Joh. Wagner uit Stad vertelt zijn ervaringen in Amerika

Op woensdag 25 sept. j.l. kwam ik dus om 12 uur, Westelijke tijd, in Seattle aan. Een mooie grote stad, plm. 650.000 inwoners, die zowel op heuvels als in dalen gebouwd is. Hoewel ik, door dat ik van aardrijkskunde houd, van vele plaatsen ter wereld gehoord heb, had ik over deze stad, niet eerder vernomen dan 3 dagen terug. Ik wist wel dat de stad bestond, doch dit was zowat alles. Seattle is de hoogstgelegen grote stad aan de westkust van Amerika. Mason (de professor) moest hier zijn; ik hielp hem bij het uitpakken van z'n koffers, dozen, pakketten. Met hem bekeek ik de "Universiteitsgebouwen vluchtig, een stad opzich zelf. Het is op één na de grootste universiteitstad van Amerika en misschien wel van de wereld. Er zijn maar eventjes plm. 19000 studenten!! Een kenmerkend verschil met onze universiteitsgebouwen en de ruimten er omheen is dadelijk te zien. Het is alles ruim en parkachtig opgezet. Dat kan en kon hier ook beter omdat de ruimte hier vrijwel niet beperkt is, mede doordat deze steden hooguit 150—200 jaar oud zijn. De mogelijkheden werden en bleven daardoor gesteld en de bouw en plaatsing is niet zo beknopt en compact als in Utrecht, Leiden of Amsterdam. Alhoewel, als men in Washington D.C of een der andere steden aan de oostkant van Amerika komt, is het net zoiets als in onze oude steden.

Seattle is een grote havenstad. Het heeft een grote natuurlijke haven. Verschillende flinke industrieën zijn er, hoewel er ook een grote sympathie voor het platteland wordt gekoesterd. Dat is Vrijwel overal in Amerika. De mentaliteit is zeer moeilijk te omschrijven, maar er is geen kloof tussen de gemiddelde stadsmens en de gemiddelde plattelanders. In de zeer nabije omgeving Van Seattle is ook het machtige fabrieken-complex van de Boeiing-vliegtuigen voor militaire en burgerlijke opdrachten. Door een speciale gelegenheid kreeg ik gelegenheid een flink deel van de nieuwste toestellen te zien. Mijn camera moest ik echter in bewaring geven. Toch geloof ik dat het voor goed getrainde spionnen niet moeilijk moet zijn, hier foto's te nemen. De Amerikaan wenst vrij te zijn en eerbiedigt ook de vrijheden van anderen. Helaas is dat in zuidelijke staten heel dikwijls nog niet waar, t.o. de negers. Daarover misschien later, omdat ik op 18 nov. van Bozeman Mont naar Zuid-Florida hoop te gaan, een reisje van plm, 4000 km en hopelijk de kans krijg ook o.a. Kansas kort te bezoeken Misschien kan ik ook wel een foto maken van een Faubus daar. Ook zag ik in Seattle een gedeelte van de machtige weg naar Alaska. In Seattle en zoals het meer voorkomt in grote steden, ligt deze grote weg 2 é 3 hoog (2 a 3 kanen van elk 4 stuks, 2 heen en 2 terug en dan boven elkaar).

Zouder geld.'

Omdat mijn geld op was, stond ik voor een moeilijkheid. In Bozeman had ik gelukkig wat op een bank maar dat was hier zo'n 1100 km vandaan.,.. Wat te doen? Ik kende er niemand. Dus ging ik naar de politie. Ze kunnen zo buitengewoon zakelijk en droog doen. Eén van die kerels zei me: Kerel, als je hier een week of 10 dagen werkt dan heb je weer wat op zak. 't Ja, dat was ook wat! Toen vroeg ik het adres van het Nederlandse Consulaat. Dat gaven ze me. Ergens in een klein wolkenkrabbertje was het kantoor en ik er heen. Hij was één en al enthousiasme maar hij gaf me niets, doch vertelde me hoe het geld te laten zenden. Dan volgde een identificeren, alsof ik gezegd had dat ik Churchill was. Amerika is niet zo bureaucratisch, maar ze willen hun vingers niet branden. De andere dag had ik het geld dat per telegrafische order overgezonden was. Toen ging ik verder.

Listen

Ik dacht via Portland te gaan en dan vandaar uit oostwaarts langs de Columbia Rivier richting Spokane en dan „huis" toe. 't Ging echter anders. Na enige tijd proberen kreeg ik een lift tot Olympia, hoofdstad van de staat Washington, Daar bekeek ik enige dingen, om door te gaan verder zuidelijk. Het was regenachtig. In deze kuststaten regent het bijna net zoveel als in ons regenrijke land.

Het liften ging niet vlot. Na ongeveer 2 uren kon ik mee met een geweldige 'ruck met oplegger, die de geweldige zware dikke bomen vervoerde. De chauf fpur leek me eerst ook net een knoestige boomstam. Maar na enig praten, bleek hij een sympathieke vent te zijn Hij was behalve chauffeur op deze wagen (die zo'n 40 ton ineens meeneemt!) ook nog farmer. Hij nodigde me uit met hem mee te gaan naar z'n huis. 't Was intussen heel hard gaan regenen en daar het vrijdagavond was, had hij z'n werk erop zitten voor die week, dus kon hij de avond en de zaterdag aan z'n farm besteden. Oorspronkelijk kwamen z'n ouders uit Duitsland, Hij was in Amerika geboren en getogen. Verrassend aardige mensen waren het. Ik at er en heel goed, sliep er, hielp hem met wat werk en nadat we wat foto's hadden gemaakt, vertrok ik weer, doch als een echte Europese moeder, gaf z'n vrouw me tal van lekkere dingen mee. Deze mensen heb ik een Hollandse klomp gestuurd, waarmee ze zeer ingenomen waren.

De plaats was in de nabijheid van Chetalis. Op zaterdagmorgen ging ik weer verder. Voor de eerstvolgende 80 mijl, plm. 130 km had ik ongeveer 12 liften nodig. Het was om ziek van te worden. Doch het weer was prachtig en de omgeving dito

In deze „buurt" is de geweldige Mount Rainier, een hoge bergpiek, altijd bedekt met sneeuw De wegen zijn omzoomd met stromende rivieren, waarin, met lange lieslaarzen aan, tal van mensen slaan te vissen. Ook vrouwen doen dit! Dan kreeg ik een lift met een stelletje jonge kerels in een oude Chevrolet van 1939, die in het soort van de „teenagers" thuishoorden. Die auto gebruikte geweldig olie. Om de 70 km lieten ze er wat goedkope olie ingooien. Ze waren zeer belangstellend of ik ook geld bij me had, maar wijselijk vertelde ik hen dat ik student was en met hard werken probeerde af en toe wat te verdienen en dan verder te proberen! Zulke kerels zijn gerust in staat om je voor 3 dollars van het leven te beroven! Voor dat had ik te weinig interesse om hen te vertellen dan ik nodig oordeelde. Ze stopten niet in Portland, dus ik kon niet langs de Columbia River terug. Ze namen me mee, tot Eugene (spreek uit: joedjzien) in de stad Oregon. Daar kwam ik om half 4 nam. zaterdag 28 sept. aan. Ik informeerde of er ook een IJ.M.C.A.-hotel was, maar bij gebrek moest ik wel in een goedkoop ander hotel.

Daar schreef ik, na een bad genomen te hebben en een paar sokken gekocht te hebben, een lange dikke brief naar huis. Dan ging ik de stad bekijken en 'k ontdekte ook een zaak waar ze Players verkochten. Dat is zowat een unicum in Amerika; omdat iedereen Amerikaanse-smaak sigaretten rookt. Toch, percentsgewijs, geloof ik dat er in Amerika veel meer niet-rokers zijn dan in Nederland. Ik kocht een paar pakjes voor opzak en 15 pakjes voor verzending per post naar mijn adres Ze kostten 28 Amerikaanse centen de 20 stuks is plm. ƒ 1.07 per 20, dus niet te duur.

Handel in zeemlappen

Ik ging 's zondags naar een Lutherse kerk en vertrok 's maandagsmorgens vroeg vanaf Eugene naar Springfield. Daar ontmoette ik een heer, in een nieuwe Chrysler, die me probeerde uit te leggen dat hij iets uit Nederland importeerde, maar hij wist de naam niet. Ten lange leste, nam hij me meer naar een groot warenhuis (supermarket) en toonde het me: zeemlappen! Hij was zeer goed tevreden over de kwaliteit, hoewel de verpakking nog wel iets te wensen overliet vond hij. De Amerikanen houden van cellofaan-verpakkingen in pakkende kleuren-combinaties en zó dat men het artikel goed kan •'ien. ICellofaan, ook voor zeemlappen! Ze kopen met cellofaan liever voor 2 centen meer, dan zonder voor 2 centen minder. Hij bood'-me een vorstelijk diner aan en omdat ik hem nogal gezind was, heb ik het niet afgeslagen, 't Was kostelijk!

Vanuit Springveld, had ik een paar korte liften Daar, vanaf Bleu River tot Red mond met een verzekering man mee. Langs schitterende natuurstreken Kwam ook door een oud lavagebied. Uitgewerkte vulkanen.

Hij was luitenant in het Amerikaanse leger, toen ze vanuit Afrika, Italië binnengingen, 't Zal wel niet zo simpel geweest als hij vertelde, maar opscheppen deed hij zeker niet. Na deze lift was het een poosje hopeloos. Hier heb ik plm, 30 km gelopen zonder een stoppende wagen. Dan denk je wel eens: wat ben ik begonnen, maar lang duurt dat niet, want de rijke verscheidenheid in de m i, nog ongerepte natuur, maakt je stil van ontzag voor zoveel schoonheid De kleurenvariaties van bomen, planten luchten, golvende velden zijn oneindig groot. Het vult je portemonnaie niet, maar ik zou dit nooit willen missen!

Leuk gezelschap

Dan kwam ik bij een oude garage, met wat rommelige, gebroken vrachtwagons, roestig metaal enz, In de garage zag ik een nieuwe Oldsmobil '57. Zeker defect, Tli: stond d=iar w°er zo te proberen met m'n bordje, floot een deuntje en daar kwam een heer op me toelopen, begon te praten, dus deed ik mee. Hij was de bezitter van de Oldsmobile Na enige vragen en antwoorden, v/ederzijds, zei hij me: als je wilt kun je wel met ons meerijden. Wij gaan na de reparatie, dezelfde kant op als jij uit Ik dacht eerst: wat beleven we nou, dat is nog met gebeurd, iemand die aanbiedt om 70 maar mee te rijden. Hij had een groengeel geblokte pantalon a-xn en een rood-zwart-geel, blauw en eigenlijk alle kleuren shirt (blouse). Maar ja, die waagt, wint; dus ik zei I like it very well! (Ik wil het heel graag doen!) Nadat de wagen gerepareerd was, haalde hij met mij, z'n vrouw op en stelde zich en zijn vrouw aan me 'voor. Zij bleek voor haar trouwen sociologe te zijn geweest, hij advokaat. Het waren aardige en prettige mensen.

Het was in Bend (Oregon), Zij woonden zelf in de .staat Arkansas in de plaats Chautre en maakten een vacantie trip door het noordwestelijke deel van Amerika, Totaal zo'n 10,000 km Ze vroegen honderden dingen over Nederland en bleken, in tegenstelling tot de meeste andere Amerikanen, een warme belangstelling te hebben Ik vroeg op mijn beurt de stereotype vraag wat zij over het neger probleem dachten. Ze gaven me een uiteenzetting die ongeveer 1V2 uur duurde Hieruit maakte ik op, dat zij ook volledig voorstander waren vooi" volledig naast elkaar samengaan van blanken en negers. Maar het is een probleem dat niet in een zucht en nog wat is op te lossen,

We kwamen door verlaten streken. Honderden kilometers niets anders dan prairie, struikjes, kale dorre heuvels, rotsen, zand en stof, We gingen over Burns, Boise, (spreek uit: boisie) afgeleid van bois het Franse woord voor bos, (Hier woonden vele oud-Fransen en Frans-sprekenden). Het is een bosrijke omgeving met vele, sprankelende watervallen. Ze betaalden gedurende 2V2 dag alles voor me. Lieten me overnachten in dure hotels. Op dinsdag 1 okt, om half 9 uit Boise, Die dag zag ik prachtige boerderijen zonder irrigatie (regen genoeg hier, omdat de lagere bergen de regen niet tegen houdt), We waren in de staat Daho, (aidahou). Dan over Turin Falls, Burley, Malta, Inowville tot Toermonton. Daar weer overnachten in een motel. Gebruikte van de eigenaar een Novelco-Amerika Philishave. Op woensdag 2 okt, nog meegereden tot Lozan, nu waren we in de staat Utah (joetah). Dan afscheid, met foto's. Ook hen stuurde ik later een mooie echte, natuurgetrouwe klomp, jjj dacht: ik ben nu zo „dicht" bij Salt La. ke City en ik ben in de Mormonenstaat, nu wil ik ook Salt Lake zien, Dus van Lozan uit, proberen zuidwaarts

^ I-n Vtah

't Ging niet zo gemakkelijk. Maar ja ik h^d mpt de heer en mevrouw BalclJ uit Chanute, ook plm. 1300 km! gelift Maar ik ben er gekomen. Zondagmiddag om plm. 2 uur was ik er. Onderweg deed ik een Nederlandse naam op Iemand gaf me het telefoonnummer van een zekere Kalling die plm. 3 jaar ge. leden zijn welvarende groenten- gj fruitzaak in Amsterdam verliet, fjij emigreerde naar hier, hij was ook Mor. moon, zodat hij wat dat betreft met z'n gatje in de boter viel.

Ging eerst de machtige gebouwen bekijken van de beroemde Mormonen tem pels. Eén ervan, is de, over de gehele wereld beroemde tabernakel, een tempel met 8000 zitplaatsen, met een constructie als een geweldige hal (te vergelijken met de hallen in 's Hertogenbo'^ch, waarin altijd de paardententoonstellingen worden gehouden) Het dak is geheel zelfdragend. Geen \enkele stijl of pilaar is nodig om dit ovale dak te schragen. Tegenwoordig, in onze technische eeuw, zegt dat weinig meer omdat men net praat over „Spoetniks" en reizen naar de maan alsof men het al jaren doet, maar dit gebouw heeft men zo'n 150 jaar geleden gebouwd, toen hier vrijwel nog niemand in dit wilde westen woonde. Al de materialen, gereedschappen enz, moesten per ezel of paard dwars door de hoge bergruggen der Rocky Mountains over een afstand van plm, 20 km aangevoerd worden. Maar dat men niet flauw was kan een enkel feit bewijzen, men liet een bouwmeester, speciaal uit Australië komen om dit 'te bouwen en te dirigeren. De aucousti°k (aeluidstechniek) is zo verbluffend, dat men een gewone speld op 75 m en ook nog op 85 meter kan laten vallen terwijl men dat op elke plaats of hoek in die kerk kan horen. Dit is geen sprookje, het wordt met gerechtvaarijcde trots voor elke groep bezoekers gedemonstreerd'! Per dag komen gemiddeld 3000-4000 menten, deze gebou. wen bezoeken van elke windstreek det aarde. Zo zag ik in het gastenboek ook de naam van een jonge Duitser en Japan en een jonge kerel uit Bussum. De andore dag zag ik hem, maar in de krioelende mensenmassa, verloor ik hem uit het oog. Hoe ik hem zag? De i-i^j;„rt „Tü-t direct uit, waar iemand vandaan komt.

De andere dag bezocht en bekeek ik het capitol. ledere hoofdstad van een staat is de zetel van het regeringsge- '^oiiw dat in vele staten een weergave is van het machtige regeringsgebouw 'm Washington, Prachtig, hoog op een heuvel en prachtig met haar marmeren inrichting. Vele historische panden zijn hier uitgebeeld in wand, en plafond schilderingen en andere taferelen. Ook bekeek ik nog eens de Mormonen tempel aan de buitenkant. De feitelijke tempel mag nimmer door gewone mensen worden ingegaan. Alleen een korte tijd van het jaar, mogen speciaal ingewijde Mormonen er in komen. Dat is het heilige der heiligen. Met de heer Kalling Vervolg pag. 3 had ik 's avonds een telefoongesprek dat me niets kostte, vanuit m'n eenvoudige hotelkamer, gedurende 2% uur. Yan half 10 tot 12 uur. Hij was een zeer emstig man en zeer goed op de hoogte met de protestantse en roomse godsdiensten. Hij vertelde me ook, dat je als emigrant, maar niet moet denken dat je zó maar ineens alles kunt doen. Neen, men gebruikt je eerst een tijd yoor zakdoek, dan voor handdoek en als je het overleeft geestelijk en maatschappelijk, dan gaan ze je als mens zien. Hij had het heel goed gehad in Amsterdam, maar om z'n geloof moest hij, zo vertelde hij nu, naar de bakermat, naar het Mekka der Mormonen, Salt Lake City. Voor deze keer houd ik weer op. De

Voor deze keer houd ik weer op. De volgende keer verder en dan hoop ik V wat andere aardige dingen te vertellen Hartelijke groeten van

Hartelijke groeten van

JOHAN WAGNER

Na a.s. 25 nov. '57 adres: co. Mr. August Burrichter, P.O. Box 42, Homestead Florida U.S.A.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen