‘Geld is nodig, maar je gaat het er niet mee redden’

Dat een wethouder Armoedebestrijding door de ChristenUnie/SGP geleverd mocht worden, is een wonder. “Het college kwam een zetel tekort voor een meerderheid. De ChristenUnie/ SGP gaf toen aan alleen volwaardig te willen meedoen, met een wethouder, desnoods parttime. Welke portefeuille eruit zou komen is toen door anderen uitonderhandeld.”

Talent

“Het is mooi om op dit thema een stempel te kunnen zetten”, stelt Michiel, “want ik voel me hier persoonlijk bij betrokken. Mijn vader, geboren in 1936, is echt in armoede opgegroeid. Zo nu en dan vertelde hij erover: dat ze soms niet wisten of er ’s avonds eten zou zijn. Na de lagere school ging hij nog twee jaar naar school, maar moest toen gaan werken. Het is me met de paplepel ingegoten dat niemand beter is of slechter en dat we onze talenten moeten gebruiken. Toen mijn vader ouderling was, kwam hij een keer heel ontroerd terug van een huisbezoek bij een ernstig gehandicapte vrouw. Wat kan ik daar brengen, vroeg hij zich af. Na afloop vertelde hij: Deze vrouw getuigde alleen maar. Ze was continu in gebed en is een pilaar onder onze gemeente. Als je dat ene talent gebruikt, dan maak je daarmee het verschil. Mijn vader heeft heel hard gewerkt, bijgeleerd in de avonduren en ik heb van armoede dus niets gemerkt. Wel kreeg ik de waarden mee: het kan iedereen overkomen en wees er voor de ander!”

Wat is armoede?

“Er zijn mensen die vinden dat armoede vooral met geld te maken heeft, maar meer geld haalt mensen niet uit de armoede. Een kluwen, een knoop, zo voelt armoede. Het heeft niet alleen te maken met geld, maar ook met bijvoorbeeld gezondheid, huisvesting en onderwijs. In slecht geïsoleerde huizen heb je hogere stookkosten. Het gevoel dat jij je kind niet kunt geven wat nodig is, werkt deprimerend: schoolreisjes, een laptop … Wij hebben honderden laptops moeten leveren in coronatijd. Kortom, armoede heeft met veel dingen op verschillende levensterreinen tegelijkertijd te maken. De Rotterdamse armoedeaanpak Uit de Knoop moest daarom een initiatief van het hele stadsbestuur zijn: wethouders van Onderwijs, Werk en Inkomen, Gezondheidszorg, enzovoorts.”

Toeslagenaffaire

“Neem zoiets als de toeslagenaffaire. Iemand zei dat hij hierdoor tien jaar van z’n leven kwijt was geraakt. Constant aan het overleven zijn, zorgt voor veel stress. Wie langdurig in de stress zit, is als een computer die tien programma’s tegelijk heeft aanstaan. Die loopt traag. De stress moet verminderen, anders zit het hoofd te vol. Stress kan allerlei klachten veroorzaken.”

In Rotterdam, de armste stad van Nederland …

“Elf procent van de inwoners staat geregistreerd bij het Bureau Krediet Registratie in Tiel en heeft dus problematische schulden. Ongeveer een op de vijf kinderen groeit op onder de armoedegrens. Daarnaast zijn we helaas koploper als het gaat om mensen die door de toeslagenaffaire zijn getroffen. Binnen de gemeente zijn wel grote verschillen: er zijn wijken met scholen met de helft van de kinderen onder de armoedegrens. Bijdragen aan schoolreisjes zijn daar part of the deal. In rijkere buitengebieden als Rozenburg en Hoek van Holland is dat minder, maar dan is de schaamte des te groter. De grootste uitdaging is niet zozeer om hulp te bieden, maar om de mensen te vinden die hulp nodig hebben.”

Schaamte

“Naast schaamte is er wantrouwen richting de overheid: Als ik het niet red, nemen jullie me mijn kinderen af. Of: Jullie zeggen te willen helpen, maar misschien moet ik het terugbetalen. Dat is niet aan de orde, maar dat gevoel bestaat. Schaamte is door corona overigens grotendeels verdwenen. Het taboe is weg. Waar we geen zicht op hadden, werd nu zichtbaar. Er waren laptops nodig. Welzijn heeft vele koelkasten gevuld. Deze crisis toonde waar de kwetsbaarheid is. Omdat vertrouwen essentieel is, werken we samen. Als een patiënt met stressklachten bij de huisarts komt, dan zal deze naar de onderliggende oorzaak kijken. Soms is er een Praktijkondersteuner Financiën (POF) beschikbaar, evenals bij de Rechtbank. We zoeken als gemeente verbinding met plekken van vertrouwen, zoals scholen, moskeeën, kerken.”

Sprekend over kerken, hoe kunnen wij iets betekenen?

“De diaconie is een goede instelling, die mensen heel praktisch helpt vanuit het principe ‘laat uw linkerhand niet weten wat uw rechterhand doet’. Mijn grootste hoop is dat een Wekkerlezer iemand van vertrouwen is voor iemand in nood. Als mensen uit de schulden komen, is er namelijk vaak geholpen door iemand die naast die persoon ging staan. Je hoeft geen specialist te zijn om dit te doen. Een diaconie moet vooral signaleren en kan bij serieuze schulden het beste de link leggen met de burgerlijke gemeente. Hier werken specialisten die deals sluiten. Kerken kunnen dit doorgaans niet. Zij kunnen bijvoorbeeld wel voedselpakketten verstrekken.”

Is het mogelijk uit de armoede te komen?

“Denk aan mijn vader, die ik eerder noemde. En burgemeester Ahmed Aboutaleb. Bij hem thuis hadden ze zelfs geen geld voor schoenen! Het eerlijke verhaal is wel dat het na meer dan vier jaar heel moeilijk wordt. Dit blijkt uit de cijfers. Daklozen die aan hun verslaving werken en vaste huisvesting krijgen, hebben opeens een adres waar de schuldeisers aankloppen. Dan heb je wel mensen – instanties – nodig die voor hen opkomen. Uit de armoede komen is ingewikkeld, juist omdat het met veel leefgebieden te maken heeft.”

Warm Rotterdam

“In Rotterdam is de organisatie Warm Rotterdam vanuit de Pauluskerk actief met de doelstelling: van arm naar warm. Naar een situatie dat je niet continu in de stress hoeft te zitten. Ik hoorde van een vrouw die het peertje uit de lamp had gedraaid, zodat ze de post niet meer zag liggen … Als gemeenteraad werden wij door Warm Rotterdam uitgenodigd om een week van € 50 te leven. Die week kreeg ik last van mijn stem. Toen heb ik voor het eerst nagedacht of ik hoestdrank zou kopen. Die € 8 was meer dan mijn dagbudget! Het OV blijkt ook erg duur. De stress om daarover na te moeten denken heb ik toen even ervaren.”

Christelijk hulpverlenen

“Door te helpen geef je mensen hun eigenwaarde terug. Zij zitten al of niet verwijtbaar in de schulden en hebben om uit dat moeras te komen een helpende hand nodig. Mijn zoektocht is om die effectief te bieden: wij geven zelden geld, wel hulp. Jezus bezocht mensen die slecht gedrag vertoonden: tollenaren, prostituees, de outcast. Hij at met hen, nam hen serieus, maar legde ook de vinger op de zere plek. De eerste stap is naar iemand toegaan en naast die persoon te gaan staan. Oordeel niet op afstand, maar kijk elkaar in de ogen en luister goed. Bid voor hem of haar. Sinds ik wethouder ben, valt me op dat het Oude Testament vol staat met teksten over het helpen van kwetsbaren. En in Handelingen staat dat de eerste christengemeenten alles gemeenschappelijk hadden en volhardden in het gebed. Het is bijna Kerst. Als er Iemand rijk was als Zoon van God, was Jezus het wel. En dan word je geboren in een stal!”

‘Armoede heeft niet alleen te maken met geld, maar ook met gezondheid, huisvesting en onderwijs’

‘De eerste stap is naar iemand toegaan en naast die persoon te gaan staan’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen