Waar blijft de priester?

Ik verwijs hierboven naar de drie belangrijkste ambten die we kennen uit het Oude Testament: koning, profeet en priester. Ambten die altijd samenhingen met een ritueel van zalving en wijding aan Gods heilige dienst. Ambten die niet hiërarchisch aan elkaar gekoppeld waren, maar als aparte pijlers naast elkaar bestonden, met ieder een eigen verantwoordelijkheid. In de nieuwtestamentische kerk ontstaat na verloop van tijd een meer hiërarchische indeling van de ambten diaken, priester en bisschop. Op hooflijnen is dat binnen de Rooms-katholieke kerk nog steeds het geval. De reformatie kiest voor een andere insteek: ouderling (of oudste), predikant en diaken.

Van enige afstand zijn er overeenkomsten tussen de driedeling van koning, profeet en priester en die van ouderling, predikant en diaken, maar op veel vlakken gaat de vergelijking ook mank. Ik volsta met een enkele illustratie daarvan. Als er wel sprake van duidelijke overeenkomsten was geweest had het voor de hand gelegen om als CGK-synode na te denken over de vraag of niet juist de diaken aan het einde van de kerkdienst het volk van God de zegen mee zou moeten geven. De CGK-synode zag wel enige plaatselijke ruimte voor een zegenende ouderling maar de zegende diaken kwam niet in beeld. En dat terwijl de priester in het Oude Testament vooral zichtbaar wordt als hij namens God de zegen op het volk mag leggen.

De reformatie in de lage landen lijkt zo ongeveer compleet met het ambt van priester af te rekenen, omdat dit ambt symbool stond voor alle misstanden in de Rooms-katholieke kerk. En ik kan mij daar van alles bij voorstellen, maar met een variatie op de verzuchting van Mozes (Num 11: 29) denk ik de laatste tijd wel steeds vaker: “Och, waren allen van het volk van de HEERE maar priesters”.

En daarbij gaat het dan om twee belangrijke aspecten van het priesterschap: het bidden bij God voor het land en het volk en het goed spreken over God tegen een ieder die hiervan horen wil en daarmee de zegen van God verlangt te ontvangen. Met alles wat er gaande is in het grote wereldgebeuren, ons land en de christelijke kerken is er dringend behoefte aan gelovigen die de nood als priesters bij God willen brengen.

Moet ik overal wat van vinden?

Aan duiders, commentatoren, lobbyisten, opiniemakers en (onheils)profeten geen gebrek. Het voelt bijna als een morele plicht om als eenvoudig burger over alles een mening te moeten hebben: “Wat denkt u over minister-president Schoof, wat vond u van het optreden van de Tweede Kamer, ben je voor een tweestaten oplossing in Israël en Gaza, moeten we uit de EU stappen, was de opening van de Olympische spelen een bespotting van het christelijk geloof of toch niet, is er wel sprake van een milieucrisis of heeft het klimaat altijd grotere schommelingen ondergaan, moeten de grenzen dicht voor alle soorten migranten of niet?”. Aan koningen en andersoortige (politieke) leiders ook geen gebrek. Bij het geringe aantal machtsposities aan de bestuurlijke top is het permanent dringen geblazen. De spreekwoordelijke apenrots blijft nooit lang onbewoond.

Maar als het aankomt op de vraag wie zich geroepen voelt om priester voor het volk en tussen het volk te zijn wordt het stiller en stiller. En dan doel ik niet op het dalende aantal priesters in de Rooms-katholieke kerk. Dan heb ik het over onszelf. Hoeveel priester zijn wij nog? Een vraag overigens die mooi aansluit bij een oud gebruik om bij de huisbezoeken aan de vader van het gezin de vraag voor te leggen of hij ook als priester in zijn gezin functioneerde. Voor wie over het clichématige van de vraag wist heen te stappen kon zomaar een nieuwe wereld opengaan. Het priesterzijn in het gezin ging dan niet over het zeggen hoe het moest gaan in het leven als gelovige (profeet) of door er op toe zien dat het dan ook ging zoals het moest gaan (koning) maar juist over het voorbidder zijn bij God en het zegengever zijn van God (priester) in het gezin.

Job als priester

Een aansprekend voorbeeld van dit priesterschap vind ik bij Job in zijn eerste periode van welvaart. We lezen er zo snel overheen, maar wat is het mooi om te lezen dat Job voor zijn uithuizige feestvierende kinderen zorgt:

“Zijn zonen waren gewoon om een maaltijd aan te richten, ieder op zijn beurt in eigen huis. Zij stuurden dan boden en nodigden hun drie zusters uit om met hen te eten en te drinken. Het gebeurde dan, als de dagen van de maaltijden voorbij waren, dat Job hen bij zich riep en hen heiligde. Hij stond ‘s morgens vroeg op en bracht brandoffers, voor ieder van hen één, want Job zei: Misschien hebben mijn kinderen gezondigd en God in hun hart vaarwel gezegd. Zo deed Job alle dagen (Job 1: 4-5)”.

Een tweede voorbeeld is de aansprekende manier waarop Abraham met God onderhandelt over de toekomst van Sodom en Gomorra. Ik lees nergens dat Abraham hoofdschuddend bij God zijn beklag doet over de goddeloosheid in de beide steden. Ik lees wel dat hij de grenzen van Gods hart opzoekt voor het behoud van de inwoners van deze steden.

Deze insteek was voor Guido de Bres een reden om in artikel 36 van de NGB te belijden dat: “een ieder, van wat kwaliteit, conditie of staat hij zij, schuldig is zich aan de overheden te onderwerpen, schattingen te betalen, hun eer en eerbied toe te dragen, en hun gehoorzaam te zijn in alle dingen, die niet strijden tegen Gods Woord; voor hen biddende in hun gebeden, opdat hen de Heere stieren wille in al hun wegen, en dat wij een gerust en stil leven leiden in alle godzaligheid en eerbaarheid (1 Tim. 2:2)”.

Dat priesterlijke bidden voor de overheid: doen we dat nog wel samen in de kerk? Of wordt dat gebed ook meer en meer overschreeuwd door onze profetische of koninklijke meningen?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen