Het internationale Hervormingsmonument
Wie, misschien straks in het reisseizoen, op de Mont- Blancbrug staat en naar het zuiden kijkt, ziet hoog boven de huizen van de oude stad de beide vierkante torens van de Sint Pieterskathedraal uitsteken. De Pieterskerk is het centrum van het protestantisme in Genève. Na reeds enige jaren in het verborgene het Evangelie te hebben verkondigd, preekte de welsprekende hervormer Farel, op 8 augustus 1535 in de Sint Pieter. Tijdens een vergadering van de Grote Raad, alle stemhebbende burgers omvattende, werd op 21 mei 1536 in hetzelfde kerkgebouw de r.k. religie afgeschaft en officieel vervangen door de hervormde.
In de maand juli van dat jaar kwam de 27 jarige Calvijn, op doorreis naar Straatsburg, voor één dag in Genève. De 20 jaar oudere Farel zocht de toen reeds bekende jonge Fransman op, in zijn herberg, en vroeg hem dringend zijn medewerker te worden. Toen Calvijn, die nog een kamergeleerde was, om studieredenen weigerde, verweet Farel hem heftig niet God maar zichzelf te zoeken. Geschrokken van zo'n uitval gaf Calvijn toe.
Van 1537 tot zijn dood in 1564 was hij, met een onderbreking als gevolg van politieke moeilijkheden (1538-'41), verbonden aan de Pieterskerk als predikant, Vlakbij de kathedraal ligt het „auditoire de Calvin". In deze gehoorzaal heeft Calvijn colleges gegeven over de uitlegging van de H. Schrift. De Schotse hervormer Knox preekte er enige tijd voor Engelsen en Schotten.
Een toerist die geïnteresseerd is in de boeiende geschiedenis van het protestantisme, zal in Genève allereerst Pieterskerk en „auditoire" bezoeken, om daarna af te dalen naar een nabijgelegen fraai plantsoen: „la Promenade des Bastions". Aan de zuidzijde ervan staat de universiteit. Het is de voortzetting van de in 1559 door Calvijn gestichte academie, waarvan Bèze (Beza) de eerste rector is geweest. Aan de noordzijde wordt de wandelplaats afgesloten door het Internationale Hervormingsmonument. Dit gedenkteken met zijn vele beelden en bas-reliëfs is het eigenlijke onderwerp van dit artikel.
De eerste steen van het IHM is gelegd in 1909 - 400 jaar na de geboorte van Calvijn; in 1917 - het vierde eeuwjaar van Luthers openbaar optreden - werd het gedenkteken voltooid. Het werk was mogelijk gemaakt door financiële bijdragen uit Zwitserland en het buitenland. Het IHM met zijn beelden, basreliëfs en inscipties is een stenen getuigenis van de internationale betekenis van Genève en het calvinisme voor de zaak van godsdienst en vrijheid. De Franse beeldhouwers Landowski en Bouchard hebben deze twee gedachten tot uitdrukking gebracht: in het verleden was de kleine stadsrepubliek Genève - pas in 1815 toegetreden tot de Helvetische Bondsstaat - een protestantse voorpost in het r.k. zuiden; calvinisme brengt (uiteindelijk) geestelijke en dus ook politieke vrijheid.
Dat karakter van voorpost spreekt al dadelijk uit de vorm van het eigenlijke IHM: een 100 meter lange, ongeveer 8 meter hoge witte muur, op de plaats van de voormalige stadswal, oprijzende aan de overkant van een met water gevulde gracht. Over de gehele lengte van de muur staat het devies van Genève gebeiteld: Post Tenebras Lux, na duisternis licht, wat ook de zin van de Reformatie is geweest. Aan linker- en rechteruiteinde van het IHM staan blokken steen met een herinnering aan de gebeurtenissen van 1536 en 1602. Wij vermeldden reeds de invoering van de hervormde religie op 21 mei 1536. Het jaartal 1602 herinnert aan de „escalade", toen soldaten van de r.k. hertog van Savoye vergeefs probeerden de stad Genève te bestormen door over de stadswal te klimmen (escalader). De aanslag mislukte door de waakzaamheid van de burgerwacht. Elk jaar op 12 december wordt dit wapenfeit feestelijk herdacht, uit dankbaarheid voor het behoud van de „godsdienstige en politieke onafhankelijkheid".
(Wordt vervolgd)
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 april 1977
Protestants Nederland | 8 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 april 1977
Protestants Nederland | 8 Pagina's