Redactioneel

In het laatste nummer van vorig jaar dachten we na over de plaats van christenen in de samenleving. Deze veertigste jaargang van Radix opent met bijdragen die de vraag naar een christelijke houding opwerpen.

De titel van Norbert Feinendegens bijdrage maakt duidelijk dat er volgens C. S. Lewis geen conflict hoeft te bestaan tussen een christelijke en een kritische houding: wie ‘het argument volgt’ zal zowel op natuurtheoretisch als op praktisch vlak bij het christendom uitkomen, zo Lewis’ overtuiging. In zijn door Arend Smilde vertaalde bijdrage laat Feinendegen zien dat Lewis in zijn apologetiek de weg volgde waarlangs hij ook zelf het christelijk geloof had omarmd.
Thomas de Jong brengt het personalisme in stelling tegen de deugdethiek als antwoord op het individualisme. Volgens De Jong is de deugdethiek, waaronder hij conservatieve benaderingen als van Verbrugge en Kinneging schaart, een vorm van het veralgemeniserende denken dat nu juist de vervreemding van ons ware zelf heeft veroorzaakt. Ons ware zelf zijn wij in onze onmiddelijke, voor-rationele houding tot God. Slechts zo kan vervolgens het individualisme worden overwonnen door een ware, particularistische verhouding tot de naaste.
Gert-Jan van der Heiden legt uit waarom moderne filosofen veel belangstelling hebben voor Paulus. Dat heeft ermee te maken dat zij Paulus’ notie van geloof herwaarderen. Die zien zij niet meer primair als een epistemisch tegenbegrip van kennis, maar als een aanduiding van een levenshouding. Van der Heiden werkt dit uit middels Martin Heideggers Paulus-lezing, volgens welke Paulus oproept tot een juiste, niet-conforme houding jegens deze contingente wereld.
Egbert Schuurman betoogt dat er naast bezinning op onze houding tot de economie en de wetenschap ook een kritische omgang met de techniek nodig is. In veel crisis- en cultuuranalyses wordt vergeten dat het complexe maar mondiaal samenhangende systeem van de techniek veel problemen veroorzaakt of verscherpt. Onze moderne, beheersende houding jegens de wereld moet worden vervangen door een houding van respect voor het leven.
Jan Riemersma zet in dit nummer de discussie voort rond Plantinga’s evolutionaire argument tegen naturalisme (zie Radix 38.4, 39.2, 39.3). Hij doet dit door de zaak te beargumenteren van wat hij het pragmatisch theïsme noemt. Als we denken God nodig te hebben omdat de werkelijkheid logisch geordend is, zo Riemersma, dan lopen we gevaar God zelf in deze logische structuur op te sluiten. Volgens het naturalisme is de logica echter alleen maar een beschrijving van de verstandelijke structuur die ons voortbestaan optimaal bewerkt. De naturalist heeft zo ruimte om te beseffen dat de werkelijkheid veel meer mogelijkheden bergt dan binnen de regels van ons verstand kan worden nagegaan; en waarom zou God niet zo’n mogelijkheid zijn?

Samen omcirkelen deze artikelen niet zozeer de verhouding tussen christenen en samenleving of wetenschap, maar een scheidslijn die christelijke opvattingen evenzeer verdeelt als niet-christelijke: die tussen een overtuiging dat de wereld ten diepste redelijk is en het centraal stellen van een diep-persoonlijke keuze die aan het begrip ontsnapt. Houdt het geloof het met het antiek-Griekse vertrouwen in de redelijkheid van de wereld, of is onze verhouding tot God van existentialistische radicaliteit? Kan de christen de werkelijkheid na(ver)tellen, of is geloof een sprong in het duister? Radix biedt ook de komende veertig jaar graag ruimte voor dit soort vragen.

We nemen ten slotte afscheid van onze redacteurs Maarten Trimp en Leon de Bruin die we bedanken voor al hun inzet en ideeën in de afgelopen jaren. Ze worden opgevolgd door Susanne van Veluw en Hanna de Vries, die beide promotieonderzoek doen aan de Universiteit Utrecht, respectievelijk in de neurologie en in de taalkunde. Met Hanna heeft u al kennis kunnen maken door haar artikel in Radix nummer 3 van de afgelopen jaargang.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen