronkelijke betekenis van dit woord niet ‘over het lijden heen’ betekent. Overlijden is afkomstig van het oud-Hollandse woord ‘overliden’. En dat woord ‘liden’ had destijds niet de betekenis van ‘lijden’ maar van ‘gaan’. Volgens het etymologisch woordenboek heeft het die betekenis ook in het woord overlijden: ‘overgaan, overgaan tot een ander leven’. Het is dus niet ‘over het lijden’ heen zijn, maar ‘overgaan’ van de tijd in de eeuwigheid. En dit is van toepassing op alle mensen, of ze nu eeuwig moeten lijden of eeuwig van het lijden bevrijd zijn.

Hoewel we van het woord ‘ontslapen’ geen oorspronkelijke betekenis hebben kunnen vinden, is er ook hier sprake van een bepaalde ‘klank’ die dit woord toch onterecht alleen reserveert voor Gods kinderen. Waarschijnlijk herkennen we de uitdrukking van Stéfanus, de trouwe diaken die na een heerlijk getuigenis de marteldood stierf. Dan lezen we in de laatste verzen (59 en 60) van Handelingen 7: ‘En zij stenigden Stéfanus, aanroepende en zeggende: Heere Jezus, ontvang mijn geest. En vallende op de knieën, riep hij met grote stem: Heere, reken hun deze zonde niet toe. En als hij dat gezegd had, ontsliep hij’. De kanttekening (11) laat ons weten: ‘Dat is, is gestorven; want de dood der gelovigen wordt een slaap genaamd om de zalige opstanding uit de doden, waardoor zij als uit een slaap wederom zullen opgewekt worden ten eeuwigen leven’. We willen daar niets van af doen maar de aandachtige Bijbellezer weet dat we bijvoorbeeld in 1 Koningen óók lezen van Jerobeám, Rehábeam, Baësa, Omri en zelfs de goddeloze koning Achab die ‘ontsliep’ met zijn vaderen. En in Daniël 12 lezen we: ‘En velen van hen die in het stof der aarde slapen, zullen ontwaken, dezen ten eeuwigen leven, en genen tot versmaadheden en tot eeuwige afgrijzing’ (vers 2). Hier leert kanttekening 9 ons dat ‘slapen’ wijst op ‘de slaap des doods’ voor bekeerden en onbekeerden.

Luther

Ook bij het woord ‘ontslapen’ of de uitdrukking ‘ontsliep met zijn vaderen’ kunnen we dus denken aan kinderen van God of kinderen van satan. Misschien is de aanvulling ‘in Christus’ voor Gods kinderen wel het meest passend: ‘ontslapen in Christus’. Dan past ook eens het ‘opstaan met Christus’ in de morgen der opstanding. In die geest schreef de bekende reformator Maarten Luther (1483-1546). Eens schreef hij een brief aan zijn vader, Hans Luther, die stervende was. Kort daarvoor was zijn vader de vraag gesteld of hij geloofde in de gronden die zijn zoon predikte. Zijn antwoord was: ‘een schurk is hij die er niet aan gelooft’. Daarop voegde zoon Maarten zijn vader toe: ‘sterven is een uurtje slapen om straks bij Christus te ontwaken’.

Zelf heeft Luther ook gesproken over het graf als ‘slaapkamer’. Vanuit de wetenschap dat hij naar ziel en lichaam door Christus was gekocht en betaald, schreef hij: ‘Daardoor is voor mij het graf een slaapkamertje. Ik zal slapen, totdat Hij komt en aan mijn grafsteen klopt en zegt: Maarten Luther, sta op! Dan zal ik meteen opstaan en eeuwig met Hem zijn’.

Lezer(es), rekent u met die werkelijkheid van de dood die ons eeuwig wel of eeuwig wee brengt? Want ‘Wie leeft er, die den slaap des doods niet eens zal slapen?’

Heb jij/hebt u ook een vraag?

Mogelijke vragen over onderwerpen binnen de doelstelling van De Saambinder kun jij/kunt u mailen naar ds. B. Labee of hem per post toezenden (zie colofon). Er volgt -zo mogelijk- altijd een reactie. Echter alleen als de redactie het waardevol acht voor de lezers, volgt een antwoord op jouw/uw vraag in een nummer van De Saambinder. Graag wel wat geduld. Er liggen nog tientallen vragen op een reactie te wachten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen