In memoriam ds. Jacobus Enkelaar

(5 juni 1925-15 april 1989)

Op zaterdagmiddag 15 april behaagde het de Heere Zijn dienstknecht ds. Jacobus Enkelaar tot Zich te nemen. Hij verbleef de laatste weken in het ziekenhuis te Gouda en werd dag en nacht dapper bijgestaan door zijn vrouw mevr. P. C. Enkelaar-Deur, die niet van zijn zijde week. Hij ging zijn moeilijke weg met grote blijmoedigheid en hij ging van ons heen in de vrede, die hij zo vaak aan zijn gemeente had mogen meegeven.

Zijn laatste jaren waren niet eenvoudig. Zijn lichamelijke krachten werden minder; hij moest vroegtijdig met emeritaat gaan; zijn gezichtsvermogen werd minder; hij moest het autorijden opgeven. Zijn nieren gingen dienst weigeren en tweemaal per week doorstond hij de nierdialyse. Het lezen ging hem steeds moeilijker af en hij moest zich met het gesproken woord behelpen. Gaandeweg werd zijn levensruimte al meer beknot en iedere keer betekende dat weer opnieuw een stukje van zijn levensmogelijkheden inleveren. Hij onderging dit niet gelaten, maar hij onderkende het met de grote nuchterheid die hem eigen was. Beter gezegd: hij merkte het op, evenals Abraham (Rom. 4) en nam eveneens zijn toevlucht tot de God der Opstanding.

Ds. Enkelaar stamde uit een geslacht, dat vele predikanten heeft voortgebracht. Zijn wieg stond in de pastorie te Hasselt (Ov.), waar hij werd geboren op 5 juni 1925. Zijn jeugdjaren heeft hij daar doorgebracht en hij kende de Saksische mentaliteit om zo te zeggen van binnenuit. Hij bezocht het lyceum te Zwolle. In 1945 liet hij zich inschrijven als theologisch student te Utrecht; hij trad toe tot de Gereformeerde Theologen Studenten Vereniging 'Voetius' en de Societas Studiosorum Reformatorum. Nog steeds onderhield hij de contacten met zijn jaargenoten. In 1952 candidaat geworden tot de heilige dienst nam hij het beroep aan naar Sluipwijk waar hij op 22 juni 1952 als predikant werd bevestigd door zijn vader. Daar begon hij zijn predikantenloopbaan en geen enkel beroep kon hem van zijn geliefde Sluipwijk doen scheiden.

Na enkele jaren trad hij in het huwelijk met mej. P. C. Deur, die hem tot zeer grote steun was. Zij stamde eveneens uit een bekende predikantenfamilie. Zo was haar vader ds. W. Deur o.m. predikant in Renkum en haar grootvader ds. J. G. Deur stond te Gouda. Beiden waren dus van huis uit vertrouwd met de pastorie en samen hebben zij zich met voorbeeldige trouw en toewijding gegeven aan hun gemeente te Sluipwijk. Vele jaren heeft mevr. Enkelaar diverse verenigingen geleid. Ontelbaar vele bezoeken hebben zij samen afgelegd. In zijn trouw pastoraat legde ds. Enkelaar bijzondere kwaliteiten aan de dag. Hij vond een ingang niet alleen bij de trouw meelevenden, maar ook bij de strikt buitenkerkelijken. Ik denk dat het geheim daarvan daarin verscholen lag, dat hij volstrekt authentiek was. Het wel en wee van de Sluipwijkers ging hen beiden zeer ter harte. Nooit heeft iemand tevergeefs een beroep op hen gedaan. De pastorale zorg van ds. Enkelaar strekte zich niet alleen uit over de geestelijke dingen. Door de moderne ontwikkelingen stond de woon-en leefsituatie van de Sluipwijkers op het spel en dreigde het plassengebied te ontvolken. Ds. Enkelaar stelde zich via de provinciale planologische dienst op de hoogte van de plannen van de overheid en gaf de stoot tot de oprichting van de stichting Sluipwijkse Woningbelangen, waarvan hij de voorzitter werd en wist daardoor nieuwe woonruimte te scheppen, zodat Sluipwijkers niet gedwongen werden hun geliefde streek te verlaten.

Hoewel ds. Enkelaar zijn gehele ambtstijd aan zijn eerste gemeente verbonden bleef, had hij een opmerkelijke brede belangstelling voor het kerkelijke en politieke leven. Zo was hij een trouw bezoeker van de contio en nam hij regelmatig deel aan gesprekken van predikanten met leden van de Eerste en Tweede Kamer, zoals die door de 'Stichting A.F. de Savornin Lohman' georganiseerd worden. De ontwikkelingen in de kerk en de theologie volgde hij met grote aandacht en belangstelling. Vele jaren was hij scriba van de classis Gouda en samen hebben wij heel wat visitatiewerk verricht. Heel bijzonder was de tijd van de oprichting door de PKV van de stichting Streekcentrum Hervormd Sluipwijk, die later in handen van de classis Gouda gelegd werd, waaruit de centra 'De Rokende Turf en 'De Windroos' ontstonden. In het aanpakken en doordenken van deze takken van werk was ds. Enkelaar ongetwijfeld zijn tijd vooruit en wanneer de eigen achterban van het landelijke werk het 'Gebot der Stunde' beter begrepen zou hebben, zouden de dingen zich uiteindelijk ook beter hebben kunnen ontwikkelen. Maar werken in de kerk brengt lijden aan de kerk met zich mee en ook dat bleef ds. Enkelaar niet bespaard. Tot de goede herinneringen behoort het 25-jarig ambtsjubileum van ds. Enkelaar te Sluipwijk op 22 juni 1977. Op zijn verzoek sprak ik toen in de kerk. De tekst was Jesaja 50 : 4 'De Heere HEERE heeft mij een tong der geleerden gegeven, opdat ik wete met de moed een woord ter rechter tijd te spreken; Hij wekt allen morgen. Hij wekt mij het oor, opdat ik hore gelijk wie geleerd worden'. De receptie was in 'De Rokende Turf en achter op het plein werd het geschenk, een nieuwe Ford Fiesta onthuld. Wat was het een vreugdevolle dag! Ruim 7 jaar later moest hij wegens gezondheidsredenen vervroegd emeritaat aanvragen. Hij nam afscheid met dezelfde tekst, die nu op de rouwbrief staat: En nu wat verwacht ik, Heere? Mijn hoop, die is op U', Psalm 39 : 8. Het was geen somber en neerslachtig uur, dat uur van afscheid in de kerk van Sluipwijk. Ds. Enkelaar gaf een zeer blijmoedig getuigenis, waarvan ieder onder de indruk kwam.

Maar hij bleef pastor. Wat leefde hij trouw mee met zijn vrienden! Wat verheugde hij zich over iedere ontmoeting en ieder gesprek door de telefoon! Wij missen in hem een zeer trouwe meelevende vriend. Onze hartelijke deelneming gaat uit naar mevr. Enkelaar en haar familie. Moge de Heere haar ondersteunen met dezelfde troost, waarvan haar man zo blijmoedig heeft getuigd! Hij heeft de goede strijd gestreden en de loop voleindigd en mag nu de kroon ontvangen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen