Heel de wereld in een snelverband - pagina 22

De politieke verhoudingen in Europa kenmerkten zich in deze tijd door de vele (overigens geldverslindende) oorlogen, die gevoerd werden vanwege het nationale belang van staten om zich tussen de Europese grootmachten te mengen. Wanneer men zich tussen deze grootmachten een plaats had verworven, was een staat verzekerd van diplomatieke betrekkingen en economische ruilverhoudingen. In de gebieden die door de ontdekkingsreizigers werden ontgonnen, waren behalve positieve ook duidelijk negatieve aspecten van globalisering waar te nemen. Bijvoorbeeld de talloze ziekten die de Europeanen met zich meenamen. Bovendien namen de Europeanen hun eigen cultuur mee, die radicaal botste met de inheemse, primitieve culturen. Verder was de komst van de Europeanen de prelude op de slavernij, het eeuwenlang taboe dat de Europese landen nog steeds met zich meedragen in de vorm van naweeën van de dekolonisatiepolitiek.

2.3 Ontstaan van het kapitalisme De basis van de geboorte van het kapitalisme werd in de 19e en 20e eeuw door veel vooraanstaande theologen, sociologen en historici gelegd in de protestantse ethiek. Door de nadruk van het protestantisme op het innerlijk, het hard werken als plicht, en de nadruk op het individu zou het kapitalisme gevormd zijn door de geseculariseerde waarden van individualisme, zelfontplooiing en arbeid.10 Hoewel deze theorie van de socioloog Weber later weerlegd is, bevat ze wel elementen van waarheid.11 In de 17e eeuw viel de economische politiek van de Europese staten uiteen in twee divergerende richtingen. Enerzijds waren er de absolutistische staten, zoals Frankrijk en Spanje, die kozen voor het economische beleid van het mercantilisme 12 , waarbij de economie in E. Troeltsch, Die bedeutung des Protestantismus für die Entstehung der modernen Welt, ( München 1925) 11 Zie over de Weberthese ook A.L.Th. de Bruijne, ‘Calvijn en arbeid’, in: Congresbundel Calvijn op scherp, Gouda 2010, 44-49. 12 Economisch stelsel waarbij de economie in dienst stond van de versterking van de nationale staat. Dit kwam bijvoorbeeld tot uiting in een streven naar het vergaren van zoveel mogelijk nationale rijkdom in de vorm van geld, door weinig producten te importeren en veel te exporteren. Het was inherent verbonden met het absolutisme, 10

22 | Heel de wereld in een snelverband

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen