De wijze van collecteren

Dr. J.H. Gunning beschrijft hoe anno 1906 het collecteren er in een Utrechtse kerk aan toeging: ‘En inmiddels krijgt iedere bank en iedere rij stoelen een tweevoudig bezoek van den langen hengelstok, met meerder of minder gratie over twee, drie rijen hoofden heen gebalanceerd, hier een hoed opzij duwend, ginds een van die reuzengevaarten geheel van 't hoofd stotend, overal onrust, aflei- ding en ontstichting brengend'.

Eerzucht of gierigheid

Ds. Jacobus Hinlopen, die genoemd wordt in de Verklaring bij de psalmberijming van 1773, heeft eens opgemerkt: ‘Een schaal werkt de zonde der eerzucht in de hand, maar een zakje bevordert de zonde der gierigheid. Het is moeilijk te zeggen welke zonde het ergste is. Laten we dan maar kiezen voor de zonde die het meeste voor- deel oplevert: de eerzucht. Dus de schaal’. Het criterium dat Hinlopen gebruikt voor de keuze van de schaal, mag niet doorslaggevend zijn. Richtsnoer is wat de Heere Jezus zegt in Mattheüs 6:1-4: ‘Hebt acht dat gij uw aalmoes niet doet voor de mensen, om van hen gezien te worden; anders zo hebt gij geen loon bij uw Vader, Die in de hemelen is. Wanneer gij dan aal- moes doet, zo laat vóór u niet trompetten, gelijk de geveinsden in de synagogen en op de straten doen, opdat zij van de mensen geëerd mogen worden. Voorwaar zeg Ik u: Zij hebben hun loon weg. Maar als gij aalmoes doet, zo laat uw linkerhand niet weten wat uw rechter doet, opdat uw aalmoes in het verborgen zij; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, Die zal het u in het openbaar vergelden’.

Daarom kiezen we toch maar voor het doorgeefzakje. Daarmee is niet in strijd als er in de kerk een busje bij de uitgang hangt voor een bijzonder doel.

In ‘Gereformeerd Kerkrecht’ schrijft prof. dr. H. Bouwman: ‘De kerk dient ook in de wijze van collecteren te waken, dat het beginsel der barmhartigheid uitkomt.

Barmhartigheid onderstelt liefde, vrij- willigheid. Ook in het uitreiken der gaven moet de dankbare stemming des harten kunnen spreken, de liefde, die uit dank voor ontvangen zegeningen gaarne in het verborgen weldoet’.

Geld, bonnen of munten

Voor het gebruik van bonnen of munten zijn er voor- en tegenstanders. Er zijn enige redenen om voor het collecteren in de dienst te kiezen vóór bonnen of munten. Als praktische reden wordt aan- gevoerd dat contant geld moeilijk bij de bank kan worden gestort. Vroeger was dat anders, maar vele banken nemen geen contant geld meer in ontvangst. Soms moet daarvoor worden uitgeweken naar een plaatselijke bouwmarkt of andere grote winkel. Dit probleem kan natuurlijk ook (gedeeltelijk) worden opgevangen door de leden van de gemeente in staat te stellen tijdens bepaalde uren muntgeld in de kerk te halen. Dat gebeurt ook op vele plaatsen.

Een tweede reden die pleit voor het gebruik van bonnen of munten is dat dit fiscaal voordeel oplevert. Het bedrag waarvoor munten of bonnen wordt besteld kan immers als gift worden afgetrokken bij de aangifte inkomstenbe- lasting. De kerk kan daarvan profiteren. Het fiscale voordeel stelt de gever in staat meer te geven dan hij anders zou doen. Tegen het gebruik van bonnen of munten worden ook bezwaren aangevoerd. Vol- doet deponeren van bonnen of munten in de collectezak nog wel aan het criterium dat gegeven wordt uit liefde tot de mede- mens en met het oog op de nood in de bredere zin in en buiten de kerk? Wordt dan het geven niet veel meer een kwestie van efficiency en het behalen van fiscaal voordeel? Het is natuurlijk maar de vraag of dat besef wel aanwezig is als contant geld wordt gegeven.

Tegen het invoeren van een bonnen- of muntensysteem wordt ook aangevoerd dat kinderen op deze wijze niet leren om te geven. Een bon of een muntje in de col- lectezak stoppen is toch iets anders dan een of meer euro’s te geven. Pedagogisch is daarvoor veel te zeggen, maar hoe is de praktijk? Velen, vooral de jongeren, hebben geen contant geld meer op zak. Alles wordt betaald met een pinpas en in toenemende mate met een app op de smartphone. Daar kan iemand zijn beden- kingen bij hebben, maar deze praktijk is niet te keren.

(wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen