..Beknopte Boekhouding ten behoeve vaii Bijzondere Scholen", door M. C. van den Ende. Uitgave van Oosterbaan & Le Cointre, Goes.

Kortheidshalve zij verwezen naar de bovenstaande bespreking van de , , Beknopte Kerkelijke Boekhouding". Verschillende der daar gemaakte opmerkingen gelden o, ok ten a-mzien van deze „scholen-boekhouding". Wij willen öu met het maken van de volgende opmerkingen volstaan.

I. - In afwijkmg van het balans-model voor de kerk, wordt voor de scholen wel noodig geacht op de balans rekening te houden met interest en onkosten, die per den balansdatum verschuldigd zijn over het afgeloopen jaar. Wij zijn, zooals boven bleek, van het wei-opvoeren voorstanders, maar wij kunnen, voor het verschil in behandeling geen redenen ontdekken.

Echter geldt ook hier, dat de Balans (en haar „kapitaal"cijfer) bij de gegeven inrichting der „Recapitulatie" en „Toelichting" niet op die .Recapitulatie kan aansluiten, maar. geheel geïsoleerd komt te staan, wat een stap (maar dan ook een zeer groote) achterwaarts beteekent.

II. De Statistiek, onder E. gegeven, krijgt voor een schoolbestuur eerst belang, indien die wordt; opgezet naar bepaalde dagen in kwartalen. (Men zie bijv. art. 28, 6e lid der Lager Onderwijswet 1920). Het nu gegeven model dwingt het schoolbestuur naast deze, nog weer een andere statistiek samen te stellen.

III. Blükbaar is de samensteller gebonden geweest aan een zeker papierl'ormaat; anders laat zich moeilijk verklaren de bekrompenheid van liet „kolommen kasboek".

De kolom „omschrijving" bijv. heeft een ruimte van 4, 6 c.M. En deze kolom moet bevatten:

a. een „korte aanteekening voor de boekingen in „diversen"." b. „de nummers der kwitantiën".

Wanneer men er op let, dat ook dit kolommen-kasboek weer dienen moet voor de boeking van week-totalen {dus j? ®ie''öh#Éïgitëa-^^^^ alle uitgavA'"-'haar •d; è'*''féêwSi''T'Cffi gesplitst en deze rubriek-totalen achter elkander geboekt) dan vraagt men zich af, wie de kunst verstaan zal om behalve de nummers (meervoud) der kwitanties van een geheele week, in deze kleine ruimte ook nog te geven een omschrijving van de posten, welke in de drie , , diversen"-kolommen (zoowel voor ontvangsten als voor uitgaven) alsmede in de kolom 14 zullen worden geboekt.

Dit klemt nog te meer, wanneer men zich rekenschap geeft van hetgeen zooal onder , , Diversen" zal moeten worden geboekt. De samensteller noemt in ziJn „Toelichting" slechts de artt. 97 en 101 der Lager-Onderwijswet, als richtsnoer voor zijn , , oordeelkundige" ^) indeeling. Bij gebrelc* aan een uiteenzetting van de manier, waarop men ze moet administreeren, zal men niet anders kunnen doen dan onder , , Diversen" brengen de uitgaven, die men doet in verband met de artt. 72 e.v.; 100; 101, 9e lid, 102 en 205 van dezelfde wet; welke artikelen alle betrekking hebben op de verhouding tot de Gemeente en dus tot boekingen ia één en dezelfde „üiversen"-koloni aanleiding geven.

We zullen nu de andere Diversen-kolommen maar laten rusten.

IV. Hoe veelvuldig ook de , , Diversen" worden opgevoerd, toch is het nog te weinig gedaan. In de „Recapitulatie" n.l. zou men die aanvulling verwachten, doch daar ontbreekt zij. De kolom „School" zou dan wellicht bruikbaar worden voor een overzicht van de ontvangsten en de uitgaven, die voor rekening der school zijn, en dus voor een berekening van hetgeen de „School" daarvan heeft .overgehouden, respectievelijk daarop is tekort gekomen. Doch dit wordt geheel onmogelijk, nu in die eene kolom moeten worden geboekt „Aflossing en Interest", Bank-stortingen en contributies enz. Aldus worden cijfers, die werkelijk winst of verlies voorstellen (of wil men: baten en lasten) vermengd met gewone mutaties in de kapitaals-bestanddeelen.

Mocht de samensteller willen opmerken, dat een recapitulatie niet dient voor het even genoemde doel, dan moet er hem een ernstig verwijt van gemaakt worden, dat hij in deze „boekhouding" geen verlies-en winstrekening heeft opgenomen en aldus de schoolbesturen laat zitten voor de vraag hoe zy „rekening en verantwoording" (ex. „toelichting") zullen doen.

\'. De samensteller wijdt geen enkel woord aan het vraagstuk, hoe schoolbesturen moeten doen die meer dan één school besturen. Art-101, Se 114 dor Lager-Onderwijswet 1920 maakt het gowenscht en kan in sommige gevallen zelfs verplichten om bij twee of meer scholen van elke school een gesplitste administratie te voeren.

Eveneens zegt de samensteller niet hoe een schoolbestuur in deze boekhouding moet verwerken do cijfers betreffend, ' bewaarscholen, die eventueel worden gedreven, hetzij voor eigen rekening (in welk geval men weer tot de , , Divers6n"kolom zijn toevlucht zal moeten nemen) hetzij voor rekening van de Ciemeente.

VI. In zijn Toelichting zegt de samensteller, dat in de kolom met het opschrift „Schoolmeabelen en Leermiddelen" moet worden geboekt o.a. a a u s c h d.' f f i n g van I e e r m i d d e-1 e n (spatiëering van ons. A. S.) en schoolbehoeften. Er is nog wel een verklaring te vinden voor deze woorden, doch een studie van de artt. 72 e.v. van de meergenoemde wet zal den samensteller doen inzien, hoe gevaarlijk deze „toelichting" kan zijn en dat, wie leiden wil, zich juister-ea vollediger behoort uit te drukken-

VII. Uit het balausmodel krijgt men den indruk, dat de samensteller niet voldoende overziet de moeilijkheden, die kunnen voortvloeien uit liet in de wet vastgelegde verrekeningsysteem. Men weet, dat de verrekening met de Gemeente volgens art. 101, 8e lid, geschiedt „Om de drie jaren", maar deze verrekening kan zoo lang duren, dat ons bekende schoolbesturen thans nóg wachten op de afrekening va.n de driejarige periode: i Januari 1922—31 December '1924. Wie' dit bedenkt, vraagt zich af, niet alleen of de balansposten, gemlmnierd 9-op zichzelf wel juist zijn (administratief zou het juister zijn om niet te noemen een saldo van , , subsidie" (lees: voor schotten; zie art. 103, 3e lid. A. S.) en exploitatie-uitgaven, maar beide groepen afzonderlijk te noemen), maar ook of men een schoolbestuur niet moet geven een afzonderlijlce specificatie, waaruit duidelijk blijkt het verloop van de onderscheidene jaren.

VIII. Het is ons niet duidelijk geworden welk gemak de schoolbesturen kunnen hebben van deze boekhouding, wanneer zü de afrekening (eens per drje jaren) met de Gemeente moeten opmaken. De Gemeente aanvaardt een boekhouding als dezo niet, een afschrift daarvan evenmin. De schoolhesturen zullen derhalve verplicht zün een nieuwe opstelling te maken van de uitgaven die zü aan het gemeentebestuur in rekening willen brengen en gullen daarom weer moeten teruggaan naar het „dagelüksch kasboekje" (het verklein-'woord is ook hier weer van den samensteller), omtrent de inrichting waarvan de samensteller van deze „boekhouding" niets adviseert.

LV. liet hier aangeboden model van kolommen-kasboek 'is om de bovenuiteengezette redenen onbruikbaar voor nienschen, die niet gioote administratieve bekwaamheid bezitten. Hoe wil de samensteller in deze boekhouding verwerken correcties, als telkens noodig kunnen blüken, walmeer men komt tot het inzicht, dat men vroeger bepaalde posten ten onrechte ten laste van de Gemeente óf van de school zelf heeft gebracht 'f

A¥ie de geschiedenis vanaf 1 Januari 1922 kent en kennis genomen heelt van de jurisprudentie, welke zich gevormd heeft rondom dé Lager Onderwyswet 1920, weet, 'dat voor hel aanbrengen van zulke correcties meermalen aanleiding heeft bestaan. Wü herinneren slechts aan het bekende Kon. Besluit van 29 Januari 1927 betreffende de verrekening van assurantie-premicn, welk besluit schoolbesturen, met wie de Gemeente nog niet definitief had afgerekend over de jaren 1922—1924, er toe heelt gebracht om üüngs een suppletoire aanvraag over die jaren bü de Gemeente .in te dienen. Wü herhalen onz • vraag, hoe moeten zulke posten in deze administratie, die slechts ruimte heeft voor 52 weekposten, en ook geen letter meer, worden opgenomen ?

X. De samensteller maakt een Qprnerking in strijd met de wet, wanneer hü in zyn toelichting onder C. schrijft: „Onder nadere goedkeuring van het gemeentebestuur schryve men af: op Vaste Goederen b.v. 2 pCt. per jaar; op Schoolmeubelen b.v. 10 pCt-; op Leermiddelen b.v. 25 pCt.; of wel, men schatte (ook met goedvinden van het .gemeentebestuur ? A. S.) de waarde elk jaar". Op ons althans heeft deze redactie deoi indruk gemaakt, dat do samensteller het vragen van die , , , iiadere goedkeuring" een wettelük voorschrift acht. Welnu: de Ge' meente heeft eenvoudig ten aanzien vaii deze materie niets goed of af , te keuren-Wie het art. 205 in verband met de artt. 72 e.v. der Lager Onderndjswet verstaat, zal inzien, dat de samensteller dé schoolbesturen een overbodige conferentie met het gemeentebestuur wil doen houden. Het doen-vragen naar niet-verplichte bemoeiingen ~ der overheid is in strijd met den roep om vrijheid-

Wü concludeeren opnieuw, dat het gebruik van deze boekhouding moet w-orden ontraden.

A. SCHILDER.

's-Gravenhage, 12 November 192'? .

Naschrift. Omdat de Redactie uitteraard niet bevoegd is over de boven ter beoordeeling aangeboden werken te oordeelen, heelt zü een ter zake kundige, den heer A. Schilder, accountant te 's-Gravenhage, uitgenoodigd haar een recensie te doen toekomen.

-) Men zie in deze aanhalingsteekens geen hatelijkheid van ons; wij citeeren letterlijk den samensteller, die aldus zün werk introduceert.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen