Evangelisch (3)

In twee inleidende artikelen hebben we kennisgemaakt met de evangelische beweging. Nu willen we gaan luisteren naar wat deze beweging voorstaat. Allereerst vragen we ons af hoe evangelische christenen Gods Woord zien. Welk gezag heeft de Bijbel? En welke plaats heeft Gods Woord in het leven? Het zijn vragen die we ondertussen ook aan onszelf moeten stellen.

De Bijbel is het Woord van de allerhoogste God. Wie zou niet met eerbied luisteren als God spreekt? Heilige Schriften noemt Paulus het Woord Gods in zijn brief aan Timotheüs (2 Tim 3:15). Wie er iets aan toevoegt of er iets van afdoet, zal Gods straffen ondervinden, zo waarschuwde de verhoogde Middelaar eenmaal (Openb 22:18-19). Wie zou ook niet verwonderd luisteren naar Gods Woord? Is het geen wonder dat God nog tot mensen vwl spreken? Wij hebben ons in Adam van God losgescheurd, Gods waarheid niet geloofd, ons overgegeven aan de vorst van de leugen. Diep afkerig zijn we van nature van God en Zijn Woord. En toch komt de Heere nog met Zijn Woord tot ons. Hij roept op tot gehoorzaamheid aan Zijn wet, tot berouw over de zonde en tot geloof in het Evangelie. Het Woord kan verloren zondaren wijs maken tot zaligheid; het is een lamp en een licht (Ps 119:105 en 2 Petr 1:19).

Met de Heilige Geest als eerste Auteur is Gods Woord onfeilbaar. De Schrift kan niet gebroken worden (Joh 10:35). Gods Woord heeft daarom volstrekt gezag. Al wat nodig is tot zaligheid van een zondaar staat in Gods Woord. We belijden de genoegzaamheid van Gods Woord. De Bijbel kan daarom niet aangevuld worden. We hebben ook geen nieuwe openbaringen nodig. God hééft Zich in Zijn Woord geopenbaard. Het komt aan op het ware, zaligmakende geloof, gewerkt door Gods Geest. Door het wonder van wederbarende genade ga ik Gods Woord past echt geloven, ja de God van het Woord ga ik geloven op Zijn Woord.

Kaft tot kaft

Van meet af aan is de evangelische beweging er glashelder in geweest: de Bijbel is Gods Woord van kaft tot kaft. In 1974 werd in het Zwitserse Lausanne een wereldwrijd congres gehouden van evangelische leiders. Tijdens het congres werd een gezamenlijke verklaring opgesteld die nog altijd gezag heeft binnen de evangelische beweging. In deze "Verbintenis van Lausanne" staat ook een artikel over Gods Woord. We nemen het maar over: "Wij belijden opnieuw de Goddelijke inspiratie, de betrouwbaarheid en het gezag van de Schrift, zowel van het Oude als het Nieuwe Testament in hun geheel, als het enige geschreven Woord van God. Het is zonder dwaling in al wat het uitspreekt en het is de enige onfeilbare maatstaf van geloof en leven." Dit uitgangspunt van een onfeilbare Schrift is binnen de evangelische beweging nooit losgelaten. Nog altijd wordt de Bijbel onverkort gezien als het Woord van God. Zo staan evangelische christenen ook bekend: zij komen op voor Gods Woord.

Toch zijn er ontwikkelingen binnen de evangelische beweging die zorgen geven. Gods Woord geldt nog altijd als gezaghebbend, maar het is opvallend dat dit punt vaak minder nadruk krijgt. Veel meer nadruk krijgt de praktische toepassing van Gods Woord in het leven van een mens. Grofweg gezegd, de vragen: "Wat is de Bijbel? " en: "Hoe spreekt God daarin tot ons? " maken plaats voor de vraag: "Hoe ervaar ik de Bijbel? " en: "Hoe pas ik de Bijbel toe in mijn leven? "

Zeggenschap

Is dit een onbelangrijke verschuiving? Nee, zeker niet. Onze hele cultuur is afkerig van gezag en vastigheden buiten ons. Is de Bijbel een boek dat met Goddelijk gezag bepaalt wat de waarheid is en hoe ik leven moet? We maken die toepassing liever zelf We bepalen liever zelf wat we met de Bijbel kunnen. De persoonlijke verantwoordelijkheid van de mens is in onze tijd omgeslagen naar een zeggenschap van de mens. We willen ook een woordje meespreken. Dat zit in ons, gevallen schepselen. Juist daarom is het zo gevaarlijk als deze houding onze omgang met Gods Woord gaat beïnvloeden.

Deze ontwikkeling zien we ook binnen de evangelische beweging. In de "Verbintenis van Lausanne" was het artikel over "het gezag en de macht van de Bijbel" het tweede in de verklaring. Na een inleidend artikel begon de verklaring met een robuuste uitspraak over Gods Woord. In de "Evangelicale verklaring" van 2000 - waarover we in het vorige artikel schreven - ligt dat toch wat anders. De verklaring draait helemaal rond het "Evangelie van Jezus Christus: het beste en belangrijkste nieuws dat een mens te horen kan krijgen." Vanzelf zijn we het erover eens dat dit een kerninhoud is van Gods Woord. Maar aan de andere kant: niet het hele Woord van God bestaat uit Evangelie. Dit laatste lijkt de evangelische beweging in onze tijd te stellen. Het is alles Evangelie, het is alles een blijde boodschap. Het eerste punt van de 'Evangelicale verklaring' luidt: "We verklaren dat het Evangelie dat aan de Kerk is toevertrouwd, in de eerste plaats Gods Evangelie is. God is de Auteur ervan en Hij openbaart het aan ons in en door Zijn Woord. Het gezag en de waarheid van het Evangelie berust op Hem alleen."

Scheppingsdagen

Een afzonderlijk artikel over het gezag van het hele Woord van God, van Oude en Nieuwe Testament, wordt in de "Evangelicale verklaring" gemist. Het lijkt wel of dit punt minder belangrijk wordt. De geschiedenis van de Gereformeerde Kerken leert ons welke kant dit op kan gaan. Dit gevaar is zeker niet denkbeeldig. Dat bewijst een andere ontwikkeling in evangelische kring. Er wordt meer en meer getwijfeld aan bepaalde zaken die in Gods Woord duidelijk beschreven worden. Evangelische voortrekkers als dr. W.J. Ouweneel en drs. A.G. Knevel hebben hun vragen openlijk laten blijken. Hoe zat het met de slang in het paradijs? Waren de scheppingsdagen echte dagen of periodes? Hoe oud is de aarde? Het lijken onschuldige vragen - ze treffen het hart van het Evangelie niet - en toch zijn ze zo onschuldig niet. Deze vragen staan in verband met de veranderde omgang met Gods Woord. Rond de kern wil men het eens blijven, vragen rond de schepping heten dan meer vragen aan de rand. Laten we ons niet vergissen: zo begon het aftakelingsproces binnen de Gereformeerde Kerken. Wie een eindje opschuift richting het wetenschappelijke onderzoek van de aarde, wie aanneemt dat de aarde veel ouder kan zijn dan we uit de Schrift afleiden, opent de deur voor het moderne Schriftonderzoek. Dat zal gevolgen hebben.

Heiligheid

We signaleren nog een andere ontwikkeling. Opvallend is dat de heiligheid van Gods Woord in evangelische kringen weinig leeft. Enkele maanden geleden zond de EO de "Nationale Bijbeltest 2007" uit. Het programma werd als volgt aangekondigd: "De Nationale Bijbeltest staat garant voor 85 minuten entertainment met inhoud voor het hele gezin." Op een "luchtige en speelse" manier werd de Bijbel onder de aandacht gebracht van een breed publiek waarbij zelfs een cabaretier mocht meedoen. Eén van de presentatoren gaf eerlijk toe: "Het is amusement, een test. Meer is het ook niet. Niets mee mis." Is hier echt niets mis? Of moeten we de conclusie trekken dat het begrip van de heiligheid van Gods Woord totaal weg is?

Er is verder sprake van een losse, gemakkelijke omgang met de Bijbel. De Bijbel lijkt vooral een praktisch handboek te zijn met allerlei waardevolle tips over onze vragen en problemen. Een "handleiding bij het leven" zo typeert de populaire voorganger Nickey Gumbel (auteur van de Alphacursus) de Bijbel. Binnen evangelische kringen is het ook een heel gewone zaak om Bijbels aan te treffen vol met felle kleuren van de markeerstift, onderstrepingen, aantekeningen. Het is echt een studieboek geworden. Heeft Christus dit echt bedoeld toen Hij sprak: Onderzoekt de Schriften? Gaat het om mijn vragen waarmee ik de Bijbel benader of gaat het in de Bijbel om het spreken Gods? Niet onze vragen, maar Gods Woord moet uitgangspunt zijn in het lezen van de Bijbel. De vraag: wat wil de Heere tot mij zeggen, is een ande- re dan: op welke vragen wil ik een antwoord hebben.

Jongerenbijbel

Een illustratie van het bovenstaande vinden we in de zogeheten "Jongerenbijbel", resultaat van de samenwerking tussen het Nederlands Bijbelgenootschap en EO-Ronduitclub. We zullen er niet uitvoerig op ingaan. De Jongerenbijbel is zo populair mogelijk uitgegeven, kennelijk met het doel jongeren te bereiken. Dat doel is goed, maar het doel lijkt de middelen te heiligen. Een compleet team van jonge mensen heeft meegedacht om de Jongerenbijbel aantrekkelijk te maken. "Bijbellezen wordt nu echt leuk", zo kondigde de EO de Jongerenbijbel aan. Deze is verkrijgbaar in vijf verschillende kaften. "Ga je voor een trendy, stoere of vrolijke cover", zo vraagt de EO. "Een roze trendy bijbel voor meiden", zo prees een medewerker van het evangelische tijdschrift Réveil een recent verschenen Bijbeluitgave aan. "Niet ouderwets of saai, maar cool en vet." Hoe durft iemand zo over Gods Woord te schrijven, zo vraag je je af Men heeft het zelfs bestaan om bijbeltjes met een selectie van bijbelteksten in SMS-taal uit te geven. Wat zal de volgende stap zijn? De Jongerenbijbel van de EO is er een in de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV). Het lijkt erop dat de evangelische beweging massaal deze vertaling heeft gekozen. Dat is een keuze die de beweging in nog sneller tempo zal verwdjderen van de reformatorische leer. Op tal van punten is de NBV aanvechtbaar, ja zelfs misleidend. In de inleidingen op de bijbelboeken zit een flinke scheut schriftkritische theologie die de EO zomaar heeft overgenomen. De diepte van zonde en genade is vrijwel verdwenen uit de toelichtingen. "Het boek Genesis laat zien dat God de mens steeds weer een nieuwe kans geeft als het misgaat", zo heet het. Voor het bijbelse gegeven dat de vrouwen in de gemeente zwijgen (1 Kor 14:34) is in de toelichting geen plaats meer. "Maar tegenwoordig kun je op de meeste plaatsen met zulke teksten niet meer aankomen", zo lezen we. We kunnen helaas niet anders zeggen dat met de Jongerenbijbel jongeren afbrengt van het onfeilbare Woord van de heilige God. Wordt op deze manier een nieuwe generatie kerkelijke jongeren geestelijk opgevoed?

Films

Ook het naspelen van bijbelse geschiedenissen behoort al vele jaren tot de mogelijkheden in de evangelische wereld. DVD's met speelfilms over bijbelgedeelten zijn er te kust en te keur. Wat er op de DVD over Simson en Delila allemaal te zien is, willen we liever niet weten. Films over het leven van de Heere Jezus zijn binnen evangelische kring nauwelijks onderwerp van discussie. Ze worden alom aangeprezen als evangelisatiemateriaal. Er lijken meer mensen door de films dan door de prediking van het Woord te komen tot een 'keuze voor Jezus', zoals het in evangelische kring heet. En toch lezen we in Gods Woord dat het geloof uit het gehoor is en het gehoor door het Woord Gods. Enkele jaren geleden werd zelfs een film over het lijden van de Heere Jezus uitgebracht. Tot in reformatorische kring werd de film een bruikbaar middel voor het evangelisatiewerk genoemd. In RD noemde ds. A. Schreuder de film godslasterlijk. In feite is het ongekend dat de verfilming van Gods Woord haast kritiekloos is aanvaard binnen de evangelische beweging. Komt dat omdat het medium TV al aanvaard was, waardoor de stap naar bijbelse films zelfs een stap in de goede richting leek te zijn? In dat geval is het te vrezen dat ook onder ons grenzen worden verlegd. Hoe velen hebben geen moeite met (christelijke) speelfilms, waarin ook zaken als het gebed worden gespeeld en verfilmd? Als die gewenning toeslaat, is de stap naar een film over bijbelse geschiedenissen klein. Of worden ze onder ons al gekeken?

Op drift

We waarderen het dat evangelische christenen dicht bij het Woord willen blijven. En toch herkennen we ons maar voor een deel in de wijze waarop zij met het Woord omgaan. We schrijven dat niet met vreugde. Temidden van een samenleving die op drift is en in hoog tempo de band met Gods Woord aan het doorsnijden is, zou het zo mooi zijn als er een geestelijke eenheid is onder hen die willen vasthouden aan Gods Woord. Maar juist die geestelijke eenheid wordt gemist als we kennismaken met de wijze waarop de evangelische beweging omgaat met Gods Woord.

(wordt vervolgd)

Middelburg,

ds. J.M.D. de Heer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen