REACTIES

In dit artikel wil ik melding maken van de vele reacties van lezers en niet lezers per brief of telefoon. Daaruit is mij gebleken, dat er een schok door het hart van de gemeenten, kerkeraden en predikanten is gegaan. Menigeen wreef zich de ogen uit en werd klaarwakker. Anderen waren verrast en toch niet verrast, omdat zij reeds lang gebogen gingen onder de last van het verval van de kerk en verdere afbraak vreesden. Daaronder waren reacties, die ontroerden. Mèt alle persoonlijk vertrouwen op de Heere sprak daaruit soms een helder geestelijk inzicht in de situatie van de kerk, dat ieder toe te wensen is.

Sommigen schreven uitvoerig hun gedachten over het kerkelijk vraagstuk. Het is verbazend welk een meeleven en diepe liefde voor de kerk uit al deze uitingen spreekt. Deze warmte en dit meeleven zou bekend moeten zijn bij allen, die de gemeenten van haar mondigheid en zelfstandigheid willen beroven.

Want als één ding blijkt, is het dit, dat de gemeente van de Heere Jezus Christus niet onmondig, maar mondig is. Zij alleen kan oordelen over de geestelijke dingen, waarbij ook behoort het ambt, de prediking, de kerkvorm, de zelfstandigheid van de gemeente, enz. Daarbij idealiseren wij de gemeente niet, maar hebben op het oog het geestelijk leven, dat de dragende kracht is voor de bediening des Woords. Dat geestelijk leven is er krachtens de trouw en de beloften van God.

Daarbij mag worden vermeld de steun, die de zaak — door ds. Exalto en mij aan de orde gesteld — kreeg vanuit de pers. Daarbij mag worden genoemd de steun van, het dagblad Trouw en het Rotterdammer-Kwartet, die als voorlichtingsbladen de inhoud van de brochure duidelijk hebben weergegeven. Daarbij mag worden genoemd de steun, die ds. A. Vroegindeweij in het „Gereformeerd Weekblad" heeft gegeven. Wij staan voor een gemeenschappelijke zaak.

Daarbij mag ook worden genoemd de steun, die prof. dr. van Itterzon gaf door zijn voorlichtende artikelen in het Hervormd Weekblad: „De Gereformeerde Kerk". Opnieuw: Wij staan voor een gemeenschappelijke zaak!

Toch moeten wij ons geen illusies maken over de algemene waakzaamheid van de gemeenten en haar voorgangers. Uit sommiger lauwheid en traagheid blijkt een geest van diepe slaap. Men wil niet gestoord worden in deze slaap. Wat is er eigenlijk aan de hand? Is het wel zo? Is het niet wat overdreven? Is het niet wat voorbarig? Het is ongelooflijk, hoe traag velen geworden zijn. Men kan zich van de stukken vergewissen, maar is er te lui voor.

Wanneer zulke mensen niet tijdig wakker worden, zullen zij in hun slaap overvallen worden en hardhandig worden wakker gemaakt, wanneer het te laat is.

Zo zijn gelukkig niet allen. Velen zijn geschrokken. Want het was en is geen loos alarm. Het is de hoogste tijd, dat de predikanten en de kerkeraden uit liefde voor onze kerk de gemeenten in haar samenkomsten, in haar wijk-of gemeenteavonden grondig voorlichten over het geloofsstuk: de kerk! Dat is nooit ons sterkste punt geweest. Daarvoor zijn vele oorzaken te noemen. Maar laat er nu onderwijs zijn inzake de Bijbelse verbanden van het gemeente en kerk-zijn, de ambten (er komt een rapport over het ambt van de hand van prof. Berkhof) van de regering der kerk, van de zelfstandigheid van de gemeenten, enz.

Wat hebben wij vooral als dienaar des Woords een grote verantwoordelijkheid.

Wanneer raken wij de kostelijkste dingen in ons leven kwijt? Wanneer wij slapen! O, dat onze gemeenten, ja alle gemeenten toch wakker worden en waken!

Wanneer deze nood gewekt is, wordt het tijd vurig het aangezicht des Heeren te zoeken, opdat Hij onze kerk voor verder afglijden en voor het onbewoonbaar geraken voor allen, die naar de reformatorische belijdenis willen leven, beware!

Wat zou het groot zijn, wanneer de nood der kerk drong tot verootmoediging en bidstonden. Bidstonden worden niet gemaakt, zij worden geboren uit een concrete nood. En God is de levende, horende en verhorende God.

Niemand late zich zand in de ogen strooien. Niemand luistere naar geruststellende verklaringen, dat het nog wel enige tijd zal duren alvorens er diepingrijpende veranderingen in de kerkvorm worden aangebracht. Wij leven snel. De stroomversnelling is groot.

En al zou het waar zijn, dat het nog wel enige tijd zal duren voordat deze wijzigingen worden voltrokken, wij leven niet voor onszelf, maar voor God en ons nageslacht. Het gaat om de volgende geslachten. Moge God Zich erbarmen over de volgende generaties, als Hij die nog geeft.

Niemand late zich misleiden door het gezegde, dat men in onze kerk niet aan een bisschop zou denken. Het gaat ons niet om de naam, maar om de zaak. Het gaat de episcopaalse kant uit. De classicale vergaderingen enz. zijn al ontluisterd, omdat haar het opzicht en de rechtsspraak zijn ontnomen en deze verlegd zijn naar regionale commissies. De mutatie (verplaatsing van de predikanten van boven af) zit in de lucht.

De breed-moderamina van de Prov. Kerkvergaderingen worden — wanneer bepaalde plannen verwezenlijkt worden — steeds machtiger. Wanneer wij lezen wat de sociologen schrijven, van wie vele theologen, die alles onderstboven willen keren, afhankelijk zijn, dan blijft ervan de zelfstandigheid van de plaatselijke gemeente niets over. Dan is het gedaan met 't recht van de kerkeraden om een eigen predikant te beroepen. Dan is het gedaan met de zelfstandige geldwerving. Dan wordt alles vanuit de provinciale en landelijke centra geregeld. Dan zijn de plaatselijke gemeenten filialen van de landelijke kerk geworden.

Zover is het nog niet? Neen, gelukkig niet! Maar het kan komen: stap voor stap.

Wie alle publicaties daarover gelezen heeft, is zo geschrokken, dat het de hoogste tijd is om de zaken horizontaal aan de orde te stellen in alle vergaderingen der kerk en vooral verticaal voor Gods Aangezicht. Iemand schreef me: Wanneer wij gewaarschuwd hebben, hebben wij ons vrijgemaakt.

Maar hebben wij wel gewaarschuwd? Wij zijn nog maar nauwelijks begonnen! Wanneer hebben wij ons vrijgemaakt? Wanneer wij niet anders hebben gedaan dan het volk oproepen tot boete, gebed, bekering en het gewaarschuwd hebben. Heus, de situatie is veel ernstiger dan velen menen.

Want, laten wij er goed aan denken, een presbyteriale kerkvorm kan geruisloos, langzaam maar zeker of met schokken veranderd worden in een episcopaalse kerkvorm. Dat kan.

Maar een episcopaalse kerkvorm kan nooit meer in een presbyteriale kerkvorm veranderd worden tenzij er een revolutie of een reformatie komt, of — wat niet minder ingrijpt — een afscheiding ontstaat. Dan hebben wij deze kerkvorm verspeeld. Daarmee hebben wij de mondigheid van Gods gemeente verspeeld. Daarmee hebben wij het recht van Christus de dienaren des Woords te verplaatsen, verspeeld en deze bevoegdheid uitgeleverd aan een meerhoofdig episcopaat. Daarmee zijn wij de zelfstandigheid van de plaatselijke gemeenten kwijt.

Laat men daarbij niet komen aandragen met de bemoeiingen oudtijds van de classes bij de beroeping van de predikanten. Dat alles is mij bekend. In de eerste plaats ontzagen deze bemoeiingen tenslotte de keus van de plaatselijke gemeenten en in de tweede plaats functioneerde — hoe gebrekkig ook — de belijdenis der kerk. Vooral dit laatste is belangrijk. Wanneer de inhoud van de belijdenis functioneert kan in algemeen overleg veel meer gebeuren dan in de huidige verslapping.

Het verspelen van bovengenoemde rechten is een ontzettende zaak. In hoeveel fasen dit gebeurt, is tenslotte bijkomstig.

Met het oog daarop schreven ds. Exalto en ik een brochure. Met het oog daarop komt er een bredere voorlichting van scribenten in ons blad. De 2de druk van de brochure is van de pers. Het gaat niet om ons, maar om de zaak. Laat deze brochure overal verbreid worden, zodat de mensen weten wat er aan de hand is.

Wij weten —en dat is de rust temidden van alle onrust — dat de kerk in Christus' handen ligt. Dit is geen stelling van het verstand, maar een geloofszaak. Wanneer dit geloof opwaakt, wordt dat niet als een vanzelfsprekende zaak, maar als een wonder ervaren.

Een niet onvermaard R.K. theoloog sprak als één van zijn zorgen uit, dat de ontmoeting van Rome en Reformatie op niets zou uitlopen. Waarom? Omdat in de R.K. Kerk heden zwaar gezucht wordt onder het juk van de hiërarchie (paus, bisschoppen, enz.). Men is bezig de zelfstandigheid van de plaatselijke parochie zoveel mogelijk te beklemtonen.

Maar — zo ging hij voort — wat zien wij bij de reformatorische kerken? Een groei naar de episcopaalse kerkvorm!

Dit voorbeeld is tekenend voor de situatie: Het juk waaronder de Roomse Kerk zucht, wordt o.a. door sommigen in onze kerk opgezocht! Dat zou dan een oordeel Gods zijn van ongekend formaat! Wanneer wij onder deze knoet gebracht worden, moet de toorn Gods wel ontzettend zijn.

Katwijk aan Zee  G.Boer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen