Heel de wereld in een snelverband - pagina 192

samenleving. Zoals eerst de godsdienst dominant aanwezig was, zo is later de overheid in hoge mate doorgedrongen tot in de haarvaten van de samenleving. Mutatis mutandis geldt hetzelfde voor overwegingen van economische aard. Enkel ten aanzien van godsdienst is er in de westerse samenleving – bij uitzondering - sprake van een sterk verminderde doordringing.235 In de eerste plaats heeft een moderne, liberale interpretatie van het beginsel van de scheiding van kerk en staat aan deze tendens sterk bijgedragen, zeker wanneer dit beginsel op een laïcistische wijze werd uitgelegd en toegepast. Een tweede factor van betekenis is de functionele opdeling (of differentiatie) van de samenleving, waardoor de invloed van religie en religieuze instituten op wetenschap, op armenzorg, op onderwijs, op economie, op gezondheidszorg en op andere maatschappelijke domeinen taande. Deze afname ging gepaard met een gelijktijdige uitbreiding van het takenpakket van de staat (sociale zekerheid, onderwijs, gezondheidszorg, etc.). Ten derde trad ten aanzien van religie, waarden en normen een pluralisering van de samenleving op. Hiervoor is reeds duidelijk gemaakt dat het religieus pluralisme niet is ontstaan ten tijde van of dankzij de moderniteit. Maar het moderne pluralisme is wel anders van aard. Voorheen verschilden de religieuze riten haast van dorp tot dorp of regio tot regio; er was sprake van een territoriale segmentatie.236 In de moderne tijd daarentegen is er gaandeweg steeds meer sprake van een competitief pluralisme tussen de godsdiensten danwel tussen stromingen binnen godsdiensten. Ten eerste door de groei van de translokale mobiliteit, ten tweede door het neutraliteitsbeginsel waarbij de overheid niet langer één godsdienst of levensbeschouwing beschermt danwel boven andere bevoordeelt; ten derde worden personen volop geconfronteerd met die pluraliteit waardoor niets meer vanzelfsprekend lijkt en zij zelf een expliciete keuze dienen te maken.237 Gelet op de tanende invloed en afnemende reikwijdte van godsdienst, prangt de

Hellemans, o.c., p. 108 e.v. Hellemans, o.c., p. 114. 237 Hellemans, o.c., p. 117. 235 236

192 | Heel de wereld in een snelverband

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen