KUYPER-BIBLIOGRAFIE.

J. C. RULLMANN.

LXXIX.

68. Anti-revolutionair óók in uw Huisgezin. Amsterdam, J. H. Kruyt, 1880.

Een overdruk van 16 S t a n d a a r d-artikelen uit Januari en Februari 1880, waarin het beginsel van het Anti-revolutionaire Staatsrecht als wortelende in het Huisgezin wordt blootgelegd. Het huisgezin vs^ordt hier ontleed in zijn deelen. Van die deelen de werking aangewezen. Getoond waar het hokte. En de kracht aangeduid, die den goeden loop weer herstellen ten.

Het had den schrijver zoo dikwijls gestuit, medeburgers te ontmoeten, die voor de , , anti-revolutionaire beginselen op staatkundig gebied" door het vuur liepen, maar onderwijl hun huiselijk leven door de theorieën der revolutie lieten verpesten. En zoo drong de ernst der tijden hem, in deze stille weken eens van het Binnenhof naar de Binnenkamer te verhuizen, om het ons Christenvolk toe te roepen: Wees anti-revolutionair, mits allereerst in uw eigen huis!

Deze artikelen, op wier uitgave men sterk aandrong, verschenen nu niet alleen afzonderlijk, maar ook .als Bijlage achter de kleine uitgave van „Ons Program".

69. Souvereiniteit in eigen kring. 'Rede ter inwijding van de Vrije .Universiteit, den 20sten October 1880 gehouden, in het Koor der Nieuwe Kerk te Amsterdam. Amsterdam, J. H. Kruyt, 1880.

Nadat des avonds tevoren Dr Hoedemak'er In de Nieuwe Kerk een wijdingsrede had uitgesproken naar aanleiding van de zoo gelukkig gekozen tekstwoorden uit Jl Sam. 13: „En er werd geen smid gevonden in het gansche land Israels", vond den volgenden middag de plechtige opening der Vrije Universiteit plaats in het Koor der Nieuwe KeA, welke op verzo'ek der Regelingscommissie met de meeste bereidwilligheid door do Kerkelijke Commissie en den Kerkeraad der Ned. Hervormde Gemeente was afgestaan.

Op verzoek' van den President-Curator, Ds J. W. Felix, las de President-Directeur, de heer W. Hovy eerst de officiëele actestukken voor. En nadat de President-Curator vervolgens de benoemingen der Hoogleeraren openlijk had geproclameerd. hield Jhr Mr P. J. Elout van Soeterwoude, namens een Commissie uit de stichters der Vereeniging, een toespraalk ter overgave van een afzonderlijk stichtings'kapitaal van honderd duizend gulden. Na het uitspreken dezer rede, die den ditpsten .indruk maakte, werd Dr A. Kuyper geproclameerd tot Rector der School voor het eerste studiejaar, en beklom deze het spreekgestoelte om de Openingsrede uit te spreken, waarvan de titel in 'een korte uitdrukking 'het ' geheele streven der antirevolutionaire partij-samenvatte.

Met een korte captatio benevolentiae verklaarde de redenaar zijn taak op te vatten als een _inieiding dezer School op' het publieke terrein bij Overheid en Volk. Daartoe wilde hij een antwoord geven op drie vragen: wat deze school in Neerlands tuin komt doen; waarom' ze de muts der vrijheid op de speer zwaait; en wat ze zoo ingespannen tuurt op het boek van Gereformeerde religie. Het antwoord op deze drie vragen aaneenschakelend door het ééne denkbeeld van „Souvereiniteit in eigen kring", gaat hij nu op die Souvereiniteit in eigen kring wijzen als het stempel, dat deze stichting draagt: lo in haar nationale beteekenis ; 2o in haax wetenschappelijk bedoelen, en 3o in haar karakter van Gereformeerd.

Ziehier de grondgedachte van de talentvolle constructie, die deze bouwmeester-tee'kenaar hier in schets bracht: Er is slechts ééne allesomvattende Souvereiniteit, 'die van God. Deze is ongedeeld overgedragen op den zondeloozen mensch Christus. Maar geen enkele zondige macht ter wereld kan die Souvereiniteit nu verder ongedeeld overnemen. Daarom splitst de wereld zich in een ontelbaar aantal kringen, elk met eigen Souvereiniteit op eigen gebied; in den kring der natuur, b.v., heerscht, onaantastbaar, de natuurwet; in den kring van het denken de loigica; in dien der wetenscha-p de waarheid; in dien des geloofs de consciëntie; in dien van bet huiselijk leven het familiehoofd, en zoo verder. Als tallooze raderen we^ntelen ze rond, ieder om eigen spil Maar nu dreigt het gevaar, dat ze in die vrije wenteling elkaar raken, stremmen, inbuigen. Daarom is er een „kring der kringen" noodig, die ze alle, voorzoover ze de menschenwereld raken, om'vat, en ieders sfeer in rechten bepa, alt. Dat is de kWng' van h'et Staatsgez.a, g.

Aan het einde eischte de redenaar deze Souvereiniteit in eigen kring ook op voor bet levensbeginsel der Vrije Universiteit.

En zoo trad dan onze kleine school het leven in, niet den Universiteitsnaam, zelve tot blozeiis toe verlegen; aan geld arm); zeer sober bedeeld met w'etenschapipelijke kracht, en aan der menechengunst eer gespeend dan verzadigd. 'En wat 'tlan nu haar loop, hoe lang haar leven zal zijt'? O, duizend vragen die mfet haar toekomist saamhangen, ze kumien zich niet sterker in uw twijfelend denken verdringen, dan-ze gestormd hebben in dit hart! Slechts door het telkens weer zien, op ons heihg beginsel, hief na el'ken golfslag, die over ons henen sloeg, het m'oede hoofd zich weer even moedig uit de wateren op. Indien toch uit den Machtige Jaoobs deze zaak niet ware, hoe zou ze stana 'kunnen houden? W'aiit ik overdrijf niet, het is tegen al w'at groot heet, het is tegen een wereld van geleerden, het is tegen heel een eeuw, een eeuwvan aoo ontzaglijke bekoring, ingaan en oproeien, wrat we mfet de stichting dezer school bestaan. En daaromi: zie vrij, zoo laag, uw zblfbesef meent, dit te Imoeten doen, neder opi onze perslonen, op onze kracht en onze wetenschappelijke beduidenis. „God alles en alle öiiensch niets te ach-^ ten", is het Calvinistisch credoi, dat u daar volle recht op schenlct.

Dit ééne slechts bid ik u, ook al waart ge onze felste wederpartijder, onthoud aan de geestdrift die ons b'Szielt den tol van uvv eerbied niet. Want imtmers, die belijdenis, waar wiji weer het stof van wegvaagden, was eens de zielsfcreet van een vertrapte natie; die Sichrift, voor wuer gezag wij buigen, heeft als onfeilbaar Godsgetuigfe eens de bedroefden getroost in uw eigen geslachten; en die Christus wiens naam' we in deze Stichting . eeren, is hij niet de B-szieler, de Verkorene, de Aangebedene uw-er eigen vaderen gew^eest? Stel dus al, dat het dan wezenlijk mét de Schrift uil en het Christendomil een o-verwonnen standpunt ware, ook dan nog vraag ik: Is dan toch dal Chrislendoim ook in uw oog, historisch, niel een te imposant, een te majestueus, een te heilig verschijnsel geweest, om smadelijk inéén te zinken en oiui te vallen zonder eer? Of is er dan geen Noblesse oblige meer? En mocht een banier als we van Golgotha 'meedroegen, dan ooit in 's vijands handen vallen, zoolang m"et het uiterste was hep'roefd, nog één pijl onverschoten bleef, en er nog een lijfgarde, hoe klein ook, van dien door Golgotha gekroonde op deze erve leeft?

Op die vraag, M. H.l ojp: dio vraag heeft een: „Bij God, dat nooit!" in onze'ziel weerklonken. Uit dat: „Nooit" is deze Stichting geboren. En op dat „Nooit", als eed van trouw aan hooger beginsel, vraag ik een echo, mocht hel een Xmaitzijh, aan elk vaderlandsch hart.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen