Historie en actualiteit van het christendom in China

China geldt als één van de oudste beschavingen van deze wereld. Deze gaat terug tot op de bronstijd. Eeuwenlang werd het land geregeerd door verschillende grote dynastieën. De oudste dynastie (de Xia-dynastie) vindt haar oorsprong in het jaar 2205 voor Christus, de periode van de aartsvaders Abraham, Izak en Jacob. In cultureel en wetenschappelijk opzicht liep China lange tijd voor op de rest van de wereld. Revolutionaire ontdekkingen, zoals het papier, het buskruit, het kompas en drukwerk zijn Chinese uitvindingen.

De eerste christelijke invloeden

Waar het christendom al in de eerste eeuw na Christus Europa bereikte, duurde het nog z’n 500 jaar voordat de eerste zendelingen China hun missionaire werk begonnen. De eerste historische bewijzen van een aanwezig christendom in China zijn terug te voeren op het jaar 505. In deze periode ondernamen Nestoriaanse monniken zendingsreizen naar China. Ongeveer 400 jaar zijn de Nestorianen aanwezig geweest in China. Door vervolgingen en onderdrukking zijn de Nestorianen rond het jaar 900 uit China verdwenen. Met name tijdens de periode van de Yuan-dynastie (1279-1368) – een dynastie geleid door de Mongoolse bezetter – keerde het christendom weer terug. Zowel de Nestorianen als de Rooms-Katholieken waren toen aanwezig in China. Kloosters en kerken werden er gevestigd en er waren contacten met de Chinese keizers en de paus in Rome. Dit is ook de periode waarin Marco Polo in China verbleef en zijn verhalen meenam naar Europa. In 1368 werden de Mongolen uit China verdreven en met hen verdween goeddeels ook weer het christendom. Pas rond het jaar 1600 keerde het christendom door middel van zendingsreizen van de Jezuïeten, via Macao weer terug in China. De Jezuïeten hadden goede contacten aan het keizerlijk hof en in 1692 werd er zelfs door keizer Kangxi een edict uitgeschreven dat het christendom getolereerd moest worden. Echter, door middel van conflicten tussen de jezuïeten en dominicanen en pauselijke uitspraken, die tegen het keizerlijke gezag ingingen, verzwakte de positie van het Rooms-Katholicisme in China sterk. Dit bleef zo tot ongeveer het jaar 1800. China sloot zich gedurende die eeuwen steeds sterker af van de buitenwereld.

Protestantse zending

Tot voor 1800 was het protestantisme nog niet voorbij India gekomen. Robert Morrison was de eerste evangelist voor toenmalig bijna een kwart van de wereldbevolking. In 1807 kwam hij aan in China in de plaats Kanton. Hij kwam aan in een land dat zich totaal afgesloten had van de buitenwereld. Alles wat van buiten China kwam beschouwde men als barbaars. Onder streng toezicht werden kleine handelsverbindingen met het westen toegestaan. De enige plaats waar ‘barbaren’ in China aanwezig mochten zijn, was Kanton en zelfs het leren van het Chinees was verboden; wie dat toch deed kon tot de doodstraf veroordeeld worden. Voor Morrison een lastige situatie, aangezien hij als opdracht mee-gekregen had om de taal te leren en de Bijbel te vertalen in het Chinees. Ondanks de tegenstand van de Chinezen in Kanton en de Rooms-Katholieken in Macao, wist Morrison tijdens zijn leven een Chinees-Engelse grammatica te schrijven en de Bijbel te vertalen in het Chinees. Dit vertaalwerk heeft de basis gelegd voor de verdere verspreiding van het Evangelie in China.

Over Robert Morrison (1782-1834) valt veel te schrijven. Dit geldt ook voor de protestantse zendelingen die na hem kwamen. Te denken valt aan Charles Gutzlaff (1803-1851), Liang Afa (1789-1855) en Hudson Taylor (1832-1905). Gutzlaff werd door Hudson Taylor beschouwd als de ‘grootvader’ van de door hem opgericht China Inland Mission (CIM), Liang Afa was de eerste protestantse evangelist in China, en Hudson Taylor wordt beschouwd als de grootste zendeling van China. Deze mannen en nog vele anderen hebben onder zeer moeilijke omstandigheden gearbeid ten behoeve van de verbreiding van het Evangelie.

JAMES HUDSON TAYLOR

James Hudson Taylor is de zoon van James Taylor en Amelia Hudson Taylor geboren in 1832 te Barnsley (Engeland). Op 17-jarige leeftijd ervaart Hudson Taylor zich geroepen om het Evangelie te brengen naar China. Uiteindelijk reist hij op 21-jarige leeftijd af naar China. Na een tocht van 6 maanden zet hij voet aan wal in Shanghai. Hij komt daar terecht in een burgeroorlog. Tijdens zijn verdere leven zou hij nog vele andere opstanden en oorlogen meemaken, waaronder de tweede opiumoorlog, Taiping- en de Bokseropstand. Met name de Bokseropstand treft de CIM hard. Tijdens deze opstand sterven 135 protestantse zendelingen met 53 van hun kinderen. Van deze groep behoorden er 79 tot de CIM.

Gedurende zijn periode in China sluit Hudson Taylor zich aan bij de Chinese cultuur. Hij draagt Chinese kleding, woont in een huis dat is ingericht volgens de Chinese standaarden, eet op Chinese wijze en spreekt de Chinese taal. Door deze manier van leven verwerft hij veel respect bij de lokale bevolking. Aan het einde van zijn leven heeft Hudson Taylor namens CIM 849 zendelingen uitgezonden in China en nog vele anderen zijn via andere organisaties de binnenlanden van China ingegaan. Op 73-jarige leeftijd overlijdt Hudson Taylor in China.

HET CHRISTENDOM GROEIT

In de afgelopen eeuw heeft het christendom een grote groei doorgemaakt in China. Tijdens het leven van Hudson Taylor is China vernederd door Britse, Duitse en Japanse onderdrukking. Dit zorgde voor de eerdergenoemde opstanden en haat tegenover buitenstaanders. Deze afkeer is tot de dag van vandaag als motief merkbaar tegenover westerse invloeden of suprematie.

De kerk in China kreeg steeds meer te maken met verschillende theologische inzichten en liberale opvattingen. Desondanks groeide de kerk in China. Er vonden in de eerste helft van de 20 ^ste eeuw een aantal opwekkingen plaats in China, waaronder de opwekking die geleid werd door Watchman Nee. Tijdens deze periode kreeg de Chinese kerk een meer zelfstandig karakter en ontstond er een minder afhankelijkheid van de zendingsorganisaties vanuit het westen.

CHINA SLUIT ZICH AF

Na de Tweede Wereldoorlog keert het tij zich in China. De communisten nemen op 1 oktober 1949 de macht over en roepen de Volksrepubliek China uit. Elke vorm van religie wordt uitgebannen en China is vanaf dat moment officieel een atheïstisch land. In 1951 zijn alle zendingsorganisaties, -instellingen en zendelingen uit China verdwenen. Het christelijke geloof mag al-leen nog maar beoefend worden binnen de Drie- Zelf Kerk, en moet zelfs verdwijnen tijdens de latere periode van Mao. Deze kerk staat volledig onder het toezicht van de communistische partij. Onder leiding van Mao Zedong werden velen christenen vermoord en wordt de kerk gedwongen ondergronds te gaan. In totaal zijn er onder dit bewind zo’n vijf miljoen mensen omgekomen door executie of op andere wijze. Het christendom wordt gezien als een buitenlandse godsdienst en een middel voor buitenlandse machthebbers om hun invloed in China te vergroten. Met de ervaring vanuit de eeuw van vernedering nog vers in het geheugen, wordt daarom alles op alles gezet om ervoor te zorgen dat het christendom zal verdwijnen. Bijbels worden verbrand, kerken gesloten en christelijk lesmateriaal vernietigd. Het hebben van een geloofsovertuiging is in het China van Mao een misdaad.

Te midden van deze duistere periode voor de kerk in China, dacht het westen dat het eens zo bloeiende christendom volledig was verdwenen. Toen China zich na de dood van Mao in 1976 langzaam weer opende, bleek dat de christenen zich in de donkere periode van Mao georganiseerd hadden in ondergrondse huiskerken. Tegen het einde van de 20 ^ste eeuw zijn er naar schatting zo’n honderd miljoen christenen in China. Dit tegen alle verwachtingen in.

CHRISTENDOM VANDAAG DE DAG

De onderdrukking gedurende de periode van Mao en het werk van Gods Geest in zondaarsharten hebben het fundament gelegd voor de explosieve groei van het christendom in het laatste gedeelte van de 20 ^ste eeuw. Vanaf Deng Xiaoping komt er relatief meer vrijheid voor de christenen in China. Door de eeuwen heen hebben sekten in China ervoor gezorgd dat dynastieën ten onder zijn gegaan. Dit is ook de vrees van de huidige machthebbers. Daarom wil de Communistische Partij volledig toezicht en greep houden op de kerken in China. De door de staat bestuurde en gecontroleerde Drie-Zelf Kerk is dan ook de enige plek waar het voor protestantse christenen officieel toegestaan is om christen te zijn.

Het Bureau voor Religieuze Zaken houdt toezicht op alle officieel door de staat erkende godsdienstige organisaties. Door middel van wetgeving wordt getracht de macht in handen te houden. In 1994 treed er een wet in werking die buitenlandse organisaties verbiedt om godsdienstige activiteiten te organiseren. In 2018 is er weer een nieuwe godsdienstwet aangenomen. Deze wet regelt dat alle godsdienstige activiteiten geregistreerd moeten worden bij de overheid. Niet geregistreerde activiteiten zijn illegaal. Godsdienstonderwijs aan minderjarigen is verboden. Het christelijk geloof moet een bijdrage leveren aan het bevorderen van de Chinese cultuur. Dit wordt ook wel de sinificatie van het christelijk geloof genoemd. In de praktijk betekent dit voor christelijke kerken dat ze een vijfjarenplan moeten overleggen waarin ze uitgewerkt hebben hoe zij een bijdrage leveren aan het bevorderen van de Chinese cultuur. Daarnaast is het ook verplicht om giften boven de 100.000 yuan (ca. €13.000) te rapporteren aan het Bureau voor Religieuze Zaken.

Veel huiskerken weigeren om zich te laten registreren in verband met principiële bezwaren tegen de invloed die de overheid probeert uit te oefenen op het kerkelijk leven. Het niet gehoorzamen van deze wet ziet de Chinese overheid als legitieme reden om kerkleiders op te pakken, christelijke symbolen te verbieden en kerken te slopen. Zo werd op 9 december 2018 dominee Wang Yi van de Early Rain Convenant Church in Chengdu opgepakt. Inmiddels is hij veroordeeld tot een celstraf van 9 jaar. In het westen is veel aandacht besteed aan zijn arrestatie. Er zijn echter duizenden verhalen die de westerse media niet bereiken. Verhalen van uitgevers die opgepakt worden omdat ze christelijke lectuur drukken die afgekeurd is door de overheid, van christenen die opgebeld worden door de politie omdat ze een christelijk boek gekocht hebben, van westerse zendingswerkers die dusdanig onder druk gezet worden, met als gevolg dat ze het land moeten verlaten of van christelijke docenten die ontslagen worden omdat ze hun leerlingen vertellen over het geloof.

CONCLUSIE

In hoofdlijnen is in dit artikel een schets gegeven van de ontwikkeling van het christendom in China. De conclusie is dat, wanneer het aan mensen had gelegen, het christendom in China verdwenen zou zijn. Uit de puinhopen van de culturele revolutie kwam echter een grote ondergrondse kerk tevoorschijn. Dit kan alleen verklaard worden door Gods soevereine macht en genade. Hij bouwt Zijn Kerk ondanks het woelen van de volken. Dit is iets waar het atheïstische gedachtengoed van de Communistische Partij geen rekening mee houdt. Voor hen is religie het opium van het volk. Alleen bruikbaar als propagandamiddel of anders een bedreiging van hun macht. Vanuit het principe ‘controle is macht’ probeert de Communistische Partij haar legitimiteit hoog te houden. De druk op de christenen neemt na een periode van relatieve rust de laatste jaren steeds meer toe. Vanuit de geschiedenis mogen we echter weten dat God waakt over Zijn Kerk.

BRONNEN

- Davey, Bob. Gods reddende kracht, de geschiedenis van het christendom in China. Vertaald door Roelof Upperman. Heerenveen: Jongbloed, 2012.

- ‘Annual Report Of The U.S. Commission on International Religious Freedom’. Washington DC: U.S. Commision On International Religious Freedom, April 2019.

- Schulte Nordholt, Henk. China en de barbaren. 8ste dr. Amsterdam: Em. Querido’s Uitgeverij BV, 2017.

Marijn van der Maas, office manager Hudson Taylor Stichting

M. van der Maas, Historie en actualiteit van het christendom in China

Hudson Taylor Stichting

VISIE

De visie van de Hudson Taylor Stichting berust op de roep van de Macedonische man: “Kom over en help ons” (Hand. 16: 9 en 10). Zoals de apostel Paulus daaruit besloot dat de Heere hem riep, zo wil de Hudson Taylor Stichting gehoor geven aan de roep uit China. De werkzaamheden hebben primair een geestelijk karakter. Ze dienen te leiden tot uitbreiding en opbouw van Gods Koninkrijk in China.

MISSIE

De Hudson Taylor Stichting ziet als haar missie de verspreiding van betrouwbare Bijbels en reformatorische lectuur en toerusting van voorgangers en christenen, vooral binnen een haar bekend netwerk van huisgemeenten in China. De Hudson Taylor Stichting wil zich hierbij laten leiden door 2 Timotheüs 2: “En hetgeen gij van mij gehoord hebt onder vele getuigen, betrouw dat aan getrouwe mensen, welke bekwaam zullen zijn om ook anderen te leren.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen