‘God gaat recht doen, het komt aan het licht’

Dat De Jong een kleine vijf jaar geleden bij IJM ging werken, is te danken aan een voormalige collega die diezelfde overstap een aantal jaren daarvoor al maakte. De Jong werd aangestoken door de verhalen van zijn collega: verhalen over diepe ellende, maar ook verhalen van hoop. De Jong: ‘Het raakte me dat IJM die echte confrontatie met het kwaad aangaat en zo concreet vecht, door mensen te bevrijden uit situaties van misbruik en slavernij. Gedreven door het christelijk geloof.’

De van origine Amerikaanse organisatie is in de loop van het 26-jarig bestaan uitgegroeid tot een instantie die wereldwijd in meer dan twintig landen werkzaam is en zaken van moderne slavernij op het spoor komt. Bewust wordt dat begrip ‘moderne slavernij’ ruim opgevat: van slavernij in de visserij of textielindustrie tot mensenhandel, gedwongen (kinder)prostitutie en huiselijk geweld.

De Jong kan talloze voorbeelden noemen van geslaagde bevrijdingsacties. ‘Ik moet denken aan een meisje op de Filipijnen dat het slachtoffer was van gedwongen prostitutie. De FBI was een verdachte geldstroom op het spoor gekomen, en had de lokale politie getipt. Die schakelden ons weer in, en door de goede samenwerking konden we het meisje uiteindelijk bevrijden uit die situatie.’

Twee pijlers

De Jong vervolgt: ‘We werken altijd nauw samen met de lokale autoriteiten. Soms worden we door hen ingeschakeld, soms zoeken wij juist het aanknopingspunt bij hen. Niet alleen bevrijden we mensen uit situaties van uitbuiting en geven hun traumazorg, maar ook staan we deze slachtoffers bij in de daaropvolgende gerechtelijke procedures. Dat vinden we heel wezenlijk: dat de daders vervolgd worden om te boeten voor hun daden. Toen twee medewerkers en een cliënt van IJM ruim vijf jaar geleden vermoord werden in Kenia, was het dan ook een grote overwinning dat de daders daarvoor uiteindelijk rechterlijk vervolgd én veroordeeld zijn.’

Dikwijls stuiten de medewerkers van IJM op weerstand of wantrouwen bij de lokale autoriteiten. Ze zijn dan ook vaak werkzaam in landen met een kwetsbaar rechtssysteem en vele andere, vaak daaruit voortvloeiende, structurele problemen. Eén van de grote problemen is uitbrekend geweld en machtsmisbruik door politieagenten en andere autoriteiten. Terwijl IJM juist met hén graag de samenwerking zoekt. De Jong: ‘Het kost soms vele jaren voordat er voldoende vertrouwen is opgebouwd om echt constructief samen te werken met de autoriteiten. Corruptie is een groot probleem in veel landen waar we actief zijn. Maar ook dan blijven we zoeken naar een ingang.’

Want juist die structurele, op de lange termijn gerichte werkwijze is van wezenlijk belang voor de organisatie. ‘Ons doel is uiteindelijk om onszelf overbodig te maken’, vertelt De Jong daarover. ‘De organisatie heeft twee pijlers: het concreet bestrijden van sociaal onrecht en bijstaan van slachtoffers, maar óók het versterken van het rechtssysteem. Daarvoor trainen we lokale autoriteiten en rusten we hen toe.’ Met resultaat, zo blijkt in verschillende regio’s. Want waar openbare kinderprostitutie in Cebu tot een aantal jaren geleden tot het normale straatbeeld gold, lijkt dat nu nauwelijks meer voor te komen.

Datzelfde geldt volgens De Jong voor landen in Zuid-Azië. ‘Toen IJM meer dan twintig jaar geleden in Zuid-Azië begon met de strijd tegen slavernij en mensenhandel, werden wij voor gek verklaard. Konden wij werkelijk een eind maken aan de cocktail van geweld, corruptie en onrecht? Duizenden kinderen stonden openlijk te koop voor seks in de grootste rosse buurten ter wereld. Miljoenen anderen werden uitgebuit als slaaf in bijvoorbeeld steenfabrieken, steengroeves en in de kledingindustrie. Nu zien we dat het aantal veroordelingen van mensenhandel er enorm is toegenomen. Er zijn nu zelfs rechtbanken die zich hebben gespecialiseerd in de aanpak van deze misdaad. Twintig jaar geleden was dat ondenkbaar.’

Ver van ons bed?

Het begrip ‘moderne slavernij’ klinkt ons wellicht in de oren als een ver-van-je-bed-verhaal. En ook als een probleem dat zo omvangrijk is, dat we er eigenlijk niets aan kunnen veranderen. Kunnen wij als Wekker-lezers iets doen in de strijd tegen moderne slavernij? De Jong: ‘Het begint bij bewustzijn, bijvoorbeeld in wat we kopen. Productieketens gaan de hele wereld over. Van de cacao- en koffie-industrie, maar ook van veel textielfabrieken in Zuid-Oost-Azië weten we dat er veel sprake is van uitbuiting. Het thema is dus niet alleen ver weg: met ons consumptiepatroon kunnen we ook al verschil maken. Tegelijkertijd is het best gek dat wij als consument die keuze moeten maken voor verantwoorde producten. Het is belangrijk dat er ook wetgeving komt die het Nederlandse bedrijfsleven verantwoordelijk houdt voor wat ze inkopen en verkopen. Hiervoor is op dit moment een wetsvoorstel Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) ingediend. Als je iets wilt bijdragen, zou je dus kunnen overwegen te stemmen op een partij die dit wetsvoorstel steunt.’

‘We weten dat God een nieuwe wereld gaat scheppen’, besluit De Jong. ‘Daardoor houden onze medewerkers in het veld het vol, ondanks alle vreselijke dingen die ze in hun werk zien en horen. God is bezig een nieuwe schepping te brengen. Hij gaat echt recht doen, het komt aan het licht.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen