Boekbesprekingen

Een goede analyse van de Griekse woorden hoi Ioudaioi in het Nieuwe Testament is van groot belang bij het nadenken over de verhouding tussen de kerk en Israël. Paul Trebilco, hoogleraar Nieuwe Testament in Otago (Nieuw-Zeeland), beschrijft in dit boek onder andere de aanduiding hoi Ioudaioi en geeft aan dat deze niet steeds dezelfde betekenis heeft en moeilijk adequaat te vertalen is. De vertaling ‘Joden’ kan de gedachte oproepen dat hoi Ioudaioi van toen de Joden van nu zijn. Maar deze verwijzing was tóen een etnische aanduiding van Israël ter onderscheiding van de volkeren, maar de term ‘Joden’ nú bevat allerlei andere identiteitsfactoren, zoals gewoontes en politiek en cultureel erfgoed. Een andere voorgestelde vertaling ‘Judeeërs’ is eveneens problematisch, omdat deze lijkt te suggereren dat er geen band is tussen het erfgoed van de Tweede Tempelperiode en de Joden nu.

Trebilco kiest er daarom voor om hoi Ioudaioi doorgaans onvertaald te laten of met ‘Joden’ te vertalen (179, 180). De aanduiding hoi Ioudaioi is één van typeringen in het Nieuwe Testament die in Trebilco’s indrukwekkende boek beschreven is voor hen die buiten de kring van Jezus’ volgelingen staan. Alleen al door deze messcherpe analyse is het boek zeer waardevol.

Trebilco schreef in 2014 een studie over aanduidingen van insiders in het Nieuwe Testament, zoals ‘gelovigen’, ‘heiligen’ en ‘broeders’. Outsider Designations verscheen in 2017 – dit keer niet over aanduidingen van insiders, maar over aanduidingen van outsiders.

De eerste drie hoofdstukken zijn inlei-

In de hoofdstukken 4 tot en met 8 bespreekt hij typeringen van outsiders (4. hoi apistoi; 5. hoi eksoo, hoi eksoothen, idiootai; 6. hoi hamartooloi; 7. ta ethnè; 8. hoi Ioudaioi).

Hij begint steeds met een bespreking van de mate waarin de uitdrukking aanwezig is in het Nieuwe Testament. Vervolgens geeft hij de lexicale betekenis(sen) en hoe de uitdrukking gebruikt is in de voorafgaande Griekse, Romeinse en Joodse literatuur. Daarna analyseert hij het gebruik van de uitdrukking in het Nieuwe Testament.

In de hoofdstukken 9 en 10 gaat hij niet in op één aanduiding van outsiders, maar vergelijkt hij het gebruik van aanduidingen voor outsiders in respectievelijk Romeinen, Filippenzen, 1 Thessalonicenzen, de Pastorale Brieven en 1 Petrus. In de ene brief worden neutrale aanduidingen en/of weinig aanduidingen gebruikt voor buitenstaanders, in een andere brief juist veel aanduidingen en/of aanduidingen met een negatieve connotatie. Door deze vergelijking wordt op een frisse wijze inzichtelijk gemaakt dat de situatie ten opzichte van de ‘buitenwereld’ per gemeente verschillend was.

In het elfde en laatste hoofdstuk presenteert hij nogmaals de conclusies van ieder hoofdstuk afzonderlijk en daarbij ook de conclusies op grond van het hele boek.

Interessant is bijvoorbeeld de ontwikkeling van het begrip ‘ongelovigen’. Deze aanduiding is afgeleid van de aanduiding ‘gelovigen’ en verwijst niet alleen naar outsiders, maar ook naar ontrouwe insiders. Trebilco benadrukt in zijn concluderende opmerkingen de kracht van taal om groepsidentiteit te ontwikkelen en om daarmee, op grond van bepaalde kenmerken, ‘zij’ ten opzichte van ‘wij’ aan te duiden en zodoende ‘ons’ te laten uitstijgen boven ‘hen’. Trebilco eindigt met het vraagstuk over de houding jegens buitenstaanders. Door de aanduidingen voor outsiders kan namelijk intolerantie optreden jegens buitenstaanders. Hij stelt dat dit in het Nieuwe Testament zelf ondervangen wordt door oproepen om goed te doen aan allen (bijv. Rom.12:20; 1 Thess. 3:12; 5:15) en de vijanden lief te hebben (bijv. Matth. 5:44; Luk. 6:27, 35).

Het boek blinkt uit door een heldere analyse en duidelijke bijbel-theologische lijnen. Wie bijbels wil spreken over wie ‘wij’ zijn en wie ‘zij’ zijn, vindt in dit boek veel waardevolle informatie. Een nadeel van het boek is dat de implicaties voor de systematische theologie, met name voor de ecclesiologie, achterwege blijven. De auteur beoogt dit ook niet te doen, maar de lezer wordt wel uitgedaagd verder te denken over de verhouding tussen kerk en wereld. Wie hierover wil doordenken, heeft aan dit boek dan ook een goed vertrekpunt voor verdere studie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen