Johan Wagner schrijft over de landbouw in Amerika

Waarom zo weinig regea?

Mogelijk zult U vragen: waarom regent het daar zo weinig? 't Ja, dat heb ik ook vele keren gedacht voor Ik daar werkte. Nu kan ik daar een antwoord op geven, wat dicht bij de waarheid is omdat ik hetzelf vele malen ondervond, Stel U voor, dat Nieuwe Tonge en Oude Tonge en ook daartussen in bergen zfln van ± 4 é. 5000 m hoogte. Dat in de Krammer en Grevelingen deze bergen doorlopen. Denk U tevens in dat het Haringvliet. TIen Gemeten en grote delen van de Bommelse Polders en tevens grote delen van de Hoekse Waard en Voome en Putten, dezelfde bergstruktuur te zien geven. Dan ziet U tevens dat het „Oude land van Middelhamis een vallei vormt. Komt er nu een grote dreigende bui opzetten van achter Oude—en-Nieuwe Tonge, dan zal deze bui geen regen brengen in „de vallei" omdat de bergtoppen, de bui als het ware buiten gevecht stellen. De bergen houden het regenen tegen. Hier is niet alles mee gezegd, maar om het niet te ingewikkeld te maken, laat ik het hierbij. Deze soort buien, met windhozen en kleine tornado's zag ik zowat om de 2 dagen. Verschrikkelijk onweer, maar vrijwel niemand heeft er enige aandacht voor, omdat er geen regen uitkomt. Soms dacht ik nou, nu zal het wel een paar cm regenen, zó dreigend was de lucht. Maar met hier en daar een spikkel, dreef de geweldige bui over. 't Is onbeg^ijpelgk maar waar!

Daar heb ik dus zo'n kleine 500 ha, oftewel 1025 gemeten bewerkt, met deze machine's. In het eerst had ik nogal moeite om in slaap te komen, 's avonds overdag wag het probleem tegengesteld het was moeilgk om wakker te blijven! Het stuk was in de grootste lengte ongeveer l'é km lang (1 mijl). Eentonig werk hoor, ik kreeg wel gelegenheid bruin te worden. Bruiner dan nu, ben ik nooit geweest.

Suikerbieten

Toen ik hier voor het eerst de suikerbieten zag, 't was 24 juli, schrok ik heel erg! Ik ging 11 juni van huis en op Flakkee waren ze gemiddeld ± 15 é. 17 cm hoog. Mooi schoon op de meeste plaatsen. Maar wat Ik hier zag, was bar! Marks toonde mij een veld, van zo'n 22 ha en zei: „er zit wat onkruid In". Nou ik zag absoluut geen bieten (peeën). Het veld zag egaal groen als of er met een goedwerkende kunstmeststrooier, bonen gezaaid waren. Het was n.1. een onkruid dat in eerste instantie veel op bonen geleek, zo intensief dik en vol, dat ik de bladeren ervan moest wegduwen om de peeën te zien. ledere boer heeft wel eens onkruid, vooral als het regenrigke klimaat parten speelt, kan dat gebeuren. Maar bij dit voorbeeld was zelfs dat permanent zeer vuil land, in een polder bij Ooltgensplaat zeer schoon!

De bieten staan op 60 & 65 cm. Dit is om tussen de rijen geulen te houden, waardoor het irrigatiewater stroomt. Om de 10 é. 14 dagen heeft men dat werk, men bevloeit in 2 keren. Eerst ora de andere geul 8 ^ 12 uren, daarna de andere geulen, ook om de andere. Sommige farmers doen het anders, maar het doel blijft water geven.

Aan de ,veurhoofden" op weerselnden is een hoofdgreppel, met vele aftakkingen. ledere farm heeft een bepaald ,waterrecht" Sommige farms hebben een zeer oud en goed recht. Zeer oud ig hier hoogstens ± 150 jaar omdat pas ± 150 jaar terug, de mensen naar het westen trokken, eerst om goud, daarna om andere metalen zoals koper te vinden. Waar mensen willen leven, moet ook voedsel zfln, zodat ook toen met langzame schreden, gronden in cultuur werden gebracht. Eerst waren er tal van moeilijkheden te overwinnen.

Eerste vestiging in Montana

De allereerste mensen (blanken) die in Montana aankwamen waren de beroemde mannen: Lewis en Clark. Vele county-gedeelten hermneren nog aan die namen. In het eerst leefden hier Indianen die hevig streden voor hun bezittingen met de eerste blanke pioniers die nu ook niet bepaald de beschaving trachtten te brengen. Cowboys en andere avonturiers, die snel met pistool en mes konden omgaan, waren de wegbereiders der betere blanken. Later kwam de vrede met gelijke rechten voor elke Amerikaan met als gevolg dat meerderen zich vestigden mede als gevolg daar de toenmalige regeringen aan iedere pionier de vrijheid gaf om een huis te bouwen waar hij wilde. Bq ieder huis was een stuk van 160 acres land en tevens was er de mogelijkheid land te ,kopen" door een bepaald deel te omheinen met prikkeldraad. Na 10 jaar proberen, kon men het dan kopen voor 5 dollar per acre en heel dikwijls zelfs voor niets. Zó ontstonden ook in vroeger jaren al geweldige farms, waar Marks z'n farm maar een tuintje bij is. Marks heeft ook nog zo'n 40 paarden (die meest in het „wild" lopen. Verder zo'n 800 stuks vee. Dit ia allemaal vleesvee dus voor de slacht. Deze dieren blijven vrijwel altgd buiten Ook in de lange koude winters. De winter duurt hier ongeveer 6 maanden.

's Winters vriest het hier vrijwel altöd meer dan 35° F. Soms wel 50° F! (Dit hoop ik niet mee te maken, in de winter hoop ik in het zuiden van Amerika te zgn daar vriest het n.1. nooit)

In Amerika kan men allerlei weer meemaken. Het is ook zo ontzettend groot. Daarom is het ook zo moeilijk over bepaalde dingen een goede mening Weer te geven.

Veevoeder

Het vee voert men by met dat alphalpha hooi. (over het hooien zal ik een apart verhaal schrijven). Tevens met het grashooi. Dat hooi was in begm juli al zo droog en dor als slecht stro.

Toch werd dat pas een maand later ge

maaid. Maar volgens de mensen hier, worden de dieren van dit harde, scherpe spul moddervet omdat het zo'n geconcentreerde hoge voedingswaarde bevat. Je kunt het moeilijk geloven. Maar het zal wel waar zijn, anders zouden ze het niet zo behandelen en voeren denk ik.

De peeën werden dus schoongemaakt met schoffel en wiedmachines. Wat eenmaal een keer afgesneden is is ook een uur later volledig dood. Zo droog en heet is het hier wel. Mexicanen die in contract bij een suikerfabriek werken, gingen daarna met zeer onhandige schrepels te werk, om de rijen te „cleanen" (schoonmaken) Eigenaardige heethoofden zijn dat . Ze spreken allen Spaans. Een van hen een tolk en voorman kan Engels verstaan en het spreken. Hij praat met de baas. Mexicanen zijn zeer bruin van huidskleur, bijgelovig klein van gestalte en liefhebbers van bier en whisky. Maar ze komen allen in een auto (car) naar hun werk. Meestal zijn het oude wagens, zo'n 7 é, 15 jaar oud. Soms stonden er zo'n'15-20 bij de bietenvelden. Als ze willen kunnen ze goed werken maar als ze het op hun lever hebben, dan is het tuig! Dan ia het duur om veel onkruid te hebben!

Mechanisch wieden en diumen

Toch hebben ze die peeën mooi schoon gemaakt. Dunnen doet nien hier ook mechanisch. Alle dingen die maar enigszins mechanisch te doen zijn, worden mechanisch gedaan. Men gebruikt een

machine, m^t 3-punts-ophanging achter een John Deere A, aangedreven door de aftakas. 6 rijen tegelijk schijven, waaraan uitstekende staafjes zitten, maken een roterende beweging.

De staafjes kunnen met een luttele beweging van middelpunt naar buitenkant geschoven worden en met een stelmoer-vastgezet, 't Is aardig werk en 't moet omdat handwerk of niet te koop of te duur is. Maar 100% is het ook hier nog niet. De droogland tarwe is ± 50 cm hoog en best, zegt Marks. Hij schat het op zo'n 15 é. 16 mud per gemet. Niet te best voor Nederland, Maar hier gelden andere maatstaven en in kwaliteit is ze de beste ter wereld. De kwaliteit wordt hier aangeduid in procenten proteïne (eiwit) De beste tarwe bevat 20% prot. Meestal ligt het bij 17-18%. Van deze tarwe werd o.m, het beroemde Zhveedse witte brood gemaakt dat het Zweedse Rode Kruis schonk begin mei 1945 aan Nederland,

Ja vele mensen denken dat ik gratis en voor vakantie naar Amerika mocht! Nou, zo ligt het niet! 't Is geheel zelf initiatief en geheel zelf betalen! Ik heb er moeizaam voor gespaard. Msiar hier moet ik, als ik wil blijven leven, dan ook alle werk doen, wat er gedaan moet worden. Daar is heel veel slecht en zeer hard werk bij. Maar toch ben ik zeer blij het te kunnen doen. Je portemonnaie groeit er niet van, maar het verrijkt je geest.

Hartelijke groeten van

Johan Wagner

c/o Dr Harvey F. Baty 120 E. Storystr.

Bozeman, Montana U.S.A.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen