Boekbesprekingen

Dr. H.F. Kohlbrugge, In Zijn bruiloftszaal, Preken rond de avondmaalsviering, Brevier – Kampen, 2023, 254 blz., € 24,99.

In de loop der jaren is een groot aantal boeken van de Elberfeldse predikant dr. H.F. Kohlbrugge (1803-1875) verschenen. In dit boek zijn negen voorbereidingspreken en zes avondmaalspreken bijeengebracht. In een apart hoofdstuk wordt aandacht besteed aan de avondmaalspraktijk in de Elberfeldse gemeente.

Kohlbrugge bediende 4-5 keer per jaar het Heilig Avondmaal (HA). Er waren dan 10-14 tafels met elk 30 deelnemers. Opgemerkt moet worden dat ook nogal wat gasten uit Nederland aanzaten. Enigszins verwonderend is dat Kohlbrugge het avondmaalsformulier op enkele plaatsen heeft aangepast. De auteur van het hoofdstuk noemt het ‘verdiepingen’ of ‘aanscherpingen’, omdat de aanpassingen Kohlbrugges theologie accentueren.

Vooral in de voorbereidingspreken benoemt Kohlbrugge wat gekend moet worden om aan het HA deel te kunnen nemen. ‘Willen wij dus tot onze troost het Nachtmaal des Heeren houden, dan moeten wij ons eerst beproeven, dat wil zeggen onderzoeken of wij de volgende drie ‘stukken’ kennen: droefheid naar God over onze zonde en ellende; het ware zaligmakende geloof in Jezus Christus en de heiliging van de Geest’ (p. 31). Speciale aandacht krijgt het schijngeloof. ‘Het schijngeloof laat zich niet zwaar aanvechten. Het staat zo vast dat het zichzelf nooit verdenkt. Omdat het schijngeloof gelooft, denkt hij dat het wel goed met hem zit. (…) Het schijngeloof ziet op wat het nodig heeft en niet op God, de Heere; op de beloften, zonder er naar te vragen hoe het toch met hen gesteld is voor wie zulke beloften gelden’ (p. 37). ‘De kinderen van de wereld zijn onbezorgd en kunnen snel en gemakkelijk geloven. De kinderen van God zijn daarentegen heel bekommerd. Ja, degenen, die het meest begenadigd worden, zijn het gauwst verlegen; zij zijn de eersten om te zuchten en te huilen. Waar het geloof niet anders dan een rekensom is, daar heft men het hoofd gemakkelijk omhoog; maar waar het waarheid in het binnenste is, wordt men alleen maar opgericht door de innerlijke drang van de nood en door de Geest van genade’ (p. 65).

Van harte wensen we met Kohlbrugge de ware avondmaalganger toe: ‘Aan Zijn tafel gaan dan voor ons de ogen open zoals bij Jonathan, toen hij de honig proefde en zijn ziel weer in hem kwam. (…) We herkennen de ‘Gast’ aan de manier waarop Hij het brood breekt, en zien Hem vol van genade en waarheid. Dan drinken we het water uit de rotssteen, die bij ons blijft in deze woestijn; en het gaat ons weleens alsof we met Mozes op de Nebo stonden. We zien het beloofde land, niet om dan met Mozes te sterven, maar met de belofte dat onze Jozua ons binnen leiden zal, al is de Jordaan dan ook vol aan haar beide oevers’ (p. 71). Dan is men ‘in Zijn bruiloftszaal’.

Moge het lezen van deze preken enerzijds dienen tot ontdekking van degenen die het ware geloof missen en anderzijds strekken tot bemoediging/vertroosting van Zijn zo vaak bestreden erfdeel.

Octavius Winslow, Gids naar de hemel, De Ramshoorn – Goes, 2023, 231 blz., € 24,95.

Ds. Octavius Winslow (1808-1878) heeft een vruchtbare pen gehad. Talloze boeken zijn van zijn hand verschenen, waarvan er ondertussen heel wat in het Nederlands zijn verschenen en nog verschijnen. ‘Gids naar de hemel’ verscheen voor het eerst in het Nederlands in 1862 en is nu in de huidige spelling overgezet. De oorspronkelijke hoofdstukken zijn in de huidige uitgave in ‘preekvorm’ gezet door ze te voorzien van een puntenverdeling en een liturgie om ze voor leesdiensten geschikt te maken. Dit houdt echter in dat niet in elke ‘preek’ de oproep tot bekering aanwezig is.

Volgens Winslow bevat dit boek een ‘poging om de lezer enige hulpmiddelen of steunsels op zijn weg naar de hemel aan te wijzen’ (p. 31). Hij beschrijft de handelingen Gods met Zijn Kerk door de woestijn van het leven. Zoals verwoord in Psalm 1 vers 4 (Datheen): ‘God kent den weg en der vromen gemoed, Hij draagt zorge voor hen en voor haar goed’. Vele zijn vaak de tegenspoeden der rechtvaardigen. ‘Is het pad dat onze hemelse Vader voor ons heeft uitgekozen, met keistenen geplaveid en bezaaid met doornen? Is het smal en kronkelend, moeilijk en gevaarlijk, menigmaal eenzaam en woest? (…) Hoe gaat Hij voor ons uit, het kromme rechtmakend, het hobbelige effenend en de stenen voor onze voet weg wentelend!’ (p. 60). Daarentegen ‘effen paden zijn vaak glibberig. Tijden van voorspoed zijn gevaarlijk voor de christen’ (p. 61). Volgens de auteur is een van de meest wezenlijke en krachtige hulpmiddelen op weg naar de hemel ‘het rechte, getrouwe en gedurige onderzoek van de geestelijke toestand en gesteldheid van het eigen hart’ (p. 146). ‘De meeste mensen om ons heen maken zich heel druk met van alles, behalve met zichzelf’ (p. 147). ‘Velen denken bekeerd te zijn, zonder dat daar Schriftuurlijke grond voor is’ (p. 148). ‘Gun uw ogen geen slaap, totdat het onderwerp van de wedergeboorte de diepste belangstelling en de ernstigste gedachten in uw ziel heeft verwekt!’ (p. 149). ‘Wat is het karakter van onze gebeden? Bidden wij in de Geest? (…) Is de troon der genade ons de lieflijkste, de heiligste, de dierbaarste plek op aarde?’ (p. 157). Voor Gods volk komt een eind aan de strijd. ‘De kroon schittert al, de palmtak wuift en het witte kleed ruist ons wuivend tegemoet’. (…) Het welkom van de Zaligmaker zal alles bekronen! Met welk een onuitsprekelijke vreugde zal Hij de vrucht van Zijn langdurige en afmattende arbeid thuis ontvangen!’ (p. 217). ‘Welke hoge en verheven gedachten zullen wij daar leren koesteren over God en Zijn Wezen! Over de liefde, de genade en de heerlijkheid van Christus! Over het werk, de kracht en de liefde van de Heilige Geest!’ (p. 226).

Dit boek kan van harte aanbevolen worden als een betrouwbare ‘Gids naar de hemel’. (Denkend aan de titel van een boek van J. Alleine: ‘Betrouwbare gids naar de hemel’.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen