Goede Vrijdag en Pasen in één lied van Luther

Het is opvallend dat we van Luther geen lijdenslied hebben. Steeds als hij het gebeuren van Golgotha ‘behandelt’ doet de reformator dat in het kader van de opstanding. Goede Vrijdag en Pasen wil hij in één adem genoemd hebben. Over Pasen kun je het niet hebben zonder terug te blikken op het kruis. Over Goede Vrijdag kun je niet spreken zonder vooruit te kijken naar het open graf. Heel mooi komt dat naar voren in het gezang ‘Christ lag in Todesbanden’, een van de eerste liederen van Luther.

Strijd

Luther zet in met een samenvatting: Christus móést vanwege onze zonden door de dood worden gebonden. Maar Hij stond op en bracht ons daarmee het leven. Alle reden om uit te breken in een vrolijke jubelzang en God lof en dank te brengen – de melodie gaat hier naar haar hoogste punt. Halleluja!

Vervolgens gaat Luther in een verhalende vorm na wat er precies is gebeurd op Golgotha en in de hof van Jozef van Arimathea. En wat ook alweer de aanleiding was. Wíj waren vanwege onze zonden gevangen in de macht van het rijk van de dood. Er was geen mogelijkheid van ontsnappen. Maar toen kwam Christus, in onze plaats. Híj droeg de zonde weg en ontnam daarmee de dood haar recht en haar macht over ons. Een wonderlijke strijd was het, toen dood en leven het tegen elkaar opnamen. Maar het was al voorzegd in de Schriften (Gen. 3: 15): de dood zou het moeten afleggen tegen het leven. Halleluja!

Het Lam, het Licht, het Brood

Dan verschuift in strofe 5 het beeld. De Strijder wordt het Lam. Hij is het Paaslam dat in de nacht van de uittocht uit Egypte (Ex. 12) geslacht moest worden. Geslacht? Luther zegt het nog sterker: Christus is aan het kruis ‘in heißer Lieb gebraten’, in vurige liefde gebraden … Maar zo werd Hij het Lam Wiens bloed aan onze deur gestreken wordt, waardoor de ‘mensenmoorder’ (‘der Würger’, zegt Luther) weet dat hij bij ons niets te zoeken heeft. Halleluja!

Opnieuw verschuift het beeld. Het Lam wordt het Licht, de Zon die opgaat. Die door Zijn genadeglans de nacht van de zonden heeft verdreven en nu ons hart verlicht. Alle reden om deze vreugde te vieren op dit hoogfeest. Halleluja! En dan tot slot weer een nieuw beeld: het Licht wordt het Brood, het Paasbrood dat wij eten en dat ons verzadigt. Het verhaal van de uittocht mengt zich nu met Paulus’ vermaning in 1 Korinthe 5: als ons Paaslam voor ons is geslacht, dan moeten we ook het oude zuurdeeg van de zonde wegdoen. Christus wil alléén ons voedsel zijn, en zo onze ziel spijzigen (een knipoog naar het avondmaal?). Dat is genoeg; en daar neemt het geloof ook genoegen mee. Halleluja!

Feestelijk

Luther heeft op deze manier, met gebruikmaking van middeleeuws materiaal, een feestelijk lied gecreëerd. Een loflied waarin hij Goede Vrijdag en Pasen op één noemer brengt: de banden die bevrijding bezorgen, de dood die het leven brengt. Wie dat wonder zich te binnen brengt, kan niet anders dan meejubelen met Luther. Letterlijk: ‘Laten we dan vrolijk zijn, God loven en dankbaar zijn. En zingen: Halleluja! Halleluja!’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen