UIT AMERIKA, III.

Wat betreft het handhaven van een zuiver kerkbegrip staat men vanzelfsprekend in Amerika voor geheel andere en moeilijker omstandigheden dan wö in Nederland. Amerika bestaat uit christenen, die uit alle landen van Europa afkomstig zijn, zoodat men met duitsche, noorsche, zweedsche, deensche en hollandsche kerken te maken krijgt. Ieder land heeft zijn eigen inslag en handhaaft, zoolang de ouderen leven, graag z^jn nationaal kerkelök karakter. Dat Amerika zoo vol met verschillende denominaties zit, moet dan ook niet alleen verklaard worden uit de „sect6"-zucht, maar wel terdege moet. hierbij ook in rekening gebracht worden het feit, dat geheel Europa vertegenwoordigd is. Dit dient in het oog gehouden te worden, wil men een eerlijke beoordeeling geven van het amerikaansche kerkelijke leven. "

Maar anderzijds dient men dan ook oog te hebben voor het gevaar, dat mede uit dezen toestand kan ontstaan en ook metterdaad ontstaan is. Deze nationaliteiten worden in Amerika, dat één groote „mejting-pot" is, heel spoedig „opgemixt". Het is verrassend tè zien hoe snel de kinderen van emigranten acclimatiseeren In Amerika. De meesten schamen zich hun afkomst en hebben er een afkeer van, dat in de gezinnen nog de oude landstaal gesproken wordt. Uit reactie worden ze heel snel Amerikaan, ook wat de taal betreft. En nu de amerikaansche grenzen voor emigratie zoo goed als gesloten zijn, en dus het kolonisatie-element gaat ontbreken en de europeesche talen niet meer gevoed worden door inkomende elementen, slijten die landstalen heel snel uit. Er zijn dan ook in Amerika maar heel weinig gereformeerde kerken mefer waar nog een enkele maal hollandsche diensten gehouden worden.

Dit alles is vanzelfsprekend en natuurlijk. Maar het groote gevaar hierbij is, dat niet slechts de talen wegsterven, maar ook de oorspronkelijke kerkelijke eigenschappen afslijten en ineensmelten tot een soort religieus-kerkefijk-amerikanisme, met een uniformiteit, die tenslotte voor een eigen gereformeerd karakter geen plaats meer laat.

De synode van de Chr. Ref. Church heeft dit gevaar ook onderkend en probeert er tegen te strijden, door b.v. den eisch te gaan stellen, dat de studenten, die theologie studeeren, de nederlandsche taal onder de knie krijgen, een besluit dat toejuiching verdient, want het blijkt wel, dat, zal het gereformeerd element in Amerika gevoed worden, men dit voedsel uit Nederland moet blijven betrekken. Wat Amerika geeft aan „standaardwerken", althans wat betreft gereformeerde standaardwerken, is tot heden niet noemenswaardig. De Synode besloot dan ook nog zeer kort geleden om E Voto van Dr Kuyper en andere standaardwerken in het engelsoh te gaan overzetten, een besluitj» dat er «enerzijds op wijst, dat men in Amerika aan een verdere theologische ontwikkeling, dan Kuyper bracht, nog wel niet toe is (er zullen in Nederland niet veel menschen meer zijn die E Voto nog als h e t leidinggevend standaardwerk beschouwen, de boekhandel kan het er, ook tweedehandsch, niet meer kwijt), maar anderzijds toch ook begrip toont voor het gevaar, dat de gereformeerde kerken in Amerika bedreigt, wanneer ze los komen te staan van de gereformeerde theologie in Nederland. Men ziet de KERK niet meer, de Chr. Ref. Church wordt door den jongeren Amerikaan gezien als een der vele denominaties, en hij vindt het een goed ding dat „zijn" kerk in zooveel mogelijk opzichten gaat gelijken op andere amerikaansche kerken. Ook de jongere theologen plaatsen zich soms op dit pluriformiteits-standpunt.

Wat den eeredienst betreft vraagt men dan niet meer naar den eigen kerkstijl, zooals deze door onze gereformeerde vaderen in het bloeitijdperk der reformatie werd gezien en beleden en waarvan de kerkenorde een uitdrukking werd, maar men zoekt aanpassing aan de amerikaansche kerken, die dezen kerkstijl missen.

Ik heb hier voor mij liggen een „bulletin" van een Chr, Ref. Church in Grand Rapids, waarin zoo'n dienst wordt aangegeven. Wanneer men de kerk binnenkomt ontvangt men zoo'n bulletin en kan men zien wat er gebeuren gaat. Er zijn heel mooie dingen bij. Van de stille devotie, die in deze diensten gehandhaafd wordt, kunnen wij in Nederland nog wel iets leeren. Maar de geheele opzet van dit soort eeredienst verraadt toch een amerïkaanschen inslag, waatbij de gereformeerde kerkstijl verloren gaat. Eerst wordt verteld wat het orgel gaat spelen vóór den dienst, dan „silent prayer'' (stille gebed). Song, congregation standing (staande zingen), Invocation, congregation standing (aanroeping, waarbij de gemeente staat), Salutation, congregation standing (zegen, waarbij de gemeente staat), Reading of the Law and the Summary (lezen van de wet en de hoofdsom der geboden). Confession of Sin (belijdenis van zonden). Penitential Psalm no. 101 (zingen van een boetepsalm). Assurance of Pardon (vergiffenis van zonden), Apostles' Creedrecited by minister and congregation, all standing (Apostolische geloofsbelijdenis, hardop uitgesproken door den predikant en de gemeente te samen, staande). Song, congregation seated (zingen, waarbij de gemeente blijft zitten), General Prayer (het groote gebed). Offering and song (collecte en zingen). Offertory Prayer and Response on the Organ (kort gebed, waarbij de collectanten voor den kansel blijven staan en de predikant een gebed over de collecte uitspreekt, waarop het orgel een kort musicaal antwoord geeft), Scripture Lesson (Schriftlezing), Sermon (prediking), Closing Prayer (slotgebed). Song (zingen). Benediction (zegen), Postlude (slotspel van het orgel).

Het valt bij dezen eeredienst op, dat men veel meer „hymns" (gezangen) dan psalmen zingt. In verschillende diensten, die ik meem'ö.akte, werden er naar verhouding veel meer gezangen dan psalmen gezongen, en men heeft onder die gezangen een ruime keuze. De Psalter-Hymnal, zooals het zangboek der Chr. Ref. Church genoemd wordt, bevat 327 nummers, welke onze psalmen op rijm hebben, en van nr. 328 tot 468 zijn het hymns, waaronder zeer schoone naar wijs en inhoud beiden. Maar het spreekt vanzelf, dat deze gezangen de psalmen niet vervangen kunnen. Deze ziJn door den Heiligen Geest geïnspireerd en dienen de voornaamste plaats te blijveji innemen. Bij dezen vorm van eeredienst komt ook de prediking heel gemakkelijk in de knel. Het worden korte sermoenen, meer toespraken dan Woordbediening en het geheel wordt zóó amerikaansch, dat de jeugd geen verschil meer ziet tusschen gereformeerden eeredienst en andere diensten.

Het kerkbegrip vervaagt en wanneer de predikant dat dan zelf nog in de hand gaat werken, door geen aandacht meer te vragen voor art. 28 van onze Geloofsbelijdenis, inzake de KERK, noch voor den 21sten Zondag van onzen Catechismus, dan ligt het voor de hand, dat een jong amerikaansch geslacht een pluriformiteitsbegrip gaat ontwikkelen waarbij van KERK geen sprake kan zijn.

Slechts deze ontwikkeling — in verkeerde richting — maakt het dan ook verklaarbaar, dat velen zich zoo gemakkelijk bij de af-en uitzetting van iemand als Ds Hoeksema hebben neergelegd. Ook predikanten, die ik sprak, hebben mij onomwonden verklaard, dat zij dit feit iDetreurden, maar ze leggen zich er gemakkelijk bij neer, omdat ze feitelijk geen principieel verschil, zien tusschen de eene kerkformatie en de andere. Het is maar de „zichtbeire kerk" zeggen ze, we blijven allen lid van de ééne, onzichtbare kerk.

Men probeert op precies dezelfde manier ook de kerkelijke geschillen in Nederland te bagatelliseeren. Toen ik in een kleinen, intiemen kring, waaronder ook enkele predikanten waren, sprak over de kerkscheuring in Nederland, werd mij door een van hen gewezen op het feit, dat de synodocratische vergadering in Nederland, Prof. Schilder alleen maar afgezet had, maar zich had uitgesproken geen kerkelijke tuchtoefening te wensohen. Men vond dal; , met de amerikaansche begrippen inzake kerk en kerkverband, eigenlijk een „royale" houding. Toen ik er op wees.

dat die afzetting op grond van art, 80 der K.O. plaats had gehad, maakte dat blijkbaar nog niet veel verschil uit voor dezen broeder, eerst toen ik dieper op de-kwestie inging en het karakter van de tuchtoefening ging bespreken, er op w\jzend, dat wanneer art. 80 der K.O. de zwaarste zonden opsomt, die iemand afzettingswaardig maken, en dat de synodocratische vergadering om bekeering van „den. zondaar" had gebeden en de kerken opwekte ditzelfde te gaan doen en dat tuchtoefening niets anders bedoelt, dan als laatste daad van liefde den zondaar nog te behouden, ging men begrgpen, dat hier toch iets scheef moest zyn.

Aan „kerkbegrip" gaat het bij de amerikaansche broeders falen, maar we kunnen er hen in hun stryd tegen het amerikanisme niet al te hard om vallen, te meer niet, als We er op letten, dat de synodocratische gereformeerde kerken in Nederland, waar men zoo dicht bij de bronnen zit en men geen last. van den amerikaanschen gelijkschakelingsdrang heeft, het er zeker niet beter afbrachten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen