Hellenbroek in het Chinees

Op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking staan honderden auto's en bussen. Mensen lopen op en neer. Kinderen spelen met de vlieger of met rolschaatsen. Daartussen lopen Jongsma en Van Voorden. Een Chinese vrouw legt de beide Nederlanders uit wat er te doen is: De herdenking van de 1-oktoberrevolutie is in voorbereiding. Daarom zijn de vertegenwoordigers van alle Chinese provincies hierheen gekomen. De vrouw wil nu een van die vertegenwoordigers spreken, om haar situatie uit te leggen. Op haar werk wordt ze geslagen en geschopt. 's Nachts wordt ze gedwongen onder het bureau te slapen.

Terwijl ze staat te vertellen, komen er meer mensen om haar heen staan. Plotseling pakt een dame, gekleed in een zwarte jurk, haar beet. "Wat jij daar zegt, is niet waar." Die vrouw loopt snel naar een politieauto die in de buurt staat, wisselt een woord met de agenten, en in een mum van tijd wordt de vertelster ingerekend en afgevoerd.

Het geval was voor Jongsma en Van Voorden een indrukwekkende kennismaking met de beklemmende sfeer in China. "De vrijheid in China is zeer gering", zegt Jongsma, als we aan de Plesmanstraat in Veenendaal over de reis spreken. Jongsma en Van Voorden bezochten Peking, Hongkong en Taiwan. "In China lijkt allesbewaakt te worden", geeft Jongsma als commentaar. "Wij gingen die dag met een naar gevoel naar huis. Toen we zondags het geval vertelden aan de predikant van een huisgemeente, zei deze: "O, dat valt nog wel mee. Die vrouw krijgt hooguit twee weken cel.""

Drie-Zelfkerk

De christenen in China gaan over het algemeen naar de Drie-Zelfkerk of naar de huisgemeenten. Een verschil tussen beide is dat de Drie-Zelfkerk van staatswege erkend is en de huisgemeenten niet. Zo worden in de Drie-Zelfkerk jongeren onder de achttien jaar niet toegelaten. Naar schatting omvat de Drie-Zelfkerk 8 miljoen leden. Het aantal leden van de huisgemeenten wordt geschat op 60 tot 80 miljoen leden. De Stichting China richt haar activiteiten uitsluitend op de huisgemeenten.

Hoe is de verhouding van de huisgemeenten met de Drie-Zelfkerk? En hoe ligt het met de regionale verschillen? Jongsma stelt dat de kleur van de beide richtingen per gebied sterk kan verschillen. "Zo is de Drie-Zelfkerk in sommige gebieden minder vijandig ten opzichte van de huisgemeenten. Maar christenen van de huisgemeenten zeggen tegen ons: Met de leer van de Drie-Zelfkerk kunnen wij niet uit de voeten. Zo beoogt de bekende bisschop Ding het christendom en het socialisme tot een eenheid te maken, met de nadruk op het rationele aspect en een horizontaal christendom. Volgens veel leden van huisgemeenten is de leer van de Drie-Zelfkerk er alleen maar om de staat te steunen met een soort liberale heiligmakingstheologie."

Blijmoediger

Met de Drie-Zelfkerk wil de staat eigenlijk laten zien: Zie je wel, er is in dit land godsdienstvrijheid, zegt Van Voorden. "Het gaat dan om de presentatie naar buiten toe. Veel gebouwen van de Drie-Zelfkerk waren de afgelopen decennia vervallen, maar in Peking worden de kerken nu gerestaureerd met het oog op de komende Olympische Spelen. Vier jaar geleden was ik ook in China. Er is sindsdien veel veranderd. De toeristenindustrie is geweldig op gang gekomen. Ook de investeringen nemen enorm toe. En er wordt overal gebouwd."

In China bezochten Jongsma en Van Voorden een dienst in een huisgemeente en een in de Drie-Zelfkerk. "Je werd in een minibusje geduwd en vlak voor de deur eruit gelaten", vertelt Van Voorden over de dienst in de huisgemeente. "Je liep door allerlei gangetjes en kwam uiteindelijk in een woonkamer terecht. Daar zaten 45 mensen op krukjes. De woonkamer was via een deur met een slaapkamer verbonden. De deur werd opengezet, en wij volgden vanaf het bed de dienst."

"Een dienst in de Drie-Zelfkerk doet een beetje anglicaans aan, met vaste gebeden en liederen. Het deed me denken aan Amerikaanse hymns", zegt Jongsma. "De liturgie van de huisgemeente waar we waren, verschilt niet veel van zoals wij dat gewend zijn. Alleen doet het allemaal een beetje blijmoediger aan."

Lectuur

Stichting China beoogt in het immense land van 1,3 miljard inwoners lectuur van reformatorisch-bevindelijke signatuur te verspreiden. Dat vergt een scala aan activiteiten. Jongsma: "We hebben vertalers nodig; verder moet de lectuur worden gedrukt en gedistribueerd. We hebben een heel netwerk nodig om het over het land te verspreiden. Je kent geen Chinees, zodat de contacten verlopen via mensen die naast Chinees ook Engels spreken."

De behoefte aan reformatorische geschriften is groot, ervaren de medewerkers van de Stichting China. Van de driedelige kinderbijbel van Vreugdenhil zijn inmiddels 10.000 exemplaren gedrukt. In Taiwan wordt een eigen editie verzorgd in traditional script. Daar wordt de kinderbijbel onder meer gebruikt bij het zondagsschoolwerk van de Gereformeerde Kerk in Taipei.

Ook de Heidelbergse Catechismus, het boekje over het Kort Begrip van ds. G. H. Kersten en het vragenboekje van ds. A. Hellenbroek zijn in het Chinees beschikbaar. "Het distribueren, dat is het gevaarlijkste van dit werk", merkt Van Voorden op.

Jongsma legt uit dat de stichting probeert zoveel mogelijk lokaal te werken. "Via koeriers brengen we de films het land in. De boeken worden dan in de regio gedrukt. We willen steeds meer op die toer gaan. Dáár de boeken drukken is goedkoper, en veiliger. Je hoeft geen grote hoeveelheden boeken te verplaatsen."

Volgens Van Voorden is het wel "voorwaarde dat je goede contacten hebt, zodat je weet dat het goed komt." Jongsma voegt toe dat je soms op het juiste moment contacten moet afkappen, bijvoorbeeld als je weet dat je je niet vrij kunt bewegen, of dat je gevaar loopt.

Letterlijk

Kom over en help ons, zo zou je de roep om reformatorisch materiaal kunnen typeren, zegt Jongsma. "Ze vragen bijvoorbeeld: "Kan er niet een Psalmboek komen?"

"Maar er is toch al een boek met berijmde psalmen? Er zijn zelfs cassettes waarop die worden voorgezongen", zeggen we dan.

Er zijn echter enkele groeperingen die wat moeite hebben met een psalmberijming. Zij zouden liever de onberijmde tekst letterlijk gebruiken. Ze willen zo dicht mogelijk bij Gods Woord blijven. Opvallend is bijvoorbeeld dat iemand van de charismatische beweging door het lezen van gereformeerde lectuur voor de gereformeerde bevinding werd gewonnen. Hij had het advies gekregen om Calvijn te lezen. En dan is het mooi dat de boeken er zijn."

Hield de stichting zich aanvankelijk vooral bezig met lectuurverspreiding, inmiddels breiden de activiteiten zich uit. "Er is ook een grote behoefte aan theologische scholing", weet Jongsma. "Een bezoek aan een opleidingsinstituut kon echter niet doorgaan omdat de colleges drie keer verstoord werden en men ons daarom niet durfde te ontvangen. Steun aan opleidingscentra is van groot belang. We merkten hoe op de universiteiten veel evangelisatiewerk wordt verricht. De huisgemeenten willen studenten kunnen opleiden tot master of divinity - bij ons zou je dat doctorandus in de theologie noemen. Maar daar hebben ze de docenten niet voor. De stichting heeft op dit moment contacten met vier bestaande opleidingen. In de omgeving van Peking hebben we een min of meer calvinistische opleiding bezocht."

Ook een lagere opleiding van evangelisten heeft de steun van de stichting gevraagd. Daaraan worden nu belijdenisgeschriften en ander materiaal geleverd. Voor de rondreizende evangelist is een handboek -het zogeheten Training Manual- beschikbaar, dat ooit door een RD-actie tot stand is gekomen. Gevraagd is of er hiervan nog vele tienduizenden gedrukt kunnen worden.

Onvrij

Zo'n dienst in een huisgemeente, die vergeet je niet, zegt Jongsma. "Er valt een ontwikkeling te bespeuren naar meer bevindelijk leven. Wel moet je goed onthouden: De vrijheid in China is echt niet zo groot. Aan de ene kant wil de staat officieel de uitstraling hebben van een vrij land. Zo kun je overal gewoon internet raadplegen. Midden in China kun je een Nederlandse krant via internet lezen. Tegelijk worden e-mailberichten op grote schaal gescreend. Maar onder die onvrijheid zie je toch de ontwikkelingen doorgaan, de hang naar goede lectuur, het uitbouwen van het onderwijs en van de kerkelijke structuren. De stichting is daarvoor afhankelijk van de achterban in Nederland."

Ook Van Voorden is getroffen door de hartenkreet: Geef ons geschriften. Als voormalig burgemeester van Rijssen had hij ooit een wethouder die placht te zeggen: "In de verdrukking heeft het werk voortgang." De stichting hoopt een bijdrage aan die voortgang te kunnen leveren.

Jongsma: "Zo werd ons gevraagd om te willen nadenken over het laten drukken van het boek Gebedsgestalten van ds. F. Bakker. Ook is er binnen de organisatie van de kerken grote behoefte aan de Dordtse Kerkorde. Een heel nieuw aspect was het verzoek om met geld en materiaal christelijk onderwijs op te zetten. De stichting zal zich in samenwerking met Nederlandse en buitenlandse onderwijsorganisaties met dit nieuwe item bezighouden. Overigens heeft een grote internationale Chinese instelling de stichting uitgenodigd voor overleg en gevraagd om adviezen. Het bestuur zal zich in de komende tijd beraden wat er met name financieel gerealiseerd kan worden."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen