Samen kom je verder

les hiervan is niet zo ingewikkeld. Door D^e relaties met anderen aan te gaan kun je kracht, kennis en ervaring delen; je kunt elkaar compenseren en corrigeren. Delen en ontvangen kosten tijd en vragen energie. Zonder te delen ga je aanvankelijk sneller, maar door samen op te trekken houd je het langer vol en kom je verder.

Eendracht maakt macht

In iets andere vorm is deze spreuk algemeen bekend. Er zijn nogal wat muziekverenigingen met de naam ‘Eendracht maakt macht’. Met dank aan Enne Koops [www.historiek.net] ontdekte ik dat deze uitdrukking van 1588 tot 1795 de wapenspreuk van de Republiek der Verenigde Nederlanden was. Na de vorming van het Nederlandse Koninkrijk in 1815 koos men voor de spreuk ‘Je maintiendrai’ (‘Ik zal handhaven’). Toen het Koninkrijk der Nederlanden in 1830 uiteen viel door de Belgische onafhankelijkheid, koos het nieuwe België voor de Franse variant van ‘Eendracht maakt macht’: L’union fait la force. In het Latijn luidt de spreuk ‘Eendracht maakt macht’ net iets anders: Concordia res parvae crescunt. Letterlijk vertaald: ‘Eendracht doet het kleine groeien’. Een subtiel verschil dat mij veel vriendelijker in de oren klinkt: samen het zwakke beschermen voor kwade invloeden van buitenaf, zodat het veilig op kan groeien. Het motto ‘Eendracht maakt macht’ kan zomaar weer overgaan in het onder de voet lopen van het zwakke.

Polarisatie neemt toe

Van de eendracht die de Nederlandse Republiek nastreefde is anno 2023 niet veel meer te merken. Drie van de vier Nederlanders zijn van mening dat de polarisatie de laatste jaren sterk is toegenomen. Bijna een op de tien Nederlanders heeft het contact met vrienden, familie en collega’s verminderd of beëindigd vanwege meningsverschillen over actuele maatschappelijke onderwerpen. De onderwerpen die daarbij in het oog springen zijn de stikstofcrisis, het asielbeleid en alles rondom covid en verplichte vaccinaties. Daarbij is mijn inschatting dat hierbij niet alleen het uiteenlopen van meningen aan de orde is, maar ook dat discussies op een genadeloze en bittere manier gevoerd worden.

Naar mijn mening vormt de politiek hiervoor een mooie graadmeter. De manier waarop een deel van de parlementariërs in Den Haag het politieke debat voert, is ronduit beschamend en draagt niet bij aan het vertrouwen van de Nederlandse burger erin. En wat de inhoud betreft, is het teleurstellend om te zien dat complexe vraagstukken maar niet tot een oplossing komen. Denk daarbij aan de toeslagenaffaire, de aardbevingen in Groningen en de grote onzekerheid voor landbouw en visserij.

Dat in de recent gehouden verkiezingen voor de Provinciale Staten een groot deel van de Nederlanders voor een proteststem koos, is dan ook zeer begrijpelijk. Maar tegelijkertijd is het handelen van onze politieke afgevaardigden een spiegel van ons als samenleving. In de afgelopen twintig jaar steeg het aantal fracties van tien in 2002 tot zeventien in 2021, om de eenvoudige reden dat wij als kiezers zo gekozen hebben. En daarmee zijn we dus ook samen behoorlijk ver weggedreven van het ideaal: ‘Eendracht maakt macht’.

Tegen de polarisatie

Deze sterk toegenomen polarisatie is voor SIRE (Stichting Ideële Reclame) zelfs aanleiding om een nieuwe campagne te starten met als thema: ‘Verlies elkaar niet als polarisatie dichtbij komt’. In een van de uitingen wordt de lezer of kijker de vraag voorgelegd of hij nu een discussie aan het winnen is of dat hij de ander aan het verliezen is? Een reclame voor een zijdezacht wasmiddel wil gemakkelijk langs mij afglijden, maar deze bleef langer hangen. De campagne wil mij ervan overtuigen dat verbondenheid met elkaar een groot goed is en dat we samen in staat zijn problematische tegenstellingen te overwinnen. Op de website van SIRE wordt hierbij een twaalftal tips gegeven. Drie daarvan wil ik noemen:

• Zie de ander niet als iemand die hoort bij ‘die groep’.

• Ontdek waar je het wél mee eens bent.

• Benoem de hechte band die jullie hebben.

Het zou toe te juichen zijn als alle Nederlanders deze wijze raad van SIRE ter harte zouden nemen. Daarbij is het echt niet nodig dat de verschillen van inzicht en de uiteenlopende opvattingen verdwijnen of dat er niet meer dan een soort gemiddeld grijs levensgevoel overblijft. Maar wie vecht tegen polarisatie zal de ander altijd blijven zien als een medemens die evenveel recht op een eigen mening heeft. Dan kunnen zelfs een verstokte republikein en een vurig orangist samen de bevrijding van ons land op 5 mei vieren ...

Eendracht doet het kleine groeien

Meerdere politieke stromingen appelleren met regelmaat aan de joods-christelijke wortels van de Nederlandse samenleving. Wat deze wortels precies inhouden, kan daarbij nog weleens vaag blijven, maar de schrijver van het Bijbelboek Prediker, die een permanent gevecht tegen algehele moedeloosheid en zinloosheid lijkt te voeren, wijst ons daarbij de weg (Pred. 4: 9-12): ‘Twee zijn beter dan één, want samen krijgen zij een goede beloning voor hun zwoegen. Want als zij vallen, helpt de één zijn metgezel overeind. Maar wee die ene die valt, terwijl er geen tweede is om hem overeind te helpen. Ook als er twee bij elkaar liggen, hebben zij warmte, maar hoe moet één alleen warm worden? En als iemand de één overweldigt, zullen die twee tegen hem standhouden. Een drievoudig snoer wordt niet snel gebroken.’

De laatste zin uit dit citaat is een geliefde tekst voor diensten waarin het huwelijk tussen een man en een vrouw bevestigd wordt, maar wie het daardoor alleen tot die situaties beperkt, doet dit Schriftwoord schromelijk tekort, omdat het universele zeggingskracht heeft. Maar laten we eerlijk zijn: eigenlijk is zo’n reclame van SIRE voor christenen die uit het Woord van God leven toch volstrekt overbodig. Of ben ik nu al te naïef?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen