Lente in de kerk: ‘Er is werkelijk iets bijzonders aan de hand!’

Overal horen we over terugloop en van vergrijzing: In de kerk, maar ook in secu liere media is het een veelbesproken onderwerp. Dominee Van Loon: “Zomaar kan het idee ontstaan dat het voorbij is met de kerk in Nederland, maar dit doet geen recht aan het werk van de Heilige Geest. We zien ook de oproep van God in Jesaja 43:19: ‘Zie, Ik maak iets nieuws. Nu zal het ontkiemen. Zult u dat niet weten? Ja, Ik zal een weg aanleggen in de woestijn, rivieren in de wildernis.’ We eren God niet als we alleen de zorgelijke en negatieve kanten zien. We moeten de groei en bloei opmerken en doorgeven. Mijn boek is bedoeld als een eerbetoon aan God, door te laten zien hoe Híj bezig is! Ik denk dat dat doel bereikt is. Veel media, ook seculiere media, reageerden op mijn boek. Ik ben dank baar dat God mijn boek heeft willen gebruiken en dat zijn eigen werk wordt opgemerkt.”

Lente in de kerk

Maar wat houdt dat eigenlijk in, ‘lente in de kerk’?

“Dat betekent dat je de kerk ziet bloeien, dat er nieuw leven ontstaat. Concreet zie je dan dat mensen tot geloof komen, dat het geloof vitaal is of wordt, dat nieuwe kerken ontstaan, dat randkerkelijken actief worden.” En dit werk gaat door, ook nadat het boek is gepubliceerd. “Ik werd laatst getroffen door een artikel over een kerk in Alblasserdam die werd gesloten. Tot voor kort zou het gebouw bijvoorbeeld worden verkocht. Maar nu stond er: ‘Het Woord van God verdwijnt niet.’ De kerk wordt nu gebruikt door een pioniersteam dat contact wil maken met de buurt. Dit is een prachtige vorm van lente; we zien weer mogelijkheden en we benutten kansen!”

Eén ding valt meteen op als je het boek leest. Dominee Van Loon gaat langs bij veel verschillende kerken: hervormde, ge re formeerde en evangelische kerken, migranten gemeenten en rooms-katholieke kerken. Van Loon: “Het gaat niet om onze kerk of onze stroming. Gods kerk trekt zich niets aan van onze kerkgrenzen. Ik sluit dan ook graag aan bij het bijbelse beeld van de familie. Het is mooi hoe God in de Bijbel spreekt over broeders en zusters; we zijn immers aan elkaar verbonden door de hemelse Vader. En kijk eens hoe Paulus in 1 Korinthe begint: ‘Aan de gemeente van God die in Korinthe is, aan de geheiligden in Christus Jezus.’ Vervolgens heeft Paulus forse kritiek op de gemeente. Familie-zijn betekent niet dat je nooit verschilt van mening, maar je moet wel bedenken dat je altijd familie blijft. Soms moet je de ander flink aanspreken, maar je moet ook zelf openstaan voor kritiek. Daarin heb ik mij geprobeerd te oefenen tijdens mijn studieverlof. We zijn één familie.” En dat die familie bloeit wordt duidelijk in de vele gemeenschappen die dominee Van Loon heeft bezocht.

Eenheid in verscheidenheid

Word je dan niet onkritisch?

“Nee! Maar dan zet je eenheid voorop, in plaats van kritiek. We moeten eerst de familieband op de voorgrond plaatsen, vervolgens moeten we ons afvragen wat de ander ons te leren heeft, en dan pas moeten we elkaar vanuit liefde bevragen.”

Maar dan gaat het bij mij persoonlijk toch een beetje wringen: Er zijn toch wel écht verschillen tussen de stromingen? “Ja, die verschillen zijn er zeker, maar waarom gebruiken we bínnen onze gemeente zo vaak het beeld van ‘vele leden, één lichaam’, maar gebruiken we dat beeld niet voor de kerk van Christus wereldwijd? Iedere kerk is ergens sterk in en zo draagt iedere kerk iets bij aan het lichaam van Christus.”

Maar als dit dan het geval is, zouden we dan de kerkverbanden niet meer los moeten laten?

“Dat is in de praktijk heel moeilijk. Maar ik vind het wel mooi om bijvoorbeeld de samenwerking bij diaconale werkzaamheden te zien. Hoe mooi is het dat we in gebedsweken allemaal bij elkaar komen en samen bidden tot onze Vader? Wat ook opvallend is, is dat we in onze buurt snel onze mening hebben over bijvoorbeeld de Rooms Katholieke Kerk. Maar als het dan gaat over de vervolging van rooms-katholieken in India, dan spreken we wél allemaal over christenvervolging. Daar moeten we echt anders naar gaan kijken. Gods kerk is niet aan onze grenzen gebonden.”

En als ik dan zelf terugdenk aan het lezen van het boek, moet ik toegeven dat ook ik kritisch ging nadenken over onze eigen manier van kerk-zijn. Bij alle voorbeelden van groeiende kerken, vroeg ik mijzelf continu af: wat kunnen wij hiervan leren? Wellicht is inderdaad het zien op de eenheid hét startpunt voor groei in de kerk.

Er is werkelijk iets bijzonders aan de hand!

En dan kan ik het toch niet laten om dominee Van Loon zijn eigen vraag nog een keer te stellen: “Kijkt u met een roze bril van optimist, of is er werkelijk iets bijzonders aan de hand?” Volledig overtuigd komt direct het antwoord. “Er is werkelijk iets bijzonders aan de hand! Er waait écht een nieuwe wind. Begrijp me niet verkeerd: Ik wil niet bagatelliseren wat er aan verdriet is door bijvoorbeeld krimp in de kerk. Maar daarnaast zien we zoveel mooie dingen. Op allerlei plaatsen zijn pioniersplekken ontstaan en ook nieuwe gemeenten, vaak intercultureel. Dit is iets nieuws in vergelijking met de jaren `80 en `90. En door missionair werk komen we in contact met mensen, en komen mensen in contact met de kerk. En dan zien we dat mensen tot geloof komen. Een collega vertelde laatst dat hij vier jaar geleden in een gemeente begon met twee belijdeniscatechisanten. Sinds dien zijn er veel mensen vanuit een niet-christelijke achtergrond in de kerk gekomen. Alleen al dit seizoen zijn er twee keer acht mensen gedoopt en stond de derde groep mensen klaar toen corona uitbrak. Dit is wel het werk van de Heilige Geest dat we moeten opmerken.”

Maar hoe zorgen we ervoor dat we aansluiten bij andere mensen, zonder te populistisch te worden?

“Als we alleen maar focussen op geloof als hoger doel, dan ervaren mensen dat we een verborgen agenda hebben. Natuurlijk is het Gods diepste verlangen dat mensen tot geloof komen en gered worden. Daarvoor heeft Hij immers zijn eigen Zoon gegeven! Maar dit betekent niet dat je de rest met een verborgen agenda doet. Als je de liefde van God wilt uitdragen, dan kan je niet anders dan ook overtuigend andere mensen helpen. Deze daden zijn uit zichzelf ook altijd zinvol. En ja, dan gun je mensen het Evangelie en het geloof in Jezus Christus.”

En hoe kunnen wij dan verder bijdragen aan de ‘lente in de kerk’?

“Neem hierin 1 Korinthe 3:6 als voorbeeld: ‘Ik heb geplant, Apollos heeft begoten, maar God heeft laten groeien.’ Het gaat God niet om grote aantallen, maar het gaat Hem om mensen die zich beschikbaar stellen voor zijn Koninkrijk: Met een open hart en met geloof. En vertrouw er vervolgens op dat God ook in onze tijd lente in de kerk kan geven!”

René van Loon, Lente in de kerk. Impressie van nieuwe en hoopvolle bewegingen. KokBoekencentrum Uitgevers, Utrecht, €17,99, 192 pagina’s, ISBN 9789043533706.

Op 26 september wordt naar aanleiding van het boek een interactieve live stream georganiseerd. Ook zijn webi nars rond het thema te volgen.

Zie www.lenteindekerk.nl.

‘Zomaar kan het idee ontstaan dat het voorbij is met de kerk in Nederland, maar dit doet geen recht aan het werk van de Heilige Geest’

‘Gods kerk is niet aan onze grenzen gebonden’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen